Bài soạn lớp 7: Chữa lỗi về quan hệ từ

I. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ

1. Thiếu quan hệ từ

Ví dụ:

• Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác
• Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng

Sửa lại:

• Đừng nên nhìn hình thức để đánh giá kẻ khác
• Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội ngày xưa, còn ngày nay thì không đúng

2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa

Ví dụ:

• Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ
• Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.

=>Từ “và” và từ “để” trong hai câu trên không diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu.

Sửa lại:

• Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ
• Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.

3. Thừa quan hệ từ

Ví dụ:

• Qua câu ca dao: Công cha như núi thái sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
• Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.

=> Hai câu a,b mắc lỗi thừa quan hệ từ, cá quan hệ từ qua và về đã biến chủ ngữ thành 1 bộ phận khác( trạng ngữ)

Cách chữa: Bỏ quan hệ từ “qua” và “về”.

4. Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết

Ví dụ:

• Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn, Thầy giáo rất khen Nam.
• Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.

=> Những câu in đậm trên sai ở chỗ là dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết.

Sửa lại:

• Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, mà còn giỏi về môn Văn, Thầy giáo rất khen Nam.
• Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị.

Ghi nhớ: Trang 107 – sgk

[Luyện tập] Câu 1: Thêm quan hệ từ thích hợp…

Thêm quan hệ từ thích hợp (có thể thêm hoặc bớt một vài từ khác) để hoàn chỉnh các câu sau đây.

• Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối.
• Con xin báo một tin vui cha mẹ mừng.

Trả lời:

• Nó chăm chú nghe bà kể chuyện từ đầu đến cuối.
• Con xin báo một tin vui để cha mẹ mừng

[Luyện tập] Câu 2: Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu …

Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu bằng các quan hệ từ thích hợp.

• Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
• Tuy nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không được bền.
• Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người bằng những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.

Trả lời:

• Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm như cha ông ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
• Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không được bền.
• Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người về những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.

[Luyện tập] Câu 3: Chữa các câu văn sau cho hoàn chỉnh:

a. Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.

b. Với câu tục ngữ” Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.

c. Qua bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.

Trả lời:

Bỏ quan hệ từ ở đầu câu các câu,chúng sẽ trở thành câu đúng:

a. Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.

b. Câu tục ngữ” Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.

c. Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.

[Luyện tập] Câu 4: Cho biết các quan hệ từ in đậm trong …

Cho biết các quan hệ từ in đậm trong các bài tập dùng đúng hay sai?

a. Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao .

b.  Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán.

c.  Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hoà với mọi người.

d. Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.

e. Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi bản thân của mình.

g. Sống trong xã hội của phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo.

h. Nếu trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.

i. Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.

Trả lời:

• Những câu dùng đúng quan hệ từ: a, b, d, h
• Những câu dùng chưa đúng quan hệ từ: c, e, g, i

Các câu sai có thể sửa như sau:

c. Chúng ta phải sống thế nào để chan hoà với mọi người. (bỏ từ cho)

e. Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi của bản thân mình. (sửa lại cụm bản thân của mình)

g. Sống trong xã hội phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo. (bỏ từ của)

h. Trời mà mưa thì con đường này sẽ rất trơn. (bỏ từ giá).