Giải GDCD 9 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân

Hướng dẫn giải, tóm tắt nội dung bài học và làm bài tập bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân - trang 40 GDCD lớp 9. Tất cả các kiến thức trong bài học này đều được tóm tắt ngắn gọn, dễ học. Tất cả hệ thống bài tập đều được giải đáp cẩn thận, chi tiết. Chúng ta tham khảo để học tốt GDCD 9 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân nhé.


I. TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm:

  • Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, được nhà nước thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hòa thuận, hạnh phúc.

Quy định pháp luật nước ta về hôn nhân:

  • Kết hôn:
    • Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên.
    • Không vi phạm những điều pháp luật cấm
    • Việc kết hôn do nam nữ tự nguyện không ép buộc, cưỡng ép hoặc cản trở.
  • Quyền và nghĩa vụ công dân:
    • Bình đẳng, có quyền và nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt.
    • Tôn trọng danh dự nhân phẩm nghề nghiệp của nhau.
  • Ý nghĩa của tình yêu chân chính đối với hôn nhân:
    • Cở sở quan trọng của hôn nhân
    • Chung sống lâu dài và xây dựng gia đình hòa hợp – hạnh phúc.
  • Tác hại kết hôn sớm:
    • Ảnh hưởng tới sức khỏe, việc học của bản thân
    • Ảnh hưởng nòi giống dân tộc
    • Không thực hiện tốt trách nhiệm làm vợ chồng, cha mẹ trong gia đình.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC

Câu 1: Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây ? Giải thích vì....

Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây ? Giải thích vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý.

a) Kết hôn khi nam, nữ đủ 18 tuổi trở lên ;

b) Cha mẹ có quyền quyết định về hôn nhân của con ;

c)  Lấy vợ, lấy chồng là việc của đôi nam nữ, không ai có quyền can thiệp ;

d) Kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định, trên cơ sở tình yêu chân chính ;

đ) Kết hôn khi nam từ đủ 20 tuổi, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên ;

e) Trong gia đình, người chồng là người quyết định mọi việc ;

g) Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ hướng dẫn cho con trong việc chọn bạn đời ;

h) Không nên yêu sớm vì có thể sẽ dẫn đến kết hôn sớm ;

i) Kết hôn sớm và mang thai sớm sẽ có hại cho sức khoẻ của cả mẹ và con ;

k) Gia đình chỉ có hạnh phúc khi được xây dựng trên cơ sở tình yêu chân chính ;

l) Lấy vợ, lấy chồng con nhà giàu mới có hạnh phúc ;

m) Nếu vợ chồng bình đẳng thì sẽ không có trật tự trong gia đình.

Trả lời:

Em đồng ý với những ý kiến sau:

d) Kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định, trên cơ sở tình yêu chân chính;

đ) Kết hôn khi nam từ đủ 20 tuổi, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên ;

g) Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ hướng dẫn cho con trong việc chọn bạn đời ;

h) Không nên yêu sớm vì có thể sẽ dẫn đến kết hôn sớm ;

i) Kết hôn sớm và mang thai sớm sẽ có hại cho sức khoẻ của cả mẹ và con ;

k) Gia đình chỉ có hạnh phúc khi được xây dựng trên cơ sở tình yêu chân chính ;

=> Những ý kiến trên là những quan điểm đúng theo pháp luật quy định, là những suy nghĩ chính chắn, là quan điểm của một tình yêu chân chính. Từ đó tạo dựng nên một cuộc hôn nhân bền vững và hạnh phúc.

Câu 3: Hãy nêu những hậu quả xấu do nạn tảo hôn gây ra mà em biết...

Hãy nêu những hậu quả xấu do nạn tảo hôn gây ra mà em biết (đối với người tảo hôn, gia đình của họ và đối với cộng đồng).

Trả lời:

Kết hôn sớm là việc không được khuyến khích ở nước ta. Bởi nó kéo theo những hậu quả nghiệm trọng không chỉ đối với người tảo hôn mà còn đối với gia đình và cộng động xã hội.

Cu thể:

  • Lấy chồng (vợ) sớm sức khỏe không đảm bảo, phải sống xa gia đình, kinh nghiệm bản thân chưa có, chưa đủ khả năng lo cho cuộc sống của mình và con cái, vợ chồng trẻ con nên dễ tranh cãi và tan vỡ hạnh phúc.
  • Trở thành gánh nặng cho gia đình
  • Là hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân, ảnh hưởng xấu đến cộng đồng.

Câu 4: Học hết trung học phổ thông, Lan đang ở nhà chờ xin việc thì....

Học hết trung học phổ thông, Lan đang ở nhà chờ xin việc thì gặp và yêu Tuấn, cũng đang không có việc làm. Khi hai người xin cha mẹ cho kết hôn thì hai bên gia đình đều khuyên Lan và Tuấn hãy thư thả, bao giờ có việc làm thì hãy xây dựng gia đình, nhưng Lan và Tuấn không đồng ý, cứ thúc ép cha mẹ. Cuối cùng, hai gia đình đành phải chấp thuận cho Lan và Tuấn kết hôn.

Theo em, ý kiến của gia đình Lan và Tuấn là đúng hay sai ? Vì sao ?

Trả lời:

Ý kiến gia đình Lan và Tuấn là đúng bởi vì: Mặc dù đã đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật nhưng Tuấn và Lan là những người vừa mới bước ra khỏi ghế học sinh nên còn chưa nhiều có kinh nghiệm sống. Trong khi đó cuộc sống hôn nhân vô cùng phức tạp phải lo bao nhiêu là thứ việc. Vì vậy, bố mẹ hai bên muốn các con trưởng thành có công việc ổn định, có nền kinh tế ổn định rồi hãy lập gia đình, như vậy cuộc sống gia đình sẽ đỡ áp lực và vợ chồng sẽ hạnh phúc hơn.

Câu 5: Anh Đức và chị Hoa là con bác, con chú ruột nhưng họ yêu nhau....

Anh Đức và chị Hoa là con bác, con chú ruột nhưng họ yêu nhau. Gia đình và họ hàng hai bên khuyên can, ngăn cản, nhưng họ vẫn kiên quyết lấy  nhau vì họ cho rằng họ có quyền tự do lựa chọn, không ai có quyền ngăn cản.

  • Theo em, lí do “tự do lựa chọn” của anh Đức và chị Hoa có đúng không ?  Vì sao ?
  • Nếu anh Đức và chị Hoa cứ cố tình lấy nhau thì cuộc hôn nhân của họ có hợp pháp không ? Vì  sao ?

Trả lời:

Theo khoản 13, điều 8, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000: Cấm kết hôn những người có họ trong phạm vi ba đời “... anh chị em con chú, con bác...”

Do vậy trong trường hợp này, lí do “tự do lựa chọn” của anh Đức và chị Hoa là không đúng, không những thế họ còn vi phạm pháp luật.

Trong trường hợp này, nếu anh Đức và chị Hoa vẫn cố tình lấy nhau thì đây là cuộc hôn nhân không hợp pháp và không được luật pháp công nhận. Vì đây là một trong những điều cấm trong quy định hôn nhân của nhà nước ta.

Câu 6: Bình mới 16 tuổi nhưng mẹ Bình đã ép gả Bình cho một người nhà....

Bình mới 16 tuổi nhưng mẹ Bình đã ép gả Bình cho một người nhà giàu ở xã bên. Bình không đồng ý thì bị mẹ đánh và cứ tổ chức cưới, bắt Bình về nhà chồng.

  • Việc làm của mẹ Bình là đúng hay sai ? Vì sao ?
  • Cuộc hôn nhân này có được pháp luật thừa nhận không ? Vì sao ?
  • Bình có thể làm gì đê thoát khói cuộc hôn nhân đó ?

Trả lời:

Trong trường hợp này mẹ Bình là người sai hoàn toàn, bởi vì:

Thứ nhất là Bình mới 16 tuổi chưa đủ tuổi kết hôn nhưng mẹ Bình đã bắt Bình phải đi lấy chồng là sai quy định về hôn nhân của pháp luật.

Thứ hai, Bình không thích nhưng mẹ cứ ép và bắt Bình về nhà chồng là mẹ Bình không cho Bình quyền tự do tự nguyện trong hôn nhân, không tôn trọng quyết định của Bình chỉ vì cái lợi trước mắt.

Mặc dù mẹ Bình tổ chức đám cưới và bắt Bình về nhà chồng, nhưng xét về phương diện pháp luật thì đây là cuộc hôn nhân không được thừa nhận vì Bình chưa đủ tuổi kết hôn.

Để thoát khỏi cuộc hôn nhân này, Bình có thể phân tích cho mẹ hiểu rõ những quy định về hôn nhân của Pháp luật, nếu mình làm như vậy là vi phạm pháp luật. Nếu mẹ Bình vẫn cương quyết thì Bình có thể nhờ sự can thiệp của cơ quan địa phương có thẩm quyền.

Câu 7: Khi lấy anh Phú, chị Hoà đang là giáo viên tiểu học. Lấy nhau....

Khi lấy anh Phú, chị Hoà đang là giáo viên tiểu học. Lấy nhau một thời gian thì anh Phú được cử làm phụ trách trạm bơm nước của xã nên không có thời gian chăm lo công việc đồng áng. Anh nghe theo bố mẹ, bắt chị Hoà phải bỏ nghề dạy học để về làm ruộng. Chị Hoà không đồng ý thì anh Phú doạ sẽ li hôn với chị.

Trả lời:

Căn cứ vào quy định của pháp luật về hôn nhân, em hãy nêu nhận xét của mình về việc làm của anh Phú.

Việc làm của anh Phú là sai bởi theo quy định quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân là: “Vợ chồng bình đẳng với, có nghĩa vụ và quyền ngang nhau về mọi mặt trong gia đình. Vợ, chồng phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm và nghề nghiệp của nhau.

Câu 8: Hiện nay, trong một số gia đình có tình trạng chồng ngược đãi,....

Hiện nay, trong một số gia đình có tình trạng chồng ngược đãi, đánh đập hành hạ vợ. Trước tình trạng đó, nhiều người cho rằng đó là chuyện bình thường, là việc riêng của vợ chồng, gia đình người ta, không nên can thiệp.

Em có tán thành quan niệm đó không ? Vì sao ?

Trả lời:

Em không tán thành với quan niệm trên vì: Rõ ràng chuyện vợ chồng là chuyện riêng tư của mỗi gia đình. Tuy nhiên, khi đã tự nguyện đến với nhau thì phải có nghĩa vụ tôn trọng, thương yêu, giúp đỡ nhau. Hành động chồng ngược đãi, đánh đập, hành hạ vợ là trái với đạo đức, trái với pháp luật, bị xã hội lên án. Hành động “bạo lực gia đình” phải được chấm dứt trong một xã hội văn minh và mọi người sống có đạo đức, có văn hoá. 

Xem thêm lời giải Giải môn Giáo dục công dân lớp 9

Giải môn Giáo dục công dân lớp 9, soạn bài GDCD lớp 9, làm bài tập bài thực hành GDCD 9. Ở đây, có kiến thức tất cả các bài học trong chương trình sgk GDCD lớp 9. Ngoài phần tổng hợp lý thuyết, các câu hỏi giữa bài, cuối bài học đều được giải dễ hiểu, dễ nhớ. Click vào tên bài tương ứng ở mục lục sau để xem

Lớp 9 | Các môn học Lớp 9 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 9 chọn lọc

Danh sách các môn học Lớp 9 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.