Giải địa lí 10 bài 1: Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT BÀI HỌC

1. Khái niệm bản đồ
Bản đồ là hình ảnh thu nhỏ một phần hay toàn bộ trái đất lên mặt phẳng, trên cơ sở toán học nhằm thể hiện các hiện tượng địa lí từ mặt đất lên mặt phẳng thông qua hệ thống các kí hiệu riêng có chọn lọc.

2. Bằng cách nào người ta thành lập được bản đồ?
Để thành lập bản đồ người ta phải dùng các phép chiếu hình bản đồ để thể hiện Trái Đất hoặc một châu lục, một quốc gia vùng lãnh thổ nào đó lên bản đồ.

3. Khái niệm phép chiếu hình bản đồ
Phép chiếu hình bản đồ là cách biểu thị mặt cong của trái đất lên một mặt phẳng để mỗi điểm trên mặt cong tương ứng với một điểm trên mặt phẳng.

I. Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản

• Ứng với mỗi dạng bản đồ người ta dùng một phép chiếu hình bản đồ tương ứng để thành lập, có phép chiếu thành lập bản đồ chính xác về diện tích, có phép chiếu hình thành lập bản đồ chính xác về hình dạng lãnh thổ.
• Có 3 phép chiếu hình bản đồ cơ bản là:

• Phép chiếu phương vị.
• Phép chiếu hình nón.
• Phép chiếu hình trụ.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Dựa vào hình 1.3b, em hãy cho biết theo phương phép chiếu hình này,....

Dựa vào hình 1.3b, em hãy cho biết theo phương phép chiếu hình này, khu vực nào của bản đồ chính xác, khu vực nào kém chính xác ?

Trả lời:

Phép chiếu này bảo đảm chính xác ở khu vực trung tâm bản đồ, càng xa trung tâm càng kém chính xác.

Câu 2: Dựa vào hình 1.5a, hãy cho biết khi thể hiện trên mặt chiếu : vĩ tuyến tiếp xúc với....

Dựa vào hình 1.5a, hãy cho biết khi thể hiện trên mặt chiếu : vĩ tuyến tiếp xúc với hình nón và các vĩ tuyến không tiếp xúc với hình nón, vĩ tuyến nào chính xác, vĩ tuyến nào không chính xác ?

Trả lời:

Trong phép chiếu hình nón (hình 1.5a):

• Chỉ có vĩ tuyến tiếp xúc với hình nón là chính xác.
• Các vĩ tuyến không tiếp xúc với hình nón đều dài ra, không đảm bảo chính xác về hình dạng và diện tích.

III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Kẻ lại bảng và điền những nội dung thích hợp vào ô trống:

Trả lời:

Câu 2: Hãy cho biết từng phép chiếu đồ thường dùng đế biên vẽ bản đồ ở khu vực nào?

Trả lời:

• Hình nón đứng: thường dùng để biên vẽ các vùng đất thuộc vĩ độ trung bình (khu vực ôn đói) và kéo dài theo vĩ tuyến như: Liên bang Nga, Trung Quốc, Hoa Kì...
• Hình trụ đứng: thường dùng để biên vẽ bản đồ thế giới và các khu vực gần Xích đạo.