Bài soạn lớp 12: Giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt (tiếp theo)

II. Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt

• Mỗi cá nhân nói và viết cần có ý thức tôn trọng và yêu qúy tiếng Việt, coi đó là “Thứ của cải vô cùng lâu đời và quí báu của dân tộc”
• Có ý thức và thói quen sử dụng tiếng Việt theo các chuẩn mực, qui tắc chung để giao tiếp sao cho lời nói phù hợp với nhân tố giao tiếp để đạt hiệu quả cao nhất.
• Rèn luyện năng lực nói và viết theo đúng chuẩn mực về ngữ âm và chữ viết, từ ngữ, ngữ pháp,đặc điểm phong cách. Muốn vậy bản thân phải luôn trau dồi, học hỏi
• Loại bỏ những lời nói thô tục, kệch cỡm, pha tạp, lai căng không đúng lúc.
• Biết cách tiếp nhận những từ ngữ của tiếng nước ngoài.
• Biết làm cho tiếng Việt phát triển giàu có thêm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đạ hóa và sự hòa nhập, giao lưu quốc tế hiện nay.

Ghi nhớ: Muốn đạt được sự trong sáng của tiếng việt, mỗi cá nhân cần có tình cảm quý trọng, có hiểu biết về tiếng Việt, có ý thức và thói quen sử dụng tiếng Việt theo các chuẩn mực, các quy tắc chung, sao cho lời nói vừa đúng, vừa hay, đạt được mức độ “lời hay, ý đẹp” và vừa có văn hóa.

[Luyện tập] Câu 1: Chọn câu văn trong sáng trong những câu sau...

Chọn câu văn trong sáng trong những câu sau và phân tích sự trong sáng đó:

a. Muốn xóa bỏ sự cách biệt giữa thành thị và nông thôn, đòi hỏi chúng ta phải có những kế hoạch cụ thể.

b. Muốn xóa bỏ sự cách biệt giữa thành thị và nông thôn, chúng ta phải có những kế hoạch cụ thể.

c. Việc xóa bỏ sự cách biệt giữa thành thị và nông thôn, đòi hỏi chúng ta phải có những kế hoạch cụ thể.

d. Chúng ta phải có những kế hoạch cụ thể để xóa bỏ sự cách biệt giữa thành thị và nông thôn

Trả lời:

Câu văn trong sáng bao gồm các câu: b, c và d.

• Câu (a) không trong sáng: vì thừa từ đòi hỏi không cần thiết ->bỏ từ đòi hỏi câu văn sẽ trong sáng
• Câu b, c, d là những câu trong sáng: viết đúng ngữ pháp, câu đủ thành phần, diễn đạt trong sáng.

[Luyện tập] Câu 2: Hãy đọc lời quảng cáo sau đây và cho biết từ nước ngoài...

Hãy đọc lời quảng cáo sau đây và cho biết từ nước ngoài nào không cần thiết sử dụng vì đã có từ tiếng việt có ý nghĩa và sắc thái biểu cảm thích hợp với nội dung cần biểu đạt.

Bạn chờ đợi gì trong ngày lễ Tình nhân – một ngày hạnh phúc của những đôi lứa yêu nhau và luôn mong muốn mang đến cho nhau những gì ngọt ngào nhất?

Ca sĩ V tiết lộ: Tôi là con người dễ thương và lãng mạn, hiện tại tôi cũng yêu như thế”. Vậy lãng mạn trong ngày Valentine của chàng hoàng tử này sẽ như thế nào?

Còn ca sĩ T vẫn luôn mơ về một chàng “bạch mã hoàng tử”, vậy nàng mong chờ chàng hoàng tử của mình sẽ ra sao trong ngày Tình yêu?

Trả lời:

Trong lời quảng cáo dùng đến 3 hình thức biểu hiện cùng một nội dung: ngày lễ tình nhân, ngày Valentine, ngày tình yêu.

• Tiếng việt có hình thức biểu hiện thỏa đáng là “ngày tình yêu” (biểu hiện ý thức cao đẹp là tình yêu của con người).
• Ngày lễ tình nhân: “tình nhân” cấu tạo theo kiểu tiếng Hàn thiên nói về con người -> không thích hợp.
• Valentine: Sử dụng hình thức biểu hiện của tiếng nước ngoài -> không thích hợp.