Giải lịch sử 10 bài 21: Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỉ XVI – XVIII
Nội dung bài gồm:
- I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
- Câu 1: Nêu nguyên nhân của sự chia cắt đất nước.
- Câu 2: Nhận xét về bộ máy nhà nước thời Lê - Trịnh.
- Câu 3: Em có nhận xét gì về việc làm của chúa Nguyễn Phúc Khoát?
- Câu 4: Điểm khác biệt của chính quyền Đàng Trong với nhà nước Lê - Trịnh...
- II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
- Câu 1: Em hãy cho biết nguyên nhân suy sụp của triều Lê sơ.
- Câu 2: Hãy đánh giá vai trò của vương triều Mạc.
- Câu 3: Nêu nguyên nhân của các cuộc chiến tranh phong kiến: Nam – Bắc...
- Câu 4: Vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền ở Đàng Ngoài, Đàng Trong và so sánh, nhận xét.
I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI
Câu 1: Nêu nguyên nhân của sự chia cắt đất nước.
Trả lời:
Nguyên nhân dẫn đến sự chia cắt đất nước là:
- Năm 1533, một võ quan triều Lê là Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hóa, lập một người thuộc dòng dõi họ Lê lên làm vua, lấy danh nghĩa là “Phù Lê diệt Mạc” (Nam triều).
- Chiến tranh Nam - Bắc triều bùng nổ, kéo dài đến cuối thế kỉ XVI thì Triều Mạc bị lật đổ.
- Năm 1545, Nguyễn Kim chết, Trịnh Kiểm nắm toàn bộ binh quyền.
- Nguyễn Hoàng xin được vào trấn thủ đất Thuận Hoá. ⇒ Xây dựng thế lực phong kiến họ Nguyễn.
- Năm 1627-1672, chiến tranh Trịnh - Nguyễn bùng nổ và không phân được thắng bại, đành gảng hòa, chia đất nước làm hai: Đàng Ngoài và Đàng Trong.
=> Đất nước bị chia cắt.
Câu 2: Nhận xét về bộ máy nhà nước thời Lê - Trịnh.
Trả lời:
Nhận xét:
- Bộ máy nhà nước về cơ bản được tổ chức theo mô hình thời Lê sơ.
- Chế độ “Lưỡng đầu chế” ở Trung ương – hình thành 2 bộ phận là Triều đình và phủ chúa. Mọi quyền lực tập trung vào tay chúa Trịnh, vua Lê chỉ là bù nhìn.
- Bộ máy nhà nước chứa đựng nhiều mâu thuẫn trong nội bộ hai dòng họ Lê -Trịnh, bộ máy còn cồng kềnh, nạn mua quan bán tước tràn lan.
=> Hình thành chế độ “Vua Lê- Chúa Trịnh”.
Câu 3: Em có nhận xét gì về việc làm của chúa Nguyễn Phúc Khoát?
Trả lời:
Chúa Nguyễn Phúc Khoát đã quyết định xưng vương thành lập triều đình trung ương.
=> Việc làm này đã tạo ra nguy cơ chia cắt đất nước lâu dài.
Câu 4: Điểm khác biệt của chính quyền Đàng Trong với nhà nước Lê - Trịnh...
Điểm khác biệt của chính quyền Đàng Trong với nhà nước Lê - Trịnh ở Đàng Ngoài là gì?
Trả lời:
Điểm khác biệt giữa chính quyền Đàng Trong và nhà nước Lê - Trịnh ở Đàng Ngoài là:
- Đàng Ngoài: Chính quyền được tổ chức hoàn chỉnh hơn được xây dựng chẳ chẽ từ Trung ương đến địa phương. Có chế độ tuyển chọn quan lại, tổ chứ quân đội được tổ chức chặt chẽ, pháp luật.
⇒ Vì vậy gọi là nhà nước phong kiến đàng ngoài.
- Chính quyền Đàng Trong:
- Chính quyền trung ương chưa được xây dựng sự phân tán quyền hành nằm trong tay các chúa.
- Năm 1744 chúa Nguyễn Phúc Khoát xưng vương xây dựng chính quyền trung ương nhưng đến thế kỷ XVIII vẫn chưa hoàn chỉnh.
=> Trên danh nghĩa đây là một bộ phận của chính quyền vua Lê.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1: Em hãy cho biết nguyên nhân suy sụp của triều Lê sơ.
Trả lời:
Nguyên nhân sụp đổ của triều Lê sơ là: Đầu thế kỉ XVI, triều Lê sơ suy sụp.
- Vua không còn quan tâm đến việc triều chính chỉ quan tâm đến ăn chơi, sa đọa.
- Quan lại, địa chủ nhân cơ hội đó hoành hành, hạch sách nhân dân, chiếm đoạt ruộng đất. Nhân dân khổ cực đã nổi dậy đấu tranh ở nhiều nơi.
- Trước tình thế đó, một số thế lực đã nổi lên họp quân, đánh nhau, tranh chấp quyền lực. Mạnh nhất là thế lực Mạc Đăng Dung.
=> Năm 1527, Mạc Đăng Dung bắt vua Lê nhường ngôi nhà Lê sơ sụp đổ.
Câu 2: Hãy đánh giá vai trò của vương triều Mạc.
Trả lời:
Đánh giá vai trò của vương triều Mạc:
- Đến đầu thế ki XVI, Lê sơ suy yếu, nhà Mạc thay thế cho nhà Lê sơ là điều phù hợp với quy luật phát triển của lịch sử.
- Sau khi cầm quyền nhà Mạc đã ban hành nhiều chính sách tiến bộ như: Nhà Mạc xây dựng chính quyền theo mô hình cũ của nhà Lê; Tổ chức thi cử đều đặn; Xây dựng quân đội mạnh; Giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.
=> Những chính sách của nhà Mạc bước đầu đã ổn định lại đất nước.
Tuy nhiên một thời gian sau, triều đình nhà Mạc lại suy thoái dần việc nhà Mạc thần phục nhân nhượng thái quá nhà Minh đã làm mất lòng dân rồi sau đó còn tiến hành cuộc chiến tranh Nam triều đã làm cho đời sống nhân dân khổ cực.
⇒ Cần đánh giá đúng những công và tội của nhà Mạc trong lịch sử dân tộc.
Câu 3: Nêu nguyên nhân của các cuộc chiến tranh phong kiến: Nam – Bắc...
Nêu nguyên nhân của các cuộc chiến tranh phong kiến: Nam – Bắc triều, Trịnh – Nguyễn.
Trả lời:
Nguyên nhân chính của cuộc chiến tranh phong kiến này là do sự suy yếu của nhà Lê dẫn đến sự tranh giành quyền lực.
- Nguyên nhân của chiến tranh Nam – Bắc triều:
Nguyễn Kim – một cựu thần nhà Lê, đã họp quân, nêu danh nghĩa “phù Lê diệt Mạc” nổi dậy ở vùng Thanh Hóa. Một nhà nước mới đã được thành lập tại đây, sử cũ gọi là “Nam triều” để phân biệt với “Bắc triều” của nhà Mạc.
=> Chiến tranh Nam – Bắc triều bùng nổ
- Nguyên nhân chiến tranh Trịnh – Nguyễn:
- Năm 1545 Nguyễn Kim chết, Trịnh Kiểm nắm quyền.
- Nguyễn Hoàng lập cơ sở ở Thuận Hóa, Quảng Nam đối địch với họ Trịnh.
=> Năm 1627, họ Trịnh đem quân đánh họ Nguyễn, chiến tranh Trịnh - Nguyễn bùng nổ.
Câu 4: Vẽ sơ đồ tổ chức chính quyền ở Đàng Ngoài, Đàng Trong và so sánh, nhận xét.
Trả lời:
- Tổ chức bộ máy nhà nước ở đàng ngoài
- Tổ chức bộ máy nhà nước ở đàng trong
So sánh, nhận xét:
- Bộ máy chính quyền ở Đàng Ngoài do mô phỏng bộ máy chính quyền thời Lê sơ đã hoàn chỉnh ở thế kỉ XV nên việc tổ chức là chặt chẽ từ trung ương đến địa phương.
- Bộ máy chính quyền ở Đàng Trong lúc đầu chỉ là chính quyền ở địa phương, phải đến giữa thế kỉ XVII mới thành lập chính quyền ở trung ương, tuy nhiên bộ máy chính quyền còn chưa hoàn chỉnh.
- Tổ chức chính quyền ở Đàng Ngoài thời vua Lê, chúa Trịnh là một bộ máy đặc biệt chưa từng có trong lịch sử phong kiến: vừa có triều đình vừa có phủ chúa, vua Lê chỉ đứng đầu trên danh nghĩa chứ không có thực quyền mà trên thực tế quyền hành thuộc về phủ chúa.
Xem thêm lời giải Giải môn Lịch sử lớp 10
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 1: Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 2: Xã hội nguyên thủy
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 3: Các quốc gia cổ đại phương Đông
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Tây – Hi Lạp và Rô – ma
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 6: Các quốc gia Ấn và văn hóa truyền thống Ấn Độ
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 7: Sự phát triển lịch sử và nền văn hóa đa dạng của Ấn Độ
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 8: Sự hình thành và phát triển các vương quốc chính ở Đông Nam Á
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 9: Vương quốc Cam – pu – chia và vương quốc Lào
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 10: Thời kì hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu (Từ thế kỉ V đến thế kỉ XIV)
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 11: Tây Âu thời hậu kì trung đại
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 12: Ôn tập lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại và trung đại
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 13: Việt Nam thời nguyên thủy
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 14: Các quốc gia cổ đại trên đất nước Việt Nam
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 15: Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 16: Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (tiếp theo)
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 17: Qúa trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 18: Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X XV
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 19: Những cuộc kháng chiến chống Ngoại xâm ở thế kỉ X – XV
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X – XV
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 21: Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỉ XVI – XVIII
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 22: Tình hình kinh tế các thế kỉ XVI – XVIII
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 23: Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước, bảo vệ tổ quốc cuối thế kỉ XVIII
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 24: Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI – XVIII
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa dưới triều Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX)
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 26: Tình hình xã hội ở nửa đầu thế kỉ XIX và phong trào đấu tranh của nhân dân
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 27: Qúa trình dựng nước và giữ nước
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 28: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 29: Cách mạng Hà Lan và cách mạng tư sản Anh
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 30 chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 31: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 32: Cách mạng công nghiệp ở Châu Âu
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở Châu Âu và Mĩ giữa thế kỉ XIX
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 34: Các nước tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 35: Các nước Anh, Pháp, Đức, Mĩ và sự bành trướng thuộc địa
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 36: Sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 37: Mác và Ăng ghen. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 38: Quốc tế thứ nhất và công xã Pa ri 1871
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 39: Quốc tế thứ hai
- 👉 Giải lịch sử 10 bài 40: Lê Nin và phong trào công nhân Nga đầu thế kỉ XX
Lớp 10 | Các môn học Lớp 10 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 10 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 10 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 10 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 - Cánh Diều
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Cánh diều
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Toán 10 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 10 - Cánh diều
- SGK Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 Nâng cao
- SGK Toán 10 Nâng cao
- SBT Toán lớp 10
- Giải môn Hình học lớp 10
Vật Lý
- SBT Vật lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Vật lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Vật Lí 10 - Cánh diều
- SGK Vật Lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Vật Lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Vật lí lớp 10 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 10
- SGK Vật lí lớp 10
- Giải môn Vật lí lớp 10
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 10 – Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 10 – Chân tròi sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 10 – Kết nối tri thức
- Chuyên đề học tập Hóa 10 - Cánh diều
- Chuyên đề học tập Hóa 10 – Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SBT Hóa 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SGK Hóa 10 - Cánh diều
- SGK Hóa 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SBT Hóa học 10 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 10 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 10
- SGK Hóa lớp 10
- Giải môn Hóa học lớp 10
Ngữ Văn
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 10 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 10 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 10 - Kết nối tri thức
- SBT Văn 10 - Cánh diều
- SBT Văn 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 10 - Kết nối tri thức
- Soạn văn 10 - Cánh Diều - chi tiết
- Soạn văn 10 - Cánh Diều - siêu ngắn
- Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - chi tiết
- Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn văn 10 - Kết nối tri thức - chi tiết
- Soạn văn 10 - Kết nối tri thức - siêu ngắn
- Soạn văn 10
- SBT Ngữ văn lớp 10
- Văn mẫu 10
- Soạn văn 10 chi tiết
- Soạn văn ngắn gọn lớp 10
- Soạn văn 10 siêu ngắn
- Bài soạn văn lớp 10 siêu ngắn
- Bài soạn văn 10
- Bài văn mẫu 10
Lịch Sử
Địa Lý
- SBT Địa lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Địa lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Địa lí lớp 10 - Cánh Diều
- SGK Địa lí lớp 10 - Kết nối tri thức
- SGK Địa lí lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Tập bản đồ Địa lí lớp 10
- SBT Địa lí lớp 10
- SGK Địa lí lớp 10
- Giải môn Địa lí lớp 10
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 10 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 10 - Kết nối tri thức
- Chuyên đề học tập Sinh 10 - Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Sinh 10 - Kết nối tri thức
- SBT Sinh lớp 10 - Cánh diều
- SBT Sinh lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Sinh lớp 10 - Kết nối tri thức
- SGK Sinh 10 - Cánh diều
- SGK Sinh 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Sinh 10 - Kết nối tri thức
- SGK Sinh lớp 10 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 10
- Giải môn Sinh học lớp 10
GDCD
- SGK Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 - Kết nối tri thức
- SGK Giáo dục thể chất 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục thể chất 10 - Kết nối tri thức
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Kết nối tri thức
- Giải môn Giáo dục công dân lớp 10
Tin Học
- SBT Tin học 10 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học 10 - Cánh Diều
- SGK Tin học 10 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học lớp 10
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - English Discovery
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - Bright
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - iLearn Smart World
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - Friends Global
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - Global Success
- SBT Tiếng Anh 10 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 10 - Bright
- SBT Tiếng Anh 10 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 10 - Friends Global (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 10 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 10 - Bright
- Tiếng Anh 10 - Explore New Worlds
- Tiếng Anh 10 - English Discovery
- Tiếng Anh 10 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 10 - Friends Global
- Tiếng Anh 10 - Global Success
- SBT Tiếng Anh lớp 10
- SGK Tiếng Anh lớp 10
- SBT Tiếng Anh lớp 10 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 10 Mới