Clone of Bài soạn lớp 12: Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

1. Khái niệm:

• Ý kiến bàn về văn học là nhận định (khen hay chê) về tác giả, tác phẩm, văn học sử, lý luận văn học….
• Nghị luận về ý kiến văn học là quá trình vận dụng nhiều thao tác lập luận như giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, bình giải, so sánh, phản bác…để làm cho người đọc, người nghe hiểu sâu ý kiến ở nhiều góc độ khác nhau.

2. Tìm hiểu đề và lập dàn ý

Đề bài: Nhà nghiên cứu Đặng Thai Mai cho rằng: "Nhìn chung văn học Việt Nam phong phú, đa dạng; nhưng nếu cần xác định một chủ lưu, một dòng chính, quán thông kim cổ, thì đó là văn học yêu nước".

(Dẫn theo Trần Văn Giàu, tuyển tập, NXB Giáo dục 2001)

Tìm hiểu đề:

• Ý nghĩa của các từ ngữ:
• Phong phú, đa dạng: có nhiều tác phẩm với nhiều hình thức, thể loại khác nhau.
• Chủ lưu: dòng chính (bộ phận chính), khác với phụ lưu, chi lưu.
• Quán thông kim cổ: thông suốt từ xưa đến nay.
• Nội dung của nhận định nêu ở đề bài: Văn học Việt Nam có rất nhiều tác phẩm với nhiều hình thức và thể loại khác nhau, nhưng bộ phận chính thông suốt từ xưa đến nay là văn học yêu nước.

Lập dàn ý:

Mở bài:

• Dẫn dắt vào đề: VHVN phong phú, đa dạng với hai đề tài lớn là yêu nước và nhân đạo.
• Trích dẫn ý kiến của Đặng Thai Mai.

Thân bài:

• Giải thích nội dung ý kiến:
• Đánh giá: Ý kiến hoàn toàn đúng:
• Cuộc sống con người Việt Nam phong phú, đa dạng -> văn học phản ánh -> phong phú, đa dạng.
• Văn học miêu tả, thể hiện, đánh giá thiên nhiên, con người, xã hội dưới nhiều góc độ, tình cảm
• Bằng nhiều bút pháp: ngụ ngôn, huyền thoại, cường điệu, trữ tình, hiện thực, lãng mạn...
• Nhiều tác phẩm với nhiều hình thức thể loại
• Lịch sử dân tộc Việt Nam -> chống nhiều thế lực ngoại xâm -> văn học cổ vũ -> văn học yêu nước.
• VHDG: ca dao, truyền thuyết... ca ngợi phong cảnh, anh hùng cứu nước
• VH viết: Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ, …

• Thể loại phong phú, đa dạng

Kết bài:

• Khẳng định ý kiến
• Giá trị của ý kiến

Ghi nhớ: SGK

[Luyện tập] Câu 1: Bình luận ý kiến sau đây của nhà văn Thạch Lam về văn chương: Văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có để vừa tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn.

Trả lời:

Lập dàn ý:

a. Mở bài: 

• Giới thiệu tác giả Thạch Lam.
• Trích dẫn ý kiến của Thạch Lam.

b.Thân bài:

• Giải thích về ý nghĩa câu nói
• Bình luận và chứng minh ý kiến: Đó là một quan điểm rất đúng đắn về giá trị văn học: 

c. Kết bài:

• Khẳng định sự đúng đắn và tiến bộ trong quan điểm sáng tác của Thạch Lam.
• Nêu tác dụng của ý kiến trên đối với người đọc: Hiểu, thẩm định đúng và trân trọng giá trị của tác phẩm văn học.