Soạn bài Gò me SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Kết nối tri thức - siêu ngắn

Bài làm:

Nội dung chính

Bài thơ thể hiện lòng nhớ thương quê hương da diết của một người con Nam Bộ đang sống trên đất Bắc. Qua dòng hồi tưởng của tác giả, hình ảnh Gò Me hiện lên sống động, khiến người đọc có cảm giác như tác giả đang thấy, đang nghe, đang trực tiếp sống với những hình ảnh thân thương, bình dị của quê hương.

---

1

Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em nhớ lại các bài thơ mà mình đã học ở lớp dưới hoặc những bài thơ em từng đọc có nội dung viết về con người, thiên nhiên, mảnh đất Nam Bộ

Lời giải chi tiết:

- Các bài thơ viết về Nam Bộ: Cửu Long Giang ta ơi (Nguyên Hồng), Gửi Nam Bộ Mến Yêu (Xuân Diệu).

- Đoạn thơ mà em yêu thích:

Ta đi... bản đồ không còn nhìn nữa...
Sáng trời thu lại còn bướm với trời xanh
Trúc đào tươi chim khuyên rỉa cánh sương đọng long lanh
Ta cởi áo lội dòng sông ta hát
Mê Kông chảy Mê Kông cũng hát
Rừng núi lùi xa
Đất phẳng thở chan hoà.
Sóng toả chân trời buồm trắng.
Nam Bộ
Nam Bộ
Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi váng
Ruộng bãi Mê Kông trồng không hết lúa
Bến nước Mê Kông tôm cá ngập thuyền
Sầu riêng thơm dậy đất Thủ Biên
Suối mát dội trong lòng dừa trĩu quả.

(Cửu Long Giang ta ơi - Nguyên Hồng)

---

2

Câu 2 (trang 93 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em phối hợp với kiến thức lịch sử, địa lý và xã hội để trình bày những hiểu biết về vùng đất Nam Bộ

Lời giải chi tiết:

Nam Bộ mang nhiều vẻ đẹp của văn hóa, thiên nhiên và con người:

- Nam Bộ là vùng đất cuối cùng phía Nam của đất nước. Nam bộ nằm rất gần biển Đông, là một vùng châu thổ màu mỡ với nhiều cửa sông đổ ra biển. 

- Nam bộ trù phú, giàu có về văn hóa và nông sản, tạo nên cho mình những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần vô cùng phong phú, độc đáo và một bản sắc rất riêng so với các vùng miền khác.

- Người dân Nam Bộ năng động, sáng tạo trong công việc và học tập; hào phóng, hiếu khách, trọng nhân nghĩa và có lòng yêu nước nồng nàn

---

1

Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em đọc các dòng thơ đầu và thử nhắm mắt, hình dung những màu sắc, âm thanh và không gian Gò Me được nhắc tới

Lời giải chi tiết:

- Ánh sáng: nhiều màu sắc, cung bậc của những quãng thời gian khác nhau trong ngày: ánh sáng trầm tĩnh của đốm hải đăng tắt, lóe; ánh sáng chói rực của mặt trời; ánh sáng lung linh của vầng trăng khuya.

- Âm thanh: vui tai của tiếng nhạc ngựa leng keng, lao xao của vườn mía, nhẹ nhàng của những mái lá.

- Không gian: mênh mông, thoáng đãng của miền quê với đồng ruộng, ao làng, biển cả.

⇒ Ánh sáng phong phú, không gian mênh mông và âm thanh rộn ràng như thiết tha mời gọi níu giữ con người ở lại với cuộc sống, với con người Gò Me

---

2

Câu 2 (trang 94 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn thơ viết về con người Gò Me, liệt kê những chi tiết miêu tả các cô gái ở vùng đất này

Lời giải chi tiết:

- Các cô gái Gò Me được miêu tả với những chi tiết: Má núng đồng tiền duyên dáng; Say sưa, cần cù trong công việc; Véo von điệu hò cổ truyền Nam Bộ; Tâm hồn mộng mơ theo bướm, theo chim.

=> Thể hiện sự hồn nhiên, duyên dáng, hăng say trong công việc của những cô gái Gò Me.

---

3

Câu 3 (trang 94 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em theo dõi nội dung đoạn thơ tiếp và liệt kê những chi tiết miêu tả thiên nhiên, vùng đất Gò Me.

Lời giải chi tiết:

- Thiên nhiên Gò Me hiện lên với sự trong mát, bình yên, giản dị của miền quê thân thiện: Nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo; Bướm chim bay lượn rập rờn; Chim cu gáy giữa trưa hanh nồng; Gió dìu xao xuyến bờ tre

=> Một bức tranh phong cảnh tươi đẹp với đầy đủ màu sắc trong mát của cây cối, âm thanh sinh động của tiếng chim và những hình ảnh động rập rờn của bươm bướm hay những chiếc lá đong đưa trong chiều hè.

---

1

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ toàn văn bản, chú ý liệt kê những cảnh sắc được tác giả khắc họa trong bài.

Lời giải chi tiết:

- Không gian: cảnh vật rộng lớn, mênh mông

- Âm thanh: sống động, giàu nhạc điệu

- Ánh sáng: nhiều màu sắc, cung bậc của những quãng thời gian khác nhau trong ngày

- Cảnh vật Gò Me hiện lên với sự trong mát, bình yên, giản dị của miền quê thân thiện

=> Một bức tranh phong cảnh tươi đẹp với đầy đủ màu sắc trong mát của cây cối, âm thanh sinh động

---

2

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc lại bài thơ, chú ý phần giữa văn bản, liệt kê các chi tiết khắc họa hình ảnh người dân Gò Me

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết: Những chị, những em má núng đồng tiền/ Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên/ Véo von điệu hát cổ truyền; Chị tôi má đỏ, thẹn thò/ Giã me bên trã canh chua ngọt ngào

=> Những con người lao động chân chất, khỏe khoắn, duyên dáng, yêu đời, gắn bó với quê hương xứ sở,...

---

3

Câu 3 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ khổ thơ có chứa những câu hò, hiểu nội dung và trình bày suy nghĩ của mình

Lời giải chi tiết:

Gợi cho em suy nghĩ về tình yêu và nỗi nhớ da diết đối với quê hương, với những sinh hoạt văn hóa truyền thống quê hương

---

4

Câu 4 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc lại bài thơ, chú ý những hình ảnh thiên nhiên và con người được nhắc tới và lựa chọn hình ảnh mình thích và giải thích lý do

Lời giải chi tiết:

- Em thích những hình ảnh:

+ Thiên nhiên: con đê cát đỏ, ao làng trăng tắm, lúa chói rực, vườn mía lao xao.

+ Con người: cắt cỏ, chăn bò, gối đầu lên áo.

- Những hình ảnh này khiến em cảm thấy cuộc sống nơi mảnh đất Gò Me gần gũi, thân thương với con người chất phác, cần cù và thiên nhiên thì hiền hòa

---

5

Câu 5 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ và cảm nhận tình yêu thiên nhiên, đất nước được thể hiện trong bài.

Lời giải chi tiết:

- Tình cảm yêu mến, gắn bó, tự hào của tác giả dành cho quê hương Gò Me yêu quý của mình.

- Tình yêu đó thể hiện ở sự gắn bó với quê hương, nỗi nhớ da diết khi phải xa quê và niềm tự hào về vẻ đẹp của quê hương - vẻ đẹp của thiên nhiên, con người, văn hóa, lịch sử,...

---

Bài đọc

---

6

Câu 6 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Nhớ lại những bài thơ mà em đã học hoặc đã đọc cũng có nhan đề là tên của một vùng đất nào đó

Lời giải chi tiết:

- Việt Bắc (thơ) – Tố Hữu

- Đất Cà Mau (truyện ngắn) – Mai Văn Tạo

- Vàm Cỏ Đông (thơ) – Hoài Vũ

- Cô Tô (Kí) – Nguyễn Tuân

---

Viết kết nối với đọc

(trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Lời giải chi tiết:

Từ cảm xúc của thiên nhiên, con người, mạch thơ trong Gò Me đã chuyển một cách tự nhiên sang bày tỏ suy ngẫm và tình yêu của nhà thơ trước quê hương. Quê hương, đất nước thường gợi lên ở mỗi con người niềm khát khao, nỗi nhớ và hi vọng. Với Hoàng Tố Nguyên cũng thế, ông say sưa mơ màng về một thuở ấu thơ bình dị, trong mát nơi làng quê:

“Ôi, thuở ấu thơ

Cắt cỏ, chăn bò

Gối đầu lên áo

Nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo

Lòng nghe theo bướm, theo chim

     Me non cong vắt lưỡi liềm

Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ”

Lời thơ như ngân lên thành lời ca. Tuổi thơ của tác giả là những ngày tháng êm đềm, bình dị mà chan chứa yêu thương. Đó là tuổi thơ trong mát, thấm đẫm kỉ niệm của trẻ em nông thôn, cùng cắt cỏ, chăn bò, hòa vào thiên nhiên, lắng nghe những giai điệu dịu mát từ thiên nhiên vọng về. Đoạn thơ giản dị về ý tứ nhưng lại mênh mông những nỗi niềm yêu mến, tự hào về miền quê thân yêu.