Giải vật lí 11 bài 24: Suất điện động cảm ứng
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Định nghĩa suất điện động cảm ứng
Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín.
2. Định luật Fa-ra-đây
Xét biến thiên từ thông $\Delta \phi $ trong thời gian $\Delta t$ trong mạch kín (C) do sự dịch chuyển của mạch.
Công do lực từ tác dụng vào mạch: $\Delta A = i.\Delta \phi $ với i là cường động dòng điện cảm ứng.
Áp dụng định luật Len-xơ, công của ngoại lực sinh ra để gây ra biến thiên từ thông trong mạch là:
$\Delta A' = - \Delta A = - i.\Delta \phi $ (*)
Công $\Delta A'$ chính là giá trị phần năng lượng bên ngoài cung cấp cho mạch:
$\Delta A' = e_{c}.i.\Delta t$ (**)
Trong đó: ec suất điện động cảm ứng (tương tự như điện năng do một nguồn điện sinh ra)
Từ (*) và (**), ta có, suất điện động cảm ứng là: $e_{c} = - \frac{\Delta \phi }{\Delta t}$
Định luật Fa-ra-đây: Độ lớn suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó.
3. Quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ
Dấu “-” trong công thức suất điện động cảm ứng để phù hợp với định luật Len-xơ.
- Nếu $\phi $ tăng thì ec <0: Chiều của suất điện động cảm ứng ngược với chiều dòng điện trong mạch.
- Nếu $\phi $ giảm thì ec > 0: Chiều của suất điện động cảm ứng là chiều của dòng điện trong mạch.
4. Chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ
Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ là quá trình chuyển hóa cơ năng thành điện năng.
II. GIẢI BÀI TẬP
Suất điện động cảm ứng là Suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch điện kín.
Tốc độ biến thiên từ thông là từ thông sinh ra trong mạch trong một đơn vị thời gian.
Bài giải:
Ứng dụng của hiện tượng cảm ứng điện từ: Máy phát điện, bếp từ, rơ-le điện từ, phanh điện từ,...
Giải câu 3: Phát biểu nào dưới đây là đúng...
Phát biểu nào dưới đây là đúng?
Khi một mạch kín phẳng, quay xung quanh một trục nằm trong mặt phẳng chứa mạch trong một từ trường, thì suất điện động cảm ứng đối chiều một lần trong.
A. 1 vòng quay
B. 2 vòng quay
C. $\frac{1}{2}$ vòng quay
D. $\frac{1}{4}$ vòng quay
Bài giải:
Chọn đáp án C.
Bài giải:
Suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch là: ec = i.r = 2.5 = 10 V
Diện tích mặt phẳng giới hạn bởi khung dây là: S = (10.10-2)2 = 10-2 m2
Góc hợp bới vecto pháp tuyến của mặt phẳng khung dây và từ trường là: $\alpha = 0^{\circ}$
Ta có: ec = - $\frac{\Delta \phi }{\Delta t} = - \frac{\Delta B.S.\cos \alpha }{\Delta t}$
Vậy, tốc độ biến thiên từ trường là:
$\frac{\Delta B}{\Delta t} = - \frac{e_{c}}{S.\cos \alpha } = - \frac{10}{10^{-2}.1} = 10^{3}$T/s
Giải câu 5: Một khung dây dẫn hình vuông, cạnh a...
Một khung dây dẫn hình vuông, cạnh a = 10cm, đặt cố định trong một từ trường đều có vec tơ cảm ứng từ $\overrightarrow{B}$ vuông góc với mặt khung. Trong khoảng thời gian t = 0,05s, cho độ lớn của $\overrightarrow{B}$ tăng đều từ 0 đến 0,5 T. Xác định độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong khung.
Bài giải:
Độ biến thiên từ thông là: $\Delta \phi = \Delta B.S = (0,5 - 0).(10.10^{-2})^{2} = 0,005$Wb
Độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong khung dây là:
$\left | e_{c} \right | = \left | - \frac{\Delta \phi }{\Delta t} \right | = \frac{0,005}{0,05} = 10$ (V)
Giải câu 6*: Một mạch kín tròn C bán kính R...
Một mạch kín tròn C bán kính R, đặt trong từ trường đều, trong đó vectơ cảm ứng từ $\overrightarrow{B}$ lúc đầu có hướng song song với mặt phẳng chứa C (Hình 24.4). Cho C quay đều xung quanh trục $\Delta $ cố định đi qua tâm của C và nằm trong mặt phẳng chứa C ; tốc độ quay là không đổi.
Xác định suất điện động cảm ứng cực đại xuất hiện trong C.
Bài giải:
Chọn mốc thời gian là thời điểm ban đầu (lúc $\overrightarrow{B}$ có hướng song song với mặt phẳng chứa khung dây).
Tại t = 0, từ thông qua mạch là: $\phi = B.S.\cos \alpha = 0$ (Do $(\overrightarrow{n},\overrightarrow{B}) = 90^{\circ}$)
Tại thời điểm t, từ thông qua mạch là:
$\phi = B.S.\cos \alpha = B.S.\cos \omega t$
Suất điện động cảm ứng trong mạch chính là đạo hàm bậc nhất của từ thông qua trong theo thời gian
Suất điện động cảm ứng trong mạch là:
$e_{c} = - \frac{\Delta \phi }{\Delta t} = - \phi ' = - (B.S. \omega .(- \sin \omega t)) = B.S. \sin \omega t$
Suất điện động cảm ứng cực đại qua mạch là: $e_{c max} = B.S\omega $ khi $\sin \omega t = 1$
Xem thêm lời giải Giải môn Vật lí lớp 11
- 👉 Giải vật lí 11 bài 1: Điện tích. Định luật Cu lông
- 👉 Giải vật lí 11 bài 2: Thuyết êlectron. Định luật bảo toàn điện tích
- 👉 Giải vật lí 11 bài 3: Điện trường và cường độ điện trường. Đường sức điện
- 👉 Giải vật lí 11 bài 4: Công của lực điện
- 👉 Giải vật lí 11 bài 5: Điện thế. Hiệu điện thế
- 👉 Giải vật lí 11 bài 6: Tụ điện
- 👉 Giải vật lí 11 bài 7: Dòng điện không đổi. Nguồn điện
- 👉 Giải vật lí 11 bài 8: Điện năng – Công suất điện
- 👉 Giải vật lí 11 bài 9: Định luật Ôm đối với toàn mạch
- 👉 Giải vật lí 11 bài 10: Ghép các nguồn điện thành bộ
- 👉 Giải vật lí 11 bài 11: Phương pháp giải một số bài toán về toàn mạch
- 👉 Giải vật lí 11 bài 13: Dòng điện trong kim loại
- 👉 Giải vật lí 11 bài 14: Dòng điện trong chất điện phân
- 👉 Giải vật lí 11 bài 15: Dòng điện trong chất khí
- 👉 Giải vật lí 11 bài 16: Dòng điện trong chân không
- 👉 Giải vật lí 11 bài 17: Dòng điện trong chất bán dẫn
- 👉 Giải vật lí 11 bài 19: Từ trường
- 👉 Giải vật lí 11 bài 20: Lực từ Cảm ứng từ
- 👉 Giải vật lí 11 bài 21: Từ trường của dòng điện chạy trong các dây dẫn có hình dạng đặc biệt
- 👉 Giải vật lí 11 bài 22: Lực Lo-ren-xo
- 👉 Giải vật lí 11 bài 24: Suất điện động cảm ứng
- 👉 Giải vật lí 11 bài 25: Tự cảm
- 👉 Giải bài 26 vật lí 11: Khúc xạ ánh sáng
- 👉 Giải vật lí 11 bài 27: Phản xạ toàn phần
- 👉 Giải vật lí 11 bài 12: Thực hành: Xác định suất điện động và điện trở trong của một pin điện hóa ( Phần 1)
- 👉 Giải vật lí 11 bài 12: Thực hành: Xác định suất điện động và điện trở trong của một pin điện hóa ( Phần 2)
- 👉 Giải vật lí 11 bài 18: Thực hành: Khảo sát đặc tính chỉnh lưu của điôt bán dẫn và đặc tính khuếch đại của tranzito ( Phần 1)
- 👉 Giải vật lí 11 bài 18: Thực hành: Khảo sát đặc tính chỉnh lưu của điôt bán dẫn và đặc tính khuếch đại của tranzito ( Phần 2)
- 👉 Giải vật lí 11 bài 23: Từ thông – Cảm ứng điện từ
- 👉 Giải vật lí 11 bài 28: Lăng kính
- 👉 Giải vật lí 11 bài 30: Giải bài toán về hệ thấu kính
- 👉 Giải vật lí 11 bài 31: Mắt
- 👉 Giải vật lí 11 bài 32: Kính lúp
- 👉 Giải vật lí 11 bài 33: Kính hiển vi
- 👉 Giải vật lí 11 bài 34: Kính thiên văn
- 👉 Giải vật lí 11 bài 35: Thực hành: Xác định tiêu cự của thấu kính phân kì (Phần 1)
- 👉 Giải vật lí 11 bài 35: Thực hành: Xác định tiêu cự của thấu kính phân kì (Phần 2)
Lớp 11 | Các môn học Lớp 11 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 11 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 11 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 11
- SBT Toán lớp 11 Nâng cao
- SBT Toán 11 Nâng cao
- SGK Toán 11 Nâng cao
- SBT Toán lớp 11
- SGK Toán lớp 11
Vật Lý
- SBT Vật lí 11 Nâng cao
- SGK Vật lí lớp 11 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 11
- SGK Vật lí lớp 11
- Giải môn Vật lí lớp 11
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 11
- SBT Hóa học 11 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 11 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 11
- SGK Hóa lớp 11
Ngữ Văn
Lịch Sử
Địa Lý
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11
- Giải môn Sinh học lớp 11
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh 11 mới
- SBT Tiếng Anh lớp 11
- SGK Tiếng Anh lớp 11
- SBT Tiếng Anh lớp 11 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 11 Mới