Soạn bài Nghĩa của câu SBT Ngữ văn 11 tập 2
Bài làm:
1. Bài tập 1, trang 9, SGK.
Hãy phân tích sự việc tỏng từng câu thơ ở bài thơ sau:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ đua vèo
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Tạm gối buông cần lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
(Nguyễn Khuyến, Câu cá mùa thu)
Trả lời:
Các câu thơ trong bài Câu cá mùa thu lần,lượt thể hiện các nghĩa sự việc như sau :
- Câu 1 biểu hiện hai sự việc : trạng thái ao thu lạnh lẽo và đặc điểm nước trong veo.
- Câu 2 biểu hiện một sự việc - đặc điểm : Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
- Câu 3 biểu hiện một sự việc - quá trình : Sóng biếc theo làn hoi gợn tí.
- Câu 4 biểu hiện một sự việc - quá trình : Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
- Câu 5 biểu hiện hai sự việc : trạng thái tầng mây lơ limgvầ đặc điểm trời xanh ngắt.
- Câu 6 biểu hiện hai sự việc : đặc điểm ngõ trúc quanh co và trạng thái khách vắng teo.
- Câu 7 biểu hiện hai sự việc : tư thế tựa gối buông cần và trạng thái lâu chẳng được.
- Câu 8 biểu hiện một sự việc - hành động : Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
Nghĩa tình thái của tất cả các câu là : thái độ trung hoà, khách quan của người viết đối với các sự việc được miêu tả. Nhưng xét kĩ thì vẫn thấy có sắc thái cảm mến, hài lòng với phong cảnh mùa thu yên ả, trong trẻo, khoáng đạt, dễ chịu (điều đó bộc lộ ngay ở những từ ngữ thể hiện nghĩa sự việc (trong veo, sóng biếc, hơi gọn, lá vàng, khẽ đưa vèo, lơ lửng, xanh ngắt,...)).
2. So sánh ba câu văn sau và cho biết nghĩa sự việc và nghĩa tình thái ở mỗi câu :
a) Năm nay tôi 19 tuổi.
b) Năm nay tôi mới 19 tuổi.
c) Năm nay tôi đã 19 tuổi.
Trả lời:
Sự việc mà cả ba câu đều đề cập đến là “Năm nay tôi 19 tuổi”.
- Câu a thể hiện thái độ trung hoà, khách quan đối với sự việc.
- Câu b thế hiện sự đánh giá 19 tuổi là còn ít, còn trẻ (từ mới).
- Câu c thể hiện sự đánh giá 19 tuổi là nhiều, là đã trưởng thành, đã là người lớn {từ đã).
3. Câu văn sau đây thể hiện thái độ, sự đánh giá như thế nào của người nói đối với sự việc được đề cập đến trong câu ?
Quả nhiên họ nôi có sai đâu!
(Nam Cao, Chí Phèo)
A - Bác bỏ ý kiến của người khác cho rằng họ nói sai
B - Khẳng định sự việc họ nói không sai
C - Nhấn mạnh sự việc họ nói không sai
D - Qua thực tế, khẳng định sự việc họ nói không sai và bác bỏ ý kiến cho rằng họ nói sai
Trả lời:
Phương án D là đúng nhất. Nghĩa sự việc của câu là : họ nói không sai. Câu nói vừa thể hiện thái độ khẳng định của người nói đối với việc họ nói không sai, vừa bác bỏ ý kiến cho rằng họ nói sai. Sự khảng định của người nói đã được kiểm nghiệm qua thực tế. Những từ ngữ thể hiện nghĩa tình thái là : quả nhiên, có sai đâu.
4. Trong hai câu thơ mở đầu Truyện Kiều của Nguyễn Du :
Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài, chữ mệnh khéo là ghét nhau.
Bhững từ ngữ nào chủ yếu để nói về sự việc, hiện tượng, còn những từ ngữ nào chủ yếu để biểu hiện thái độ, sự đánh giá của người kể chuyện đối với sự việc, hiện tượng đó ?
Trả lời:
Hai câu thơ mở đầu Truyện Kiều biểu hiện sự việc : Trong vòng một đời người (trăm năm), tài và mệnh thường xung khắc với nhau, đố kị, bài xích nhau (người có tài thì thường xấu mệnh).
Nghĩa tình thái là : thái độ mỉa mai, chua xót của tác giả đối với hiện tượng tài mệnh xung khắc. Nghĩa tình thái thể hiện ở cụm từ khéo là (khen mỉa).
5. Phân tích thái độ của bá Kiến (người nói) đối với Chí Phèo (người nghe) thể hiện trong lời nói sau đây :
Rồi vừa xốc Chí Phèo, cụ vừa phàn nàn:
- Khổ quá, giá có tôi ở nhà thì có đâu đến nỗi. Ta nói chuyện với nhau, thế nào cũng xong. Người lớn cả, chi một câu chuyện với nhau là đủ. Chỉ tại thằng lí Cường nóng tính, không nghĩ trước nghĩ sau. Ai chứ anh với nó còn có họ kia đấy.
(Nam Cao, Chí Phèo)
Trả lời:
Lời nói của bá Kiến đối với Chí Phèo thể hiện rõ thái độ của bá Kiến. Trước việc Chí Phèo rạch mặt ăn vạ, và lí Cường, con trai bá Kiến, không biết cách xử sự để “lửa cháy đổ thêm dầu”, bá Kiến đã rất khôn ngoan, tìm cách xoa dịu Chí Phèo :
- Dùng từ xưng hô thân mật và đề cao Chí Phèo : tôi, anh, ta.
- Đề cao Chí Phèo, coi Chí cũng là người lớn như mình, và cho Chí Phèo là có họ vói nhà mình.
- Tỏ vẻ dễ dãi, rộng lượng : nói chuyện với nhau, thế nào cũng xong ; chỉ một câu chuyện với nhau là đủ.
6. Xác định nghĩa sự việc, nghĩa tình thái và các từ ngữ biểu hiện hai thành phần nghĩa đó trong câu sau :
Nào ngờ, một buối tối, Lí Kiến đang ngồi soạn giấy má, thì Năm Thọ vác dao xông vào.
(Nam Cao, Chí Phèo)
Trả lời:
Trong câu văn, có hai sự việc xảy ra đồng thời trong “một buổi tối” : “lí Kiến đang ngồi soạn giấy má” và “Năm Thọ vác dao xông vào”. Hai sự việc đó tạo nên nghĩa sự việc của câu. Còn cụm từ “nào ngờ” thể hiện nghĩa tình thái : đánh giá sự việc xảy ra bất ngờ, ngoài dự đoán của người kể chuyện và (hoặc) của người trong cuộc (lí Kiến).
Xemloigiai.com
Xem thêm lời giải SBT Ngữ văn lớp 11
NGỮ VĂN 11 TẬP 1
- 👉 Soạn bài Vào phủ chúa Trịnh (trích Thượng kinh kí sự)
- 👉 Soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Nghị luận xã hội
- 👉 Soạn bài Tự tình
- 👉 Soạn bài Câu cá mùa thu
- 👉 Soạn bài Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận phân tích
- 👉 Soạn bài Thương vợ
- 👉 Soạn bài Bài ca ngất ngưởng
- 👉 Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận phân tích
- 👉 Soạn bài Lẽ ghét thương
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 2: Nghị luận văn học
- 👉 Soạn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
- 👉 Soạn bài Thực hành về thành ngữ, cổ điển
- 👉 Soạn bài Chiếu cầu hiền (Cầu hiền chiếu)
- 👉 Soạn bài Thực hành về nghĩa của từ trong sử dụng
- 👉 Soạn bài Ôn tập văn học trung đại Việt Nam
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận so sánh
- 👉 Soạn bài Khái quát văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8 năm 1945
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 3: Nghị luận văn học
- 👉 Soạn bài Hai đứa trẻ
- 👉 Soạn bài Ngữ cảnh
- 👉 Soạn bài Chữ người tử tù
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận so sánh
- 👉 Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh - Ngữ văn 11 tập 1
- 👉 Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ báo chí
- 👉 Soạn bài Một số thể loại văn học: Thơ, truyện
- 👉 Soạn bài Chí phèo - Nam Cao
- 👉 Soạn bài Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu
- 👉 Soạn bài Bản tin
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết bản tin
- 👉 Soạn bài Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
- 👉 Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
- 👉 Soạn bài Thực hành về sử dụng một số kiểu câu trong văn bản
- 👉 Soạn bài Tình yêu và thù hận (Trích Rô-mê-ô và Giu-li-ét)
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần văn học
- 👉 Soạn bài Luyện tập phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
- 👉 Soạn bài Bài kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
NGỮ VĂN 11 TẬP 2
- 👉 Soạn bài Lưu biệt khi xuất dương
- 👉 Soạn bài Nghĩa của câu
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học
- 👉 Soạn bài Hầu trời - Tản Đà
- 👉 Soạn bài Vội vàng - Xuân Diệu
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận bác bỏ
- 👉 Soạn bài Tràng Giang
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ
- 👉 Soạn bài Viết bài làm văn số 6: Nghị luận xã hội
- 👉 Soạn bài Đây thôn vĩ dạ - Hàn Mặc Tử
- 👉 Soạn bài Chiều tối (Mộ)
- 👉 Soạn bài Từ ấy - Tố Hữu
- 👉 Soạn bài Tiểu sử tóm tắt
- 👉 Soạn bài Đặc điểm loại hình của Tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Tôi yêu em
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt
- 👉 Soạn bài Người trong bao
- 👉 Soạn bài Thao tác lập luận bình luận
- 👉 Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền
- 👉 Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận bình luận
- 👉 Soạn bài Về luân lí xã hội ở nước ta
- 👉 Soạn bài Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác
- 👉 Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận
- 👉 Soạn bài Một thời đại trong thi ca - Hoài Thanh
- 👉 Soạn bài Một số thể loại văn học: Kịch, nghị luận
- 👉 Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh - Ngữ văn 11 tập 2
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần văn học
- 👉 Soạn bài Tóm tắt văn bản nghị luận
- 👉 Soạn bài Ôn tập phần Tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
- 👉 Soạn bài Ôn tập Phần Tập Làm Văn
- 👉 Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
Lớp 11 | Các môn học Lớp 11 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 11 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 11 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 11
- SBT Toán lớp 11 Nâng cao
- SBT Toán 11 Nâng cao
- SGK Toán 11 Nâng cao
- SBT Toán lớp 11
- SGK Toán lớp 11
Vật Lý
- SBT Vật lí 11 Nâng cao
- SGK Vật lí lớp 11 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 11
- SGK Vật lí lớp 11
- Giải môn Vật lí lớp 11
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 11
- SBT Hóa học 11 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 11 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 11
- SGK Hóa lớp 11
Ngữ Văn
Lịch Sử
Địa Lý
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11
- Giải môn Sinh học lớp 11
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh 11 mới
- SBT Tiếng Anh lớp 11
- SGK Tiếng Anh lớp 11
- SBT Tiếng Anh lớp 11 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 11 Mới