Bài soạn siêu ngắn : Nghĩa của từ - Ngữ văn lớp 6

I. Nghĩa của từ là gì?

Trả lời ví dụ:

a. Mỗi chú thích trên gồm có hai bộ phận:

• Bộ phận in đậm là từ
• Bộ phận phía sau từ in đậm là nghĩa của từ.

b. Bộ phận phía sau từ in đậm trong chú thích là nêu lên nghĩa của từ.

c. Nghĩa của từ ứng với phần nội dung.

II. Cách giải thích nghĩa của từ

Trả lời ví dụ:

a. giải thích bằng cách trình bày khái niệm mà từ biểu thị

b. giải thích bằng cách đưa ra từ đồng nghĩa với từ cần giải thích

c. giải thích bằng cách đưa ra từ đồng nghĩa với từ cần giải thích

[Luyện tập] Câu 1: Đọc lại một vài chú thích ở các văn bản đã học. Cho biết cách giải thích nghĩa của từng trường hợp.

Trả lời:

• Áo giáp: áo được làm bằng chất liệu đặc biệt (da thú hoặc bằng sắt), chống đỡ binh khí và bảo vệ cơ thể.
• Ghẻ lạnh: thờ ơ, nhạt nhẽo, xa lánh đối với người lẽ ra phải gần gũi, thân thiết.
• Quần thần: các quan trong triều (xét trong quan hệ với vua).
• Sứ giả: người vâng mệnh trên (ở đây là vua) đi làm một việc gì ở các địa phương trong nước hoặc nước ngoài (sứ: người được vua hay nhà nước phái đi để đại diện; giả: kẻ, người).
• Khôi ngô: vẻ mặt sáng sủa, thông minh.

==> Các từ áo giáp, sứ giả được giải thích bằng khái niệm mà từ biểu thị; các từ ghẻ lạnh, khôi ngô được giải thích bằng cách đưa ra những từ đồng nghĩa, trái nghĩa.

[Luyện tập] Câu 2: Hãy điền các từ học hỏi, học tâp, học hành, học lỏm vào chỗ trống trong những câu dưới đây sao cho phù hợp:

Trả lời:

a. học hành

b. học lỏm

c. học tập

d. học hỏi

[Luyện tập] Câu 3: Điền các từ trung gian, trung niên, trung bình vào chỗ trống trong các chú thích sau sao cho phù hợp.

Trả lời:

a. trung bình

b. trung gian

c. trung niên

[Luyện tập] Câu 4: Giải thích các từ sau theo những cách đã biết: giếng, rung rinh, hèn nhát

Trả lời:

• Giếng: Hố đào thẳng, đứng sâu vào lòng đất để lấy nước.
• Rung rinh: Chuyển động qua lại nhẹ nhàng, liên tiếp
• Hèn nhát: Thiếu can đảm, sợ hãi trước một vấn đề gì đấy, không dũng cảm để đối mặt và vượt qua nó.

[Luyện tập] Câu 5: Đọc truyện sau đây và giải nghĩa từ mất của nhân vật Nụ có đúng không.

Trả lời:

Mất theo cách giải thích như nhân vật Nụ là không đúng: không biết ở đâu.

Mất: Hiểu theo cách thông thường là không được sở hữu, không có không thuộc về mình nữa.

=>Việc giải thích như nhân vật Nụ là sai.