Giải địa lí 9 bài 2: Dân số và gia tăng dân số

Về số dân:

• Tăng liên tục, năm 2009 so với năm 1954, số dân tăng hơn 3,5 lần.
• Tốc độ tăng dân số của giai đoạn 1976 – 2009 nhanh hơn giai đoạn 1954 – 1976.

Về tỉ lệ gia tăng tự nhiên:

• Từ 1954 đến 2003, dân số tăng nhanh liên tục.
• Sự gia tăng dân số khác nhau qua các giai đoạn: dân số gia tăng rất nhanh trong giai đoạn 1954 - 1960; từ 1970 đến 2003, tỉ lệ gia tăng tự nhiên có xu hướng giảm.
• Hiện nay, dân số Việt Nam đang chuyển sang giai đoạn có tỉ suất sinh tương đối thấp (năm 1999, tỉ lệ gia tăng tự nhiên là 1,43%). Tuy thế, mỗi năm, dân số nước ta vẫn tiếp tục tăng thêm khoảng 1 triệu người.
• Tỉ lệ gia tăng dân số khác nhau giữa các vùng: vùng có tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số cao nhất là Tây Nguyên, vùng có tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số thấp nhất là Đồng bằng sông Hồng. Các vùng lãnh thổ có tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số cao hơn trung bình cả nước là Tây Bắc, Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ, Tây Nguyên.

Ý nghĩa của sự giảm tỉ lệ gia tăng dân số

• Về kinh tế: góp phần vào tăng năng suất lao động, góp phần đẩy nhanh sự tăng trưởng kinh tế đất nước, tăng thu nhập bình quân đầu người,...
• Về nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân: tạo điều kiện để nâng cao về y tế, chữa bệnh, chăm sóc con cái, giáo dục, cải thiện đời sống, thụ hưởng các phúc lợi xã hội, tăng tuổi thọ,...
• Về môi trường: giảm áp lực đến tài nguyên và môi trường sống.

Ý nghĩa của sự thay đổi cơ cấu dân số nước ta

• Thể hiện xu hướng chung là dân số nước ta hướng đến cơ cấu không còn trẻ.
• Tỉ trọng cao của dân số ở nhóm tuổi 0-14 đặt ra những vấn đề cấp bách về văn hoá, y tế, giáo dục, giải quyết việc làm cho số người đang bước vào tuổi lao động.

Gia tăng dân số tự nhiên = Tỉ suất Sinh – Tỉ suất Tử = %.

• Năm 1979 = 32,5 – 7,2 = 25,3 %o = 2,53 %
• Năm 1999 = 19,9 – 5,6 = 14,3 %o = 1,43 %

(Lưu ý: Phải chuyển từ %o sang %)

Nhận xét:

• Tỉ lệ gia tăng dân số qua hai năm có xu hướng giảm từ 2,53% xuống 1,43%.
• Đây là kết quả lâu dài của quá trình nước ta thực hiện nhiều biện pháp nhằm hạn chế gia tăng dân số

Vẽ biểu đồ: