Soạn bài Đặc điểm loại hình của tiếng Việt (chi tiết)
Bài làm:
Câu 1
Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Hãy phân tích những ngữ liệu dưới dây về mặt từ ngữ (chú ý những từ ngữ in đậm) để chứng minh tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập.
a.
Trèo lên cây bưởi hái hoa,
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,
Em đã có chồng anh tiếc lắm thay!
(Ca dao)
b.
Thuyền ơi có nhớ bến chăng,
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
(Ca dao)
c.
Yêu trẻ, trẻ đến nhà; kính già, già để tuổi cho.
(Tục ngữ)
d.
Con đem con cá bống (1) ấy về thả xuống giếng mà nuôi. Mỗi bữa, đáng ăn ba bát thì con ăn hai, còn một đem thả xuống cho bống (2)... Nói xong, Bụt biến mất. Tấm theo lời Bụt thả bống (3) xuống giếng. Rồi từ hôm ấy trở đi, cứ sau bữa ăn, Tấm đều để dành cơm, giấu đưa ra cho bống (4). Mỗi lần nghe lời Tấm gọi, bống (5) lại ngoi lên mặt nước đớp những hạt cơm của Tấm ném xuống. Người và cá ngày một quen nhau, và bống (6) ngày một lớn lên trông thấy.
(Tấm Cám)
Lời giải chi tiết:
a) Đoạn trích có hai cụm từ "nụ tầm xuân" đứng ở hai vị trí khác nhau. Tuy hình thức ngôn ngữ không thay đổi nhưng vai trò ngữ pháp của chúng trong câu có sự khác nhau.
- Cụm từ "nụ tầm xuân" thứ nhất giữ vai trò là bổ ngữ của câu (bổ sung ý nghĩa cho động từ "hái").
- Ở câu thứ ba, cụm từ "nụ tầm xuân" đóng vai trò là chủ ngữ của câu (chủ thể của quá trình "nở").
b) Cũng như đoạn trích ở phần 1, hai từ bến được sử dụng trong hai câu ca dao nêu trên cũng có những ý nghĩa ngữ pháp khác nhau.
- Từ "bến" ở câu lục là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ "nhớ".
- Từ "bến" thứ hai (trong câu bát) là chủ ngữ (chủ thể của trạng thái "khăng khăng đợi thuyền").
=> Cả hai từ "bến" này đều có nghĩa bóng chỉ người phụ nữ.
c) Trong câu tục ngữ trên, dù hình thức ngôn ngữ giống nhau nhưng vai trò ngữ pháp của mỗi từ "trẻ", "già" là khác nhau.
- Từ "trẻ" và từ "già" thứ nhất đều giữ vai trò là bổ ngữ cho các động từ ("yêu" và "kính").
- Trong khi đó hai từ "trẻ" và "già" còn lại đã được chuyển loại (danh từ hoá) để giữ vai trò là chủ ngữ trong câu.
d) Vai trò ngữ pháp của mỗi từ bống trong đoạn văn trên là:
- bống (1): là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ "đem".
- bống (2): là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ "thả" (xuống).
- bống (3): là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ "thả".
- bống (4): bổ ngữ cho động từ "đưa" (ra).
- bống (5): chủ ngữ của câu (chủ thể của hành động "ngoi lên").
- bống (6): là chủ ngữ của câu (chủ thể của quá trình "ngày một lớn lên trông thấy").
Câu 2
Câu 2 (trang 58 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Tìm một câu tiếng Anh (hoặc tiếng Pháp, tiếng Nga,...) đã học, đối chiếu với câu tự dịch ra tiếng Việt, so sánh, phân tích để đi đến kết luận: tiếng Anh (hoặc tiếng Pháp, tiếng Nga,...) thuộc loại hình ngôn ngữ hòa kết, tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập.
Lời giải chi tiết:
So sánh một câu tiếng Anh với một câu dịch để thấy đặc điểm riêng về loại hình giữa hai loại ngôn ngữ này.
a) Câu ví dụ:
- Tiếng Anh: I saw her, three days ago.
- Dịch: Tôi thấy cô ta cách đây ba hôm.
b) Phân tích so sánh:
- Đặc điểm loại hình ngôn ngữ hòa kết của tiếng Anh trong câu ví dụ trên thể hiện ở:
+ Ranh giới các âm tiết không rõ ràng: các từ "three", "ago" dù có dạng hai âm tiết nhưng chúng được phát âm nối liền nhau.
+ Từ có sự biến đổi về hình thức: từ "saw" (thấy, nhìn thấy) có hình thức tồn tại ở thì quá khứ. Thì hiện tại của từ này được viết là "see". Cũng tương tự như vậy là trường hợp từ "her" (cô ấy). Trong câu này từ "cô ấy" không phải là chủ ngữ (she) mà nó đóng vai trò là tân ngữ, thế nên dạng thức tồn tại của nó là đại từ nhân xưng (her).
+ Trật tự từ không được sắp xếp theo thứ tự trước sau. Trạng ngữ của câu đặt ở cuối câu. Đồng thời ngay trong trạng ngữ thì trật tự thuận cũng bị đảo lộn: từ cách đây (ago) lại đặt sau phần chỉ thời gian (three days).
- Ngược lại với những đặc điểm nêu trên của tiếng Anh là những đặc điểm riêng của loại hình ngôn ngữ đơn lập trong câu dịch tiếng Việt:
+ Ranh giới các âm tiết rõ ràng (mỗi âm tiết được phát âm riêng biệt, tách rời): Tôi/ thấy/ cô/ ta/ cách/ đây/ ba/ hôm.
+ Từ không có sự biến đổi về hình thức: bổ ngữ "cô ta", động từ "thấy".
+ Trật tự từ được sắp xếp theo đúng thứ tự trước sau.
Câu 3
Câu 3 (trang 58 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Xác định hư từ và phân tích tác dụng thể hiện ý nghĩa của chúng trong đoạn văn sau:
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa.
(Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn độc lập)
Lời giải chi tiết:
- Các hư từ: "lại", "mà"
- Tác dụng: nhấn mạnh sức mạnh, chiến thắng của dân tộc, bộc lộ niềm vui tự hào về nhân dân mình.
Xemloigiai.com
Xem thêm lời giải Soạn văn 11 chi tiết
SOẠN VĂN 11 TẬP 1
- 👉 Tuần 1 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 2 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 3 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 4 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 5 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 6 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 7 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 8 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 9 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 10 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 11 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 12 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 13 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 14 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 15 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 16 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 17 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 18 SGK Ngữ Văn lớp 11
SOẠN VĂN VĂN 11 TẬP 2
- 👉 Tuần 19 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 20 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 21 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 22 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 23 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 24 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 25 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 26 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 27 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 28 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 29 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 30 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 31 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 32 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 33 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 34 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tuần 35 SGK Ngữ Văn lớp 11
Một số tác giả, tác phẩm văn học tham khảo - Ngữ văn 11
- 👉 Nam triều công nghiệp diễn chí - Nguyễn Khoa Chiêm
- 👉 Bài ca lưu biệt - Huỳnh Thúc Kháng
- 👉 Gánh nước đêm - Trần Tuấn Khải
- 👉 Tống biệt hành - Thâm Tâm
- 👉 Tiếng địch sông Ô - Phạm Huy Thông
- 👉 Góc chiếu giữa đình - Ngô Tất Tố
- 👉 Ngục Kông Tum - Lê Văn Hiến
- 👉 Mưu trí của Chiêu Vũ - Nguyễn Khoa Chiêm
Tuần 1 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Vào phủ chúa Trịnh - Lê Hữu Trác
- 👉 Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân
- 👉 Viết bài làm văn số 1: Nghị luận xã hội - Ngữ văn 11
- 👉 Đọc thêm: Thượng kinh kí sự - Lê Hữu Trác
- 👉 Đọc thêm: Đặng Dịch trai ngôn hành lục - Đặng Huy Trứ
Tuần 2 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tự Tình - Hồ Xuân Hương
- 👉 Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến
- 👉 Đọc thêm: Nguyễn Khuyến
- 👉 Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận
- 👉 Thao tác lập luận phân tích
Tuần 3 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Thương vợ - Trần Tế Xương
- 👉 Đọc thêm: Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến
- 👉 Đọc thêm: Vịnh khoa thi Hương - Tế Xương
- 👉 Đọc thêm: Trần Tế Xương (Tú Xương)
- 👉 Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân (tiếp theo)
Tuần 4 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Bài ca ngắn đi trên bãi cát - Cao Bá Quát
- 👉 Đọc thêm: Cao Bá Quát
- 👉 Bài ca ngất ngưởng - Nguyễn Công Trứ
- 👉 Luyện tập thao tác lập luận phân tích
Tuần 5 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Viết bài làm văn số 2: Nghị luận văn học
- 👉 Lẽ ghét thương - Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Chạy giặc - Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Đọc thêm: Bài ca phong cảnh Hương Sơn (Hương Sơn phong cảnh ca) - Chu Mạnh Trinh
Tuần 6 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc - Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Đọc thêm: Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Thực hành về thành ngữ, điển cố
Tuần 7 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 8 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 9 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Khái quát văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945
- 👉 Viết bài làm văn số 3: Nghị luận văn học (Ngữ văn 11)
Tuần 10 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 11 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân
- 👉 Luyện tập thao tác lập luận so sánh
- 👉 Luyện tập vận dụng kết hợp thao tác lập luận phân tích và so sánh
Tuần 12 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Hạnh phúc của một tang gia - Vũ Trọng Phụng
- 👉 Đọc thêm: Số đỏ - Vũ Trọng Phụng
- 👉 Phong cách ngôn ngữ báo chí
Tuần 13 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Chí Phèo - Phần 1 - Tác giả
- 👉 Một số thể loại văn học: Thơ, truyện
- 👉 Phong cách ngôn ngữ báo chí (tiếp theo)
Tuần 14 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Chí Phèo - Phần 2 - Tác phẩm
- 👉 Đọc thêm: Đời Thừa - Nam Cao
- 👉 Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu
- 👉 Bản tin
Tuần 15 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Đọc thêm: Cha con nghĩa nặng - Hồ Biểu chánh
- 👉 Đọc thêm: Vi Hành - Nguyễn Ái Quốc
- 👉 Đọc thêm: Tinh thần thể dục - Nguyễn Công Hoan
- 👉 Luyện tập viết bản tin
- 👉 Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
Tuần 16 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Vĩnh biệt cửu trùng đài - Nguyễn Huy Tưởng
- 👉 Đọc thêm: Vở kịch Vũ Như Tô - Nguyễn Huy Tưởng
- 👉 Thực hành về sử dụng một số kiểu câu trong văn bản
Tuần 17 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tình yêu và thù hận - Sếch-xpia
- 👉 Đọc thêm: Rô-mê-ô và Giu-li-ét - Sếch-xpia.
- 👉 Đọc thêm: Âm mưu và ái tình - Sile
- 👉 Đọc thêm: Những cuộc phiêu lưu - Tôm Xoyơ
- 👉 Ôn tập phần văn học
Tuần 18 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 19 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Lưu biệt khi xuất dương - Phan Bội Châu
- 👉 Đọc thêm: Phan Bội Châu
- 👉 Nghĩa của câu
- 👉 Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học - Ngữ văn 11
Tuần 20 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 21 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 22 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tràng Giang - Huy Cận
- 👉 Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ
- 👉 Viết bài làm văn số 6: Nghị luận xã hội
Tuần 23 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 24 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Từ ấy - Tố Hữu
- 👉 Đọc thêm: Lai Tân - Hồ Chí Minh
- 👉 Đọc thêm: Nhớ đồng - Tố Hữu
- 👉 Đọc thêm: Tố Hữu
- 👉 Đọc thêm: Tương Tư - Nguyễn Bính
- 👉 Đọc thêm: Chiều xuân - Anh Thơ
- 👉 Tiểu sử tóm tắt
Tuần 25 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 26 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Tôi yêu em - Puskin
- 👉 Bài thơ số 28 - Ta-go
- 👉 Đọc thêm: Người làm vườn - Ta-go
- 👉 Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt
Tuần 27 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 28 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Người cầm quyền khôi phục uy quyền - Vich to - Huy Gô
- 👉 Đọc thêm: Đêm đại dương - Vích to - Huy Gô
- 👉 Đọc thêm: Chiến tranh và hòa bình - L. Tônxtôi.
- 👉 Luyện tập thao tác lập luận bình luận
Tuần 29 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Về luân lí xã hội ở nước ta - Phan Châu Trinh
- 👉 Đọc thêm: Luận về một chính sách khai hóa - Phan Châu Trinh
- 👉 Tiếng mẹ đẻ - Nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức - Nguyễn An Ninh
Tuần 30 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 31 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Một thời đại trong thi ca - Hoài Thanh
- 👉 Đọc thêm: Văn học khái luận - Đặng Thai Mai
- 👉 Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)
Tuần 32 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Một số thể loại văn học: Kịch, Nghị luận
- 👉 Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận - Ngữ văn 11
Tuần 33 SGK Ngữ Văn lớp 11
Tuần 34 SGK Ngữ Văn lớp 11
- 👉 Ôn tập phần Tiếng Việt - Ngữ văn 11 tập 2
- 👉 Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
- 👉 Ôn tập phần làm văn - Ngữ văn 11
Đọc thêm: Nguyễn Khuyến
- 👉 Tiến sĩ giấy - Nguyễn Khuyến
- 👉 Thu ẩm - Nguyễn Khuyến
- 👉 Cuốc kêu cảm hứng - Nguyễn Khuyến
- 👉 Chợ đồng - Nguyễn Khuyến
Đọc thêm: Trần Tế Xương (Tú Xương)
- 👉 Đọc thêm: Năm mới chúc nhau - Trần Tế Xương
- 👉 Mồng hai tết viếng cô Kí - Tú Xương
- 👉 Đau mắt - Tú Xương
Đọc thêm: Cao Bá Quát
Đọc thêm: Nguyễn Đình Chiểu
Đọc thêm: Phan Bội Châu
Đọc thêm: Xuân Diệu
Đọc thêm: Hồ Chí Minh
- 👉 Nhật kí trong tù - Hồ Chí Minh
- 👉 Tảo giải ( Giải đi sớm) - Hồ Chí Minh
- 👉 Tân xuất ngục, học đăng sơn (Mới ra tù, tập leo núi) - Hồ Chí Minh
Đọc thêm: Tố Hữu
Đọc thêm: Tương Tư - Nguyễn Bính
Xem Thêm
- 👉 Tóm tắt, bố cục, nội dung chính các tác phẩm SGK Văn 11 - Tập 1
- 👉 Tóm tắt, bố cục, nội dung chính các tác phẩm SGK Văn 11 - Tập 2
- 👉 Kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
- 👉 Tải 30 đề kiểm tra giữa học kì 1 Ngữ Văn 11
- 👉 Tải 30 đề ôn tập học kì 1 Ngữ Văn 11
- 👉 Tải 30 đề thi học kì 1 của các trường môn Ngữ Văn 11
- 👉 Tải 30 đề kiểm tra giữa học kì 2 Ngữ Văn 11
- 👉 Tải 30 đề ôn tập học kì 2 Ngữ Văn 11
- 👉 Tải 30 đề kiểm tra học kì 2 Ngữ Văn 11 của các trường
- 👉 Kiểm tra tổng hợp cuối năm - Ngữ văn 11
Lớp 11 | Các môn học Lớp 11 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 11 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 11 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 11
- SBT Toán lớp 11 Nâng cao
- SBT Toán 11 Nâng cao
- SGK Toán 11 Nâng cao
- SBT Toán lớp 11
- SGK Toán lớp 11
Vật Lý
- SBT Vật lí 11 Nâng cao
- SGK Vật lí lớp 11 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 11
- SGK Vật lí lớp 11
- Giải môn Vật lí lớp 11
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 11
- SBT Hóa học 11 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 11 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 11
- SGK Hóa lớp 11
Ngữ Văn
Lịch Sử
Địa Lý
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11
- Giải môn Sinh học lớp 11
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh 11 mới
- SBT Tiếng Anh lớp 11
- SGK Tiếng Anh lớp 11
- SBT Tiếng Anh lớp 11 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 11 Mới