Soạn bài Thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ SBT Ngữ văn 10 tập 1
Bài làm:
1. Tìm và phân tích phép ẩn dụ trong các câu sau :
a) Một lá về đâu xa thẳm thẳm
Nghìn làng trông xuống bé con con.
(Nguyễn Khuyến)
b) Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người
(Hồ Chí Minh)
c) Nói ngọt lọt đến xương
(Tục ngữ)
Trả lời:
Muốn tìm và phân tích ẩn dụ trong câu, cần tìm hiểu xem câu văn hay câu thơ nói về cái gì, đối tượng nào ; và cái đó, đối tượng đó có sự giống nhau như thế nào với sự vật mà từ thường gọi tên.
Ẩn dụ bao giờ cũng xây dựng trên quan hệ tương đồng giữa các đối tượng. Vận dụng vào từng câu :
a) Từ lá chỉ con thuyền nhỏ bé trôi dạt giữa dòng sông. Con thuyền có hình dáng, kích thước (nhìn từ trên cao xuống) và cả trạng thái trôi dạt giống cái lá cây, do đó từ lá là một ẩn dụ.
b) Từ trồng vốn chỉ hoạt động trồng cây, nhưng ở câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nó còn được dùng để chỉ hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con người. Các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ,... đối với cây và đối với con người có quan hệ tương đồng, do đó từ trồng (thứ hai) là một ẩn dụ.
c) Từ ngọt vốn chỉ cảm nhận của vị giác khi lưỡi tiếp xúc vói thức ăn, đưa lại cảm giác dễ chịu, khác với cay, chua, mặn, chát,... Nhưng ở câu tục ngữ này, nó chỉ cảm giác về lời nói âm thanh (thính giác). Hai cảm giác này (vị giác và thính giác) đem lại ấn tượng giống nhau, nếu lời nói dễ chịu, khéo léo thì nó cũng ngọt.
Chú ý : Ẩn dụ có thể có ở cả danh từ, động từ, tính từ,... Điều quan trọng là xác định được quan hệ tương đồng khi sử dụng.
Muốn tìm và phân tích hoán dụ trong câu, cần xác định quan hệ tương cận giữa các đối tượng được biểu hiện và đối tượng mà từ vốn gọi tên. Đó có thể là :
- Quan hệ tương cận giữa bộ phận và toàn thể (một trái tim, một khối óc để chỉ cả con người ở câu của Xuân Diệu) ;
- Quan hệ giữa vật thể và thời gian thường xuyên xuất hiện của nó (sen - mùa hạ, cúc - mùa thu) ;
- Quan hệ giữa tư trang, quần áo thường mặc và người (áo chàm - người dân miền núi Việt Bắc).
A |
B |
(1) So sánh (2) Ẩn dụ (3) Nhân hoá (4) Hoán dụ
|
a) Gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. b) Gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người ; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật,... trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người. c) Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng (tuy có những mặt khác nhau) để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. d) Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cám cho sự diễn đạt. |
Trả lời:
Trước hết, cần đọc kĩ và hiểu chính xác các định nghĩa ở cột B. Sau đó tìm tên phép tu từ tương ứng ở cột A để nối. Ví dụ, đọc kĩ định nghĩa a ở cột B thì sẽ phát hiện thấy nội dung định nghĩa thích hợp với khái niệm được gọi tên bằng từ hoán dụ ở điểm (4) trong cột A. Ví dụ : Đó là một tay bóng bàn cừ khôi của lớp tôi (tay chỉ cả người chơi bóng bàn giỏi) .
SaXemloigiai.com
Xem thêm lời giải SBT Ngữ văn lớp 10
NGỮ VĂN 10 TẬP 1
- 👉 Soạn bài Tổng quan văn học Việt Nam
- 👉 Soạn bài Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ
- 👉 Soạn bài Khái quát văn học dân gian Việt Nam
- 👉 Soạn bài Văn bản
- 👉 Viết bài văn số 1: Cảm nghĩ về một hiện tượng đời sống (hoặc một tác phẩm văn học)
- 👉 Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây
- 👉 Soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy
- 👉 Soạn bài Lập dàn ý bài văn tự sự
- 👉 Soạn bài Uy - lít - xơ trở về
- 👉 Soạn bài Ra - ma buộc tội
- 👉 Soạn bài Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự
- 👉 Soạn bài Tấm Cám
- 👉 Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự
- 👉 Soạn bài Tam đại con gà và Nhưng nó phải bằng hai mày
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 2 : Văn tự sự
- 👉 Soạn bài Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
- 👉 Soạn bài Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết
- 👉 Soạn bài Ca dao hài hước
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn tự sự
- 👉 Soạn bài Ôn tập văn học dân gian Việt Nam
- 👉 Soạn bài Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt
- 👉 Soạn bài Tỏ lòng (Thuật hoài)
- 👉 Soạn bài Cảnh ngày hè
- 👉 Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự
- 👉 Soạn bài Viết bài tập làm văn số 3
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (Tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Nhàn
- 👉 Soạn bài Đọc Tiểu Thanh Kí
- 👉 Soạn bài Thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ
- 👉 Soạn bài Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng
- 👉 Soạn bài Cảm xúc mùa thu
- 👉 Soạn bài Trình bày một vấn đề
- 👉 Soạn bài Lập kế hoạch cá nhân
- 👉 Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh
- 👉 Soạn bài Lập dàn ý bài văn thuyết minh
- 👉 Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối học kì 1
NGỮ VĂN 10 TẬP 2
- 👉 Soạn bài Phú sông Bạch Đằng
- 👉 Soạn bài Đại cáo bình Ngô
- 👉 Soạn bài Viết bài văn số 4: văn thuyết minh
- 👉 Soạn bài Đại cáo bình Ngô (Tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết minh
- 👉 Soạn bài Tựa "Trích diễm thi tập"
- 👉 Soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn
- 👉 Soạn bài Phương pháp thuyết minh
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 5 : Văn thuyết minh
- 👉 Soạn bài Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh
- 👉 Soạn bài Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Tóm tắt văn bản thuyết minh
- 👉 Soạn bài Hồi trống cổ thành
- 👉 Soạn bài Viết bài tập làm văn số 6
- 👉 Soạn bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
- 👉 Soạn bài Lập dàn ý bài văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Truyện Kiều
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
- 👉 Soạn bài Truyện Kiều (Tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Lập luận trong văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Văn bản văn học
- 👉 Soạn bài Thực hành các phép tu từ: Phép điệp và phép đối
- 👉 Soạn bài Nội dung và hình thức của văn bản văn học
- 👉 Soạn bài Các thao tác nghị luận
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 7: văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Ôn tập tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Viết quảng cáo
- 👉 Soạn bài Tổng kết phần văn học
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần làm văn
- 👉 Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
Lớp 10 | Các môn học Lớp 10 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 10 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 10 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 10 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 - Cánh Diều
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Cánh diều
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Toán 10 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 10 - Cánh diều
- SGK Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 Nâng cao
- SGK Toán 10 Nâng cao
- SBT Toán lớp 10
- Giải môn Hình học lớp 10
Vật Lý
- SBT Vật lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Vật lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Vật Lí 10 - Cánh diều
- SGK Vật Lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Vật Lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Vật lí lớp 10 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 10
- SGK Vật lí lớp 10
- Giải môn Vật lí lớp 10
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 10 – Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 10 – Chân tròi sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 10 – Kết nối tri thức
- Chuyên đề học tập Hóa 10 - Cánh diều
- Chuyên đề học tập Hóa 10 – Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SBT Hóa 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SGK Hóa 10 - Cánh diều
- SGK Hóa 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SBT Hóa học 10 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 10 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 10
- SGK Hóa lớp 10
- Giải môn Hóa học lớp 10
Ngữ Văn
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 10 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 10 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 10 - Kết nối tri thức
- SBT Văn 10 - Cánh diều
- SBT Văn 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 10 - Kết nối tri thức
- Soạn văn 10 - Cánh Diều - chi tiết
- Soạn văn 10 - Cánh Diều - siêu ngắn
- Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - chi tiết
- Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn văn 10 - Kết nối tri thức - chi tiết
- Soạn văn 10 - Kết nối tri thức - siêu ngắn
- Soạn văn 10
- SBT Ngữ văn lớp 10
- Văn mẫu 10
- Soạn văn 10 chi tiết
- Soạn văn ngắn gọn lớp 10
- Soạn văn 10 siêu ngắn
- Bài soạn văn lớp 10 siêu ngắn
- Bài soạn văn 10
- Bài văn mẫu 10
Lịch Sử
Địa Lý
- SBT Địa lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Địa lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Địa lí lớp 10 - Cánh Diều
- SGK Địa lí lớp 10 - Kết nối tri thức
- SGK Địa lí lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Tập bản đồ Địa lí lớp 10
- SBT Địa lí lớp 10
- SGK Địa lí lớp 10
- Giải môn Địa lí lớp 10
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 10 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 10 - Kết nối tri thức
- Chuyên đề học tập Sinh 10 - Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Sinh 10 - Kết nối tri thức
- SBT Sinh lớp 10 - Cánh diều
- SBT Sinh lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Sinh lớp 10 - Kết nối tri thức
- SGK Sinh 10 - Cánh diều
- SGK Sinh 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Sinh 10 - Kết nối tri thức
- SGK Sinh lớp 10 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 10
- Giải môn Sinh học lớp 10
GDCD
- SGK Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 - Kết nối tri thức
- SGK Giáo dục thể chất 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục thể chất 10 - Kết nối tri thức
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Kết nối tri thức
- Giải môn Giáo dục công dân lớp 10
Tin Học
- SBT Tin học 10 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học 10 - Cánh Diều
- SGK Tin học 10 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học lớp 10
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - English Discovery
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - Bright
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - iLearn Smart World
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - Friends Global
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 10 - Global Success
- SBT Tiếng Anh 10 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 10 - Bright
- SBT Tiếng Anh 10 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 10 - Friends Global (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 10 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 10 - Bright
- Tiếng Anh 10 - Explore New Worlds
- Tiếng Anh 10 - English Discovery
- Tiếng Anh 10 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 10 - Friends Global
- Tiếng Anh 10 - Global Success
- SBT Tiếng Anh lớp 10
- SGK Tiếng Anh lớp 10
- SBT Tiếng Anh lớp 10 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 10 Mới