Soạn bài Chí phèo - Phần 1: Tác giả SBT Ngữ văn 11 tập 1
Bài làm:
1. Vì sao có thể nói, quan điểm nghệ thuật của Nam Cao khá hệ thống, toàn diện và tiến bộ ?
Trả lời:
Nam Cao là một trong số không nhiều các nhà văn trước Cách mạng tự giác về quan điếm nghệ thuật. Mặc dù không có những tác phẩm chính luận chuyên bàn về quan điểm nghệ thuật, nhưng rải rác trong các sáng tác của Nam Cao, ta thấy quan điểm nghệ thuật của ông khá hệ thống, nhất quán và có nhiều điểm tiến bộ so với phần đông nhà văn cùng thời. Nhiều khía cạnh trong quan điểm đó chứng tỏ sự phát triển ở trình độ cao của tư duy nghệ thuật hiện thực. Bởi thế, có thể nói, phải đến Nam Cao, chủ nghĩa hiện thực trong văn học Việt Nam mói thực sự tự giác đầy đủ về những nguyên tắc sáng tác của nó. Phần này trong SGK đã trình bày khá kĩ, ở đây chỉ lưu ý một số điểm sau:
- Kể từ năm 1940 trở đi, đặc biệt là từ năm 1943, với sự ra đời của bản Đề cương vãn hoá của Hội Văn hoá cứu quốc, xác định quan điểm nghệ thuật trở thành một vấn đề tâm huyết trong nhiều tác phẩm của Nguyên Hồng, Nguyễn Huy Tưởng, Nam Cao,... Trong số này, tiêu biểu hơn cả là Nam Cao. Có thể nói, ông là người phê phán văn học lãng mạn tiêu cực một cách kiên quyết, triệt để và toàn diện nhất. Ông cho rằng âm hưởng chủ đạo của các tác phẩm lãng mạn thoát li là “cái giọng sướt mướt của kẻ thất tình”. Nhà văn phê phán đích đáng bệnh chạy theo thời thượng của các cây bút lãng mạn thoát li lúc bấy giờ : “đua nhau tả những cuộc tình duyên của trai thành thị gái đồng quê. Vai chủ động trong các truyện ấy đều là những cô thôn nữ rất đẹp, rất hiền, rất ngây thơ” (Một chuyện xú vơ nia).
- Lên án văn học lãng mạn thoát li, Nam Cao khẳng định văn học hiện thực, khẳng định nghệ thuật vị nhân sinh. Ông cho rằng “Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối ; nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than” ; nhà văn cần phải “đứng trong lao khổ, mở hồn ra đón lấy tất cả những vang động của đời...” (Giăng sáng).
- Nam Cao quan niệm một tác phẩm hiện thực phải có giá trị phổ quát: “vượt lên bên trên tất cả các bờ cõi và giới hạn”, đặc biệt phải thấm nhuần nội dung nhân đạo cao cả : “chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình... Nó làm cho người gần người hơn” (Đời thừa). Phải đặt quan điểm này vào hoàn cảnh phức tạp của văn học Việt Nam đương thời mới thấỵ hết ý nghĩa của nó, mới thấy yêu cầu xác đáng của Nam Cao đối với một tác phẩm hiện thực chủ nghĩa chân chính.
- Trong số những nhà văn hiện thực trước Cách mạng, Nam Cao là người có ý thức trách nhiệm cao về ngòi bút của mình. Theo ông, nghề viết văn trước hết phải là một nghề sáng tạo. Nhà văn phải biết “khơi những nguồn chưa ai khơi, và sáng tạo những cái gì chưa có", ông châm biếm sâu cay những cây bút thiếu bản lĩnh, a dua chạy theo thị hiếu tầm thường “thấy người ta ăn khoai cũng vác mai đi đào”. Để làm được công việc khó khăn ấy, Nam Cao cho rằng nhà văn phải “đọc, ngẫm nghĩ, tìm tòi, nhận xét và suy tưởng không biết chán” và có lương tâm nghề nghiệp, nhất là không được cẩu thả, “cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện” (Đời thừa).
2. Nêu vắn tắt những giá trị nổi bật ở mỗi mảng đề tài trong sáng tác của Nam Cao trước Cách mạng.
Trả lời:
Trước Cách mạng, Nam Cao đã có khoảng hơn 60 tác phẩm được in, tập trung vào hai mảng đề tài người trí thức nghèo và người nông dân nghèo.
Anh (chị) cần đọc kĩ mục II.2, SGK để làm bài tập.
3. Hãy trình bày ngắn gọn đặc điểm bút pháp nghệ thuật của Nam Cao.
Trả lời:
Nam Cao là cây bút có phong cách nghệ thuật độc đáo :
- Có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.
- Tạo được những đoạn đối thoại, độc thoại nội tâm sinh động, chân thật.
- Phá vỡ lối kết cấu theo trình tự thời gian truyền thống.
- Miêu tả những cái nhỏ nhặt, xoàng xĩnh hằng ngày mà nêu được những triết lí sâu sắc.
- Có giọng điệu riêng.
4. Hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao đã nói lên được điều gì về tính hiện thực và nhân đạo của tác phẩm ?
Trả lời:
- Theo yêu cầu của đề, phải từ hình tượng của nhân vật mà nói rõ giá trị của tác phẩm. Vì vậy, không thể chỉ nói các giá trị mà không có những bằng chứng rút ra từ hình tượng nhân vật hoặc chỉ kể lại hình tượng nhân vật không nhằm một định hướng nào.
- Tác phẩm trong ý nghĩa khách quan, có thể hàm chứa nhiều giá trị. Trước hết phải làm nổi bật giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo. Có như vậy, trọng tâm của bài mới nổi rõ đúng như đề ra.
- Sau phần mở đầu, lần lượt trình bày từng giá trị. Giá trị hiện thực chủ yếu là phản ánh đúng đắn sự tha hoá của người nông dân dưới ách thống trị của bọn phong kiến, đế quốc thời Pháp thuộc. Giá trị nhân đạo chủ yếu là sự phản ánh “trong cùng cực”, Chí Phèo vẫn mong muốn một cuộc sống bình thường, một hạnh phúc giản đơn. Cái thiện căn của con người vẫn chưa chết hẳn.
- Khi đề cập đến giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm, cũng nói đến nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật với các chi tiết cụ thể, có lựa chọn.
Để tránh trùng lặp, những tìm tòi quan sát này có thể không tách thành từng phần riêng biệt.
Xemloigiai.com
Xem thêm lời giải SBT Ngữ văn lớp 11
NGỮ VĂN 11 TẬP 1
- 👉 Soạn bài Vào phủ chúa Trịnh (trích Thượng kinh kí sự)
- 👉 Soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Nghị luận xã hội
- 👉 Soạn bài Tự tình
- 👉 Soạn bài Câu cá mùa thu
- 👉 Soạn bài Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận phân tích
- 👉 Soạn bài Thương vợ
- 👉 Soạn bài Bài ca ngất ngưởng
- 👉 Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận phân tích
- 👉 Soạn bài Lẽ ghét thương
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 2: Nghị luận văn học
- 👉 Soạn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
- 👉 Soạn bài Thực hành về thành ngữ, cổ điển
- 👉 Soạn bài Chiếu cầu hiền (Cầu hiền chiếu)
- 👉 Soạn bài Thực hành về nghĩa của từ trong sử dụng
- 👉 Soạn bài Ôn tập văn học trung đại Việt Nam
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận so sánh
- 👉 Soạn bài Khái quát văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8 năm 1945
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 3: Nghị luận văn học
- 👉 Soạn bài Hai đứa trẻ
- 👉 Soạn bài Ngữ cảnh
- 👉 Soạn bài Chữ người tử tù
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận so sánh
- 👉 Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh - Ngữ văn 11 tập 1
- 👉 Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ báo chí
- 👉 Soạn bài Một số thể loại văn học: Thơ, truyện
- 👉 Soạn bài Chí phèo - Nam Cao
- 👉 Soạn bài Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu
- 👉 Soạn bài Bản tin
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết bản tin
- 👉 Soạn bài Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
- 👉 Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
- 👉 Soạn bài Thực hành về sử dụng một số kiểu câu trong văn bản
- 👉 Soạn bài Tình yêu và thù hận (Trích Rô-mê-ô và Giu-li-ét)
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần văn học
- 👉 Soạn bài Luyện tập phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
- 👉 Soạn bài Bài kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
NGỮ VĂN 11 TẬP 2
- 👉 Soạn bài Lưu biệt khi xuất dương
- 👉 Soạn bài Nghĩa của câu
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học
- 👉 Soạn bài Hầu trời - Tản Đà
- 👉 Soạn bài Vội vàng - Xuân Diệu
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận bác bỏ
- 👉 Soạn bài Tràng Giang
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 6: Nghị luận xã hội
- 👉 Soạn bài Đây thôn vĩ dạ - Hàn Mặc Tử
- 👉 Soạn bài Chiều tối (Mộ)
- 👉 Soạn bài Từ ấy - Tố Hữu
- 👉 Soạn bài Tiểu sử tóm tắt
- 👉 Soạn bài Đặc điểm loại hình của Tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Tôi yêu em
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt
- 👉 Soạn bài Người trong bao
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận bình luận
- 👉 Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận bình luận
- 👉 Soạn bài Về luân lí xã hội ở nước ta
- 👉 Soạn bài Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận
- 👉 Soạn bài Một thời đại trong thi ca - Hoài Thanh
- 👉 Soạn bài Một số thể loại văn học: Kịch, nghị luận
- 👉 Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh - Ngữ văn 11 tập 2
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần văn học
- 👉 Soạn bài Tóm tắt văn bản nghị luận
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần Tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
- 👉 Soạn bài Ôn tập Phần Tập Làm Văn
- 👉 Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
Lớp 11 | Các môn học Lớp 11 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 11 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 11 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 11
- SBT Toán lớp 11 Nâng cao
- SBT Toán 11 Nâng cao
- SGK Toán 11 Nâng cao
- SBT Toán lớp 11
- SGK Toán lớp 11
Vật Lý
- SBT Vật lí 11 Nâng cao
- SGK Vật lí lớp 11 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 11
- SGK Vật lí lớp 11
- Giải môn Vật lí lớp 11
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 11
- SBT Hóa học 11 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 11 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 11
- SGK Hóa lớp 11
Ngữ Văn
Lịch Sử
Địa Lý
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11
- Giải môn Sinh học lớp 11
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh 11 mới
- SBT Tiếng Anh lớp 11
- SGK Tiếng Anh lớp 11
- SBT Tiếng Anh lớp 11 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 11 Mới