Bài soạn lớp 7: Từ ghép
Nội dung bài gồm:
- I. Các loại từ ghép và nghĩa của từ ghép
- II. Nghĩa của từ ghép
- [Luyện tập] Câu 1: Xếp các từ ghép suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy,...
- [Luyện tập] Câu 2: Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây ...
- [Luyện tập] Câu 3: Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây...
- [Luyện tập] Câu 4: Tại sao có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở ...
- [Luyện tập] Câu 5: Không phải mọi thứ hoa có màu hồng đều gọi là hoa hồng không?
- [Luyện tập] Câu 6: So sánh nghĩa của các từ ghép mát tay, nóng lòng, gang thép...
- [Luyện tập] Câu 7: Thử phân tích cấu tạo của những từ ghép có ba tiếng ...
I. Các loại từ ghép và nghĩa của từ ghép
Xét ví dụ:
Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại.
Cốm không phải là một thức quà ăn vội, cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ.
Hai từ ghép trong hai ví dụ trên: Bà ngoại, thơm phức
Bà ngoại
C P
Thơm phức
C P
=> Đây là từ ghép chính phụ
Ghi nhớ:
- Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau.
- Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa. Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính.
Xét ví dụ:
Việc chuẩn bị quần áo mới, giày nón mới, cặp sách mới, tập vở mới, mọi thứ đâu đó đã sẵn sàng, khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường.
Mẹ không lo, nhưng vẫn không ngủ được. Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng.
Từ ghép : quần áo và trầm bổng không phân biệt được tiếng chính tiếng phụ => từ ghép đẳng lập
Ghi nhớ:
- Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp (không phân ra tiếng chính, tiếng phụ).
- Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa. Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó.
II. Nghĩa của từ ghép
Ví dụ: So sánh bà ngoại với bà, thơm phức với thơm,
- Bà ngoại: Là người sinh ra mẹ
- Bà: Là người sinh ra có thể bố hoặc mẹ
- Thơm phức: mùi thơm mạnh
- Thơm: như mùi thơm của hoa, dễ chịu.
=>Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa. Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính
Ví dụ: So sánh nghĩa của từ quần áo với mỗi tiếng quần, áo và trầm bổng với mỗi tiếng trầm, bổng
- Từ quần áo, trầm bổng có nghĩa khái quát hơn nghĩa của mỗi tiếng quần, áo, trầm, bổng
=> Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa. Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa từng tiếng tạo nên.
[Luyện tập] Câu 1: Xếp các từ ghép suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy,...
Xếp các từ ghép suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi, cười nụ theo bảng phân loại sau:
Trả lời:
- Từ ghép chính phụ: Lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười nụ
- Từ ghép đẳng lập: Suy nghĩ, ẩm ướt, đầu đuôi, chài lưới, cây cỏ.
[Luyện tập] Câu 2: Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây ...
Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo thành từ ghép chính phụ (bảng sgk)
Trả lời:
Bút chì Ăn sáng
Thước kẻ Trắng tinh
Mưa bụi Vui tai
Làm việc Nhát chết
[Luyện tập] Câu 3: Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây...
Điền thêm tiếng vào sau các tiếng dưới đây để tạo thành các từ ghép đẳng lập (bảng sgk)
Trả lời:
- Núi rừng, núi biển
- Ham chơi, ham học
- Xinh tươi, xinh đẹp
- Mặt mày, mặt mũi
- Học hành, học hỏi
- Tươi cười, tươi rói
[Luyện tập] Câu 4: Tại sao có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở ...
Tại sao có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở mà không thể nói một cuốn sách vở?
Trả lời:
có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở mà không thể nói một cuốn sách vở vì: sách vở là từ ghép đẳng lập có ý nghĩa khái quát nên không dùng với nghĩa tính đếm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, từ ghép đẳng lập kết hợp một cách hợp lý với những danh từ chỉ đơn vị đứng trước (bộ, chuyến,...) thì vẫn được dùng với nghĩa tính đếm như: một bộ quần áo, một chuyến đi lại,...vv
[Luyện tập] Câu 5: Không phải mọi thứ hoa có màu hồng đều gọi là hoa hồng không?
Trả lời:
a. Không phải mọi thứ hoa có màu hồng đều gọi là hoa hồng mà hoa hồng ở đây là tên gọi của một loài hoa. Nó cũng giống như là hoa lan, hoa cúc…chứ không phải dựa vào màu sắc của nó để gọi tên nó. Hoa hồng có nhiều loại: hoa hồng đỏ, hoa hồng vàng, hoa hồng trắng, hoa hồng nhung….
b. Em Nam nói: “Cái áo dài của chị em ngắn quá!” là đúng vì: Ở đây em Nam muốn nói đến áo dài là một loại áo có tà rất dài tới qua đâu gối khác với loại áo sơ mi thường ngắn ngang mông. Trong câu này, ta hiểu em Nam đang nói đến chiếc áo dài mà chị Nam mặc có size áo nhỏ hơn so với cơ thể chị nên mặc bị ngắn.
c. Không phải mọi quả cà chua đều chua. Dó đó nói: “quả cà chua này ngọt quá” là hoàn toàn được vì: Cà chua là tên của một loại quả, nó là tên riêng chứ không phải một thứ quả gọi theo hương vị của nó. Cũng như nhiều loại quả khác, cà chua khi chưa thực sự chín có vị hơi chua, nhưng khi chín đỏ thì nó lại có vị ngọt nhẹ.
d. Không phải mọi loại cá màu vàng đều được gọi là cá vàng, mà cá vàng là loại cá cảnh được nuôi trong chậu, trong bể. Chúng có mắt lồi, thân tròn, ngắn, đuôi rất to đẹp và dài và có nhiều màu sắc khác nhau: đỏ, đen, bạc nhưng phổ biến là màu vàng.
[Luyện tập] Câu 6: So sánh nghĩa của các từ ghép mát tay, nóng lòng, gang thép...
So sánh nghĩa của các từ ghép mát tay, nóng lòng, gang thép (Anh ấy là một chiến sĩ gang thép), tay chân (một tay chân thân tín) với nghĩa của những tiếng tạo nên chúng.
Trả lời:
Mát tay
- Mát là cảm giác của con người (ví dụ trời mát, gió mát…)
- Tay là danh từ chỉ bộ phận con người
=> Mát + tay: có nghĩa là chỉ những người dễ dàng đạt được kết quả tốt và thành công trong công việc, như trong mọi vấn đề trong cuộc sống.
Nóng lòng
- Nóng là chỉ cảm giác của con người (nắng nóng, trời nóng…)
- Lòng là danh từ chỉ cái bên trong con người
=> Nóng + lòng: có nghĩa là chỉ tâm trạng của con người, đang sốt ruột, bồn chồn, mong ngóng được biết hay được làm việc gì đó.
Gang thép
- Gang là chỉ tên một kim loại
- Thép là chỉ tên một kim loại
=> Gang + thép: nghĩa chỉ phẩm chất, chỉ những con người gan dạ, dũng cảm, kiên cường.
Chân tay
- Chân chỉ bộ phận cơ thể con người
- Tay chỉ bộ phận cơ thể con người
=> Chân + tay: nghĩa chỉ một kiểu người thân tín, giúp việc đắc lực.
[Luyện tập] Câu 7: Thử phân tích cấu tạo của những từ ghép có ba tiếng ...
Thử phân tích cấu tạo của những từ ghép có ba tiếng máy hơi nước, than tổ ong, bánh đa nem theo mẫu.
Trả lời:
- Máy hơi nước: Máy là tiếng chính, hơi nước là tiếng phụ, nước phụ cho hơi.
- Than tổ ong: Than là tiếng chính, tổ ong là tiếng phụ, ong phụ cho tổ.
- Bánh đa nem: Bánh đa là tiếng chính, nem là tiếng phụ, Trong từ bánh đa thì đa là tiếng phụ cho bánh.
Xem thêm lời giải Bài soạn văn 7
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cổng trường mở ra
- 👉 Bài soạn lớp 7: Mẹ tôi
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ ghép
- 👉 Bài soạn lớp 7: Liên kết trong văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cuộc chia tay của những con búp bê
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bố cục trong văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình
- 👉 Bài soạn lớp 7: Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ láy
- 👉 Bài soạn lớp 7: Qúa trình tạo lập văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Những câu hát than thân
- 👉 Bài soạn lớp 7: Những câu hát châm biếm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Đại từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập tạo lập văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà)
- 👉 Bài soạn lớp 7: Phò giá về kinh
- 👉 Bai soạn lớp 7: Từ hán việt
- 👉 Bài soạn lớp 7: Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bài ca Côn Sơn
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ Hán Việt (tiếp)
- 👉 Bài soạn lớp 7: Đặc điểm của văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Sau phút chia ly
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bánh trôi nước
- 👉 Bài soạn lớp 7: Quan hệ từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Qua đèo ngang
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bạn đến chơi nhà
- 👉 Bài soạn lớp 7: Chữa lỗi về quan hệ từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Xa ngắm thác núi lư
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ đồng nghĩa
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cách lập dàn ý của bài văn biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
- 👉 Bài soạn lớp 7: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ trái nghĩa
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập văn biểu cảm về sự vật, con người
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ đồng âm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cảnh khuya và rằm tháng giêng
- 👉 Bài soạn lớp 7: Thành ngữ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
- 👉 Bài soạn lớp 7: Tiếng gà trưa
- 👉 Bài soạn lớp 7: Điệp ngữ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học
- 👉 Bài soạn lớp 7: Làm thơ lục bát
- 👉 Bài soạn lớp 7: Một thứ quà của lúa non: Cốm
- 👉 Bài soạn lớp 7: chơi chữ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Chuẩn mực sử dụng từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Ôn tập văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn văn 7: Sài Gòn tôi yêu
- 👉 Bài soạn lớp 7: Mùa xuân của tôi
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập sử dụng từ
Lớp 7 | Các môn học Lớp 7 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 7 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 7 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 7 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 7 - Kết nối tri thức
- Sách bài tập Toán 7 - Cánh diều
- Sách bài tập Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- Sách bài tập Toán 7 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 7 - Cánh diều
- SGK Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 7 - Kết nối tri thức
- Tài liệu Dạy - học Toán 7
- SBT Toán lớp 7
- Vở bài tập Toán 7
- Giải môn Toán học lớp 7
Vật Lý
Ngữ Văn
- Đề thi, đề kiểm tra Văn lớp 7 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Văn lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Văn lớp 7 - Kết nối tri thức
- Văn mẫu 7 - Cánh Diều
- Văn mẫu 7 - Chân trời sáng tạo
- Văn mẫu 7 - Kết nối tri thức
- SBT Văn 7 - Cánh diều
- SBT Văn 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 7 - Kết nối tri thức
- Soạn văn 7 - Cánh diều chi tiết
- Soạn văn 7 - Cánh diều siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo chi tiết
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức chi tiết
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức siêu ngắn
- SBT Ngữ văn lớp 7
- Tác giả - Tác phẩm văn 7
- Văn mẫu lớp 7
- Vở bài tập Ngữ văn lớp 7
- Soạn văn 7 chi tiết
- Soạn văn 7 ngắn gọn
- Soạn văn 7 siêu ngắn
- Bài soạn văn lớp 7 siêu ngắn
- Bài soạn văn 7
- Bài văn mẫu 7
Lịch Sử
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Kết nối tri thức
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Cánh Diều
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Kết nối tri thức
- Tập bản đồ Lịch sử 7
- SBT Lịch sử lớp 7
- VBT Lịch sử lớp 7
- Giải môn Lịch sử lớp 7
Địa Lý
Sinh Học
GDCD
Tin Học
- SBT Tin học 7 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học 7 - Cánh Diều
- SGK Tin học 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Tin học 7 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học lớp 7
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - English Discovery
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - Right on!
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - iLearn Smart World
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - Friends Plus
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - Global Success
- SBT Tiếng Anh 7 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 7 - Right on!
- SBT Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 7 - Friends Plus (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 7 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 7 - English Discovery
- Tiếng Anh 7 - Right on!
- Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 7 - Friends Plus
- Tiếng Anh 7 - Global Success
- SBT Tiếng Anh lớp 7
- SGK Tiếng Anh lớp 7
- SBT Tiếng Anh lớp 7 mới
- Vở bài tập Tiếng Anh 7
- SGK Tiếng Anh lớp 7 Mới
Công Nghệ
- SGK Giáo dục công dân 7 - Cánh diều
- SGK Giáo dục công dân 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục công dân 7 - Kết nối tri thức
- SGK Công nghệ 7 - Cánh diều
- SGK Công nghệ 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Công nghệ 7 - Kết nối tri thức
- SGK Công nghệ 7
Khoa Học
- SBT KHTN lớp 7 - Cánh diều
- SBT KHTN lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT KHTN lớp 7 - Kết nối tri thức
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Cánh diều
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Kết nối tri thức
Âm Nhạc & Mỹ Thuật
- SGK Âm nhạc 7 - Cánh diều
- SGK Âm nhạc 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Âm nhạc 7 - Kết nối tri thức
- Âm nhạc và mỹ thuật lớp 7