Giải bài luyện từ và câu: Đại từ

I. Nhận xét

1. Các từ in màu dưới đây được dùng làm gì?
a. Hùng nói: “Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không?”
Quý và Nam cho là có lí.
b. Chích bông sà xuống vườn cải. Nó tìm bắt sâu bọ.

Trả lời:

Các từ tớ, cậu và nó dùng để xưng hô

2. Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống với các từ nêu ở bài tập 1? 

a. Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.
b. Lúa gạo hay vàng đều rất quý. Thời gian cũng thế. Nhưng quý nhất là người lao động.
Trả lời:
Từ vậy dùng để thay thế cho cụm từ rất thích thơ.
Từ thế dùng để thay thế cho cụm từ rất quý.
=>Cách dùng những từ in đậm đó giống với cách dùng ở bài tập 1 là để tránh lặp từ.

II. Ghi nhớ:

Đại từ là từ dùng để xưng hô hay để thay thế danh từ, động từ, tính từ (hoặc cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ) trong câu cho khỏi lặp lại các từ ngữ ấy.

III. Luyện tập

Câu 1: Các từ ngữ in đậm trong đoạn thơ sau được dùng để chỉ ai? Những từ ngữ....

Các từ ngữ in đậm trong đoạn thơ sau được dùng để chỉ ai? Những từ ngữ đó được viết hoa nhằm biểu lộ điều gì?

   Mình về với Bác đường xuôi

Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người

   Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời

Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường!

   Nhớ Người những sáng tinh sương

Ung dung yên ngựa trên đường suối reo

   Nhớ chân Người bước lên đèo

Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.

                                                       Tố Hữu

Trả lời:

• Các từ in đậm trong đoạn thơ trên để chỉ Bác Hồ - chủ tịch Hồ Chí Minh.
• Những từ ngữ đó được viết hoa nhằm biểu lộ sự tôn kính với Bác.

Câu 2. Tìm những đại từ được dùng trong bài ca dao sau:

-   Cái cò, cái vạc, cái nông,

Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?

-   Không không, tôi đứng trên bờ,

Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.

   Chẳng tin, ông đến mà coi,

Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.

Trả lời:

Những đại từ được sử dụng trong bài ca dao là những từ in đậm sau:

-  Cái cò, cái vạc, cái nông,

Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?

-  Không không, tôi đứng trên bờ,

Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.

    Chẳng tin, ông đến mà coi,

Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.

Câu 3. Dùng đại từ ở những chỗ thích hợp để thay thế cho danh từ...

Dùng đại từ ở những chỗ thích hợp để thay thế cho danh từ bị lặp lại nhiều lần trong mẩu chuyện sau:

Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được.

Trả lời:

Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Nó chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên nó ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, nó không sao lách qua khe hở được.