Soạn bài Trong lòng mẹ (trích Những ngày thơ ấu) SBT Ngữ Văn 8 tập 1
Bài làm:
1. Em hiểu như thế nào về thể loại tự truyện ? Đọc phần tóm tắt tác phẩm và văn bản đoạn trích trong SGK, em hình dung ra sao về tình cảnh của nhân vật chú bé Hồng ?
Trả lời:
Cần trả lời câu hỏi : Tự truyện thuật lại câu chuyện ở thời gian nào ? Ai là nhân vật chính ?
Tự truyện là tác phẩm văn học thuộc loại tự sự do tác giả tự viết về cuộc đời mình. Ở tác phẩm tự truyện, các sự kiện tiểu sử nhà văn đóng vai trò cơ sở của sáng tạo nghệ thuật để từ đó làm cho quá khứ tái sinh, làm sống dậy các thời kì xã hội nhất định, ở đây, tác giá thành nhân vật người kể chuyện (ngôi thứ nhất số ít) và trực tiếp bộc lộ cảm nghĩ về những ngày thơ âu của mình.
Hình dung về tình cảnh của nhân vật chú bé Hồng :
- Bố đã mất. Người mẹ không toại nguyện trong hôn nhân, không hanh phúc ở nhà chồng, đang tha hương cầu thực kiếm sống ở phương xa. Chú bé phải sống với người cô cay nghiệt, đầy ác cảm, thành kiến nặng nề với người mẹ đáng thương của chú.
- Chú bé Hồng vừa khát khao tình thương yêu, nhất là tình mẫu tử, vừa luôn phải chịu đựng, đề phòng trước sự ghẻ lạnh, châm chọc của nhiều người xung quanh.
2. Qua đoạn văn thuật lại cuộc đối thoại giữa chú bé Hồng và người cô, hãy phân tích tâm trạng, cảm xúc của chú bé và bản chất nhân vật người cô.
Trả lời:
Để phân tích tâm trạng, cảm xúc của chú bé Hồng trong cảnh đối thoại với người cô, cần dựa vào trình tự bố cục tác phẩm và đặt nó trong mối quan hệ với các lời nói, cử chỉ của nhân vật người cô.
- Nghe người cô cười hỏi, lập tức trong kí ức chú bé sống dậy hình ảnh vẻ mặt rầu rầu và hiền từ của mẹ. Vốn nhạy cảm, chú nhận ra ngay ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của người cô nên chú cúi đầu không đáp. Nhưng lại không muốn tình thương yêu và lòng kính mến mẹ bị "những rắp tâm tanh bẩn" xâm phạm đến nên chú cố cười và đáp lại một cách rất tự tin.
- Sau lời hỏi thứ hai của người cô, lòng chú bé càng thắt lại, khoé mắt đã cay cay. Đến khi mục đích mỉa mai, nhục mạ của người cô đã phơi bày ở lời nói thứ ba thì nỗi đau đớn, phẫn uất ở chú bé không còn nén nổi. Chú cố kìm nén nỗi đau xót, tức tưởi đang dâng lên trong lòng để hỏi lại bằng cách "cười dài những tiếng khóc".
- Tâm trạng đau đớn, uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình. Chủ ý các chi tiết đầy ấn tượng mà Nguyên Hồng đã sử dụng để bộc lộ lòng căm tức tột cùng ở những giây phút này. Lời văn lúc này dồn dập với các hình ảnh, các động từ mạnh.
Từ diễn biến tâm trạng trên, chúng ta nhận ra sự cay nghiệt đáng ghê tởm của nhân vật người cô, nhận ra tình thương yêu mẹ mãnh liệt và sự nhạy cảm, lòng tự trọng của chú bé Hồng.
Khi phân tích bản chất nhân vật người cô, cần chú ý những cử chỉ, điệu bộ, đặc biệt là giọng điệu hỏi, kể của người cô được nhà văn miêu tả. Người cô đã chuẩn bị sẵn cuộc “tấn công” đứa cháu tội nghiệp, nhục mạ người mẹ của chú nên không muốn “buông tha” đối tượng. Bà cô cứ thay đổi “đấu pháp” tấn công và nhà văn đã thuật lại điều đó theo lối tăng tiến. Đối lập với tâm trạng đau đớn, xót xa như muối xát của đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người cô. Tình cảnh túng quẫn, hình vẻ gầy guộc, rách rưới của mẹ chú bé được người cô miêu tả tỉ mỉ với vẻ thích thú rõ rệt...
Qua phân tích bản chất lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm của nhân vật người cô, cần rút ra ý nghĩa tố cáo của tác phẩm.
3. Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn diễn tả cảm xúc sung sướng đến cực điểm của chú bé Hồng khi bất ngờ gặp lại người mẹ, được nằm trong lòng mẹ.
Trả lời:
Cần thấy rằng đoạn văn diễn tả cảm giác sung sướng đến cực điểm của chú bé Hồng khi bất ngờ gặp lại người mẹ, được nằm trong lòng mẹ được tác giả viết bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế.
- Vừa đuổi kịp, trèo lên xe ngồi cùng mẹ, chú bé đã như thế nào ? Dòng nước mắt khi “oà lên khóc rồi cứ thế nức nỏ” lúc này khác gì với dòng nước mắt khi đối thoại với người cô ở lần trước ?
- Cách diễn tả của Nguyên Hồng đặc sắc như thế nào ? Qua những cảm giác cụ thể xen với những lời bình luận mang tính chât tự bạch giàu chất trữ tình, nhà văn cho ta hiểu chú bé Hồng đang ra sao ở thời điểm này ? Chú ý các chi tiết nghệ thuật sinh động và giọng điệu của đoạn văn.
- Nhà văn như thả hồn mình về lâng lâng sống cùng kỉ niệm khi diễn tả chú bé Hồng bồng bềnh trôi trong cảm giác sung sướng, rạo rực, không mảy may nghĩ ngợi gì.
4. Theo em, chất trữ tình của văn xuôi Nguyên Hồng bắt nguồn từ đâu ? Phân tích những biểu hiện của chất trữ tình ấy trong đoạn trích.
Trả lời:
Nhìn chung, chất trữ tình của tác phẩm văn học thường bắt nguồn từ đối tượng miêu tả, câu chuyện được kể, từ tâm hồn, rung cảm cùng cách thể hiện của nhà văn.
Có thể phân tích chẩt trừ tình của đoạn trích Trong lòng mẹ qua những mặt cụ thể sau :
- Đối tượng, nội đung thể hiện :
+ Tình huống và nội dung câu chuyện.
+ Dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng.
Trong quá trình diễn biến này, mọi cảm xúc (nỗi xót xa tủi nhục, lòng căm giận sâu sắc, quyết liệt, tình yêu thương nồng nàn, thắm thiết) đều bị dồn nén rồi được đẩy lên ngày càng cao và đến đỉnh điểm.
- Phương thức thể hiện :
+ Kết hợp nhuần nhuyễn giữa thuật kể với bộc lộ cảm xúc.
+ Các hình ảnh thể hiện tâm trạng, các so sánh đều gây ân tượng và thật giàu sức gợi cảm.
+ Lời văn giàu cảm xúc, nhiều khi mê say, cuốn hút khác thường.
5. Hãy viết một bài văn ngắn trình bày cảm xúc của em khi được học đoạn trích Trong lòng mẹ.
Trả lời:
Để viết bài văn ngắn theo yêu cầu này, cần đồng cảm với nhân vật và có cảm xúc thật tự nhiên. Có thể trình bày cảm xúc của mình về tình cảnh, khát khao, về tâm hồn trong sáng, nhạy cảm của chú bé Hồng hoặc cảm xúc về tình mẫu tử thiêng liêng, đầm ấm. Cũng có thể trình bày suy nghĩ, cảm xúc về ý nghĩa của đoạn văn có nội đung sâu sắc, giàu chất trữ tình này.
Xemloigiai.com
Xem thêm lời giải SBT Ngữ văn lớp 8
NGỮ VĂN 8 TẬP 1
- 👉 Soạn bài Tôi đi học
- 👉 Soạn bài Cấp độ khái quát của từ ngữ
- 👉 Soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
- 👉 Soạn bài Trong lòng mẹ (trích Những ngày thơ ấu)
- 👉 Soạn bài Trường từ vựng
- 👉 Soạn bài Bố cục của văn bản
- 👉 Soạn bài Tức nước vỡ bờ (trích Tắt đèn)
- 👉 Soạn bài Xây dựng đoạn văn trong văn bản
- 👉 Soạn bài Lão Hạc
- 👉 Soạn bài Từ tượng hình, từ tượng thanh
- 👉 Soạn bài Liên kết các đoạn văn trong văn bản
- 👉 Soạn bài Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
- 👉 Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự. Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
- 👉 Soạn bài Cô bé bán diêm (trích)
- 👉 Soạn bài Trợ từ, thán từ
- 👉 Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự
- 👉 Soạn bài Đánh nhau với cối xay gió (trích Đôn Ki-hô-tê)
- 👉 Soạn bài Tình thái từ
- 👉 Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- 👉 Soạn bài Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt)
- 👉 Soạn bài Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- 👉 Soạn bài Hai cây phong (trích Người thầy đầu tiên)
- 👉 Soạn bài Nói quá
- 👉 Soạn bài Viết bài tập làm văn số 2 - Văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- 👉 Soạn bài Ôn tập truyện kí Việt Nam
- 👉 Soạn bài Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000
- 👉 Soạn bài Nói giảm nói tránh
- 👉 Soạn bài Luyện nói : Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- 👉 Soạn bài Câu ghép
- 👉 Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh
- 👉 Soạn bài Ôn dịch, thuốc lá
- 👉 Soạn bài Câu ghép (tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Phương pháp thuyết minh
- 👉 Soạn bài Bài toán dân số
- 👉 Soạn bài Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm
- 👉 Soạn bài Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
- 👉 Soạn bài Chương trình địa phương (phần Văn)
- 👉 Soạn bài Dấu ngoặc kép
- 👉 Soạn bài Luyện nói : Thuyết minh về một thứ đồ dùng
- 👉 Soạn bài Viết bài tập làm văn số 3 - Văn thuyết minh
- 👉 Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Đập đá ở Côn Lôn
- 👉 Soạn bài Ôn luyện về dấu câu
- 👉 Soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học
- 👉 Soạn bài Muốn làm thằng Cuội
- 👉 Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Hai chữ nước nhà (trích)
- 👉 Soạn bài Hoạt động ngữ văn : Làm thơ bảy chữ
- 👉 Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
NGỮ VĂN 8 TẬP 2
- 👉 Soạn bài Nhớ rừng
- 👉 Soạn bài Ông đồ
- 👉 Soạn bài Câu nghi vấn
- 👉 Soạn bài Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh
- 👉 Soạn bài Quê hương
- 👉 Soạn bài Khi con tu hú
- 👉 Soạn bài Câu nghi vấn (tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Thuyết minh về một phương pháp (cách làm)
- 👉 Soạn bài Tức cảnh Pác Bó
- 👉 Soạn bài Câu cầu khiến
- 👉 Soạn bài Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh
- 👉 Soạn bài Ôn tập về văn bản thuyết minh
- 👉 Soạn bài Ngắm trăng (Vọng nguyệt)
- 👉 Soạn bài Đi đường (Tẩu lộ)
- 👉 Soạn bài Câu cảm thán
- 👉 Soạn bài Câu trần thuật
- 👉 Soạn bài Chiếu dời đô
- 👉 Soạn bài Câu phủ định
- 👉 Soạn bài Chương trình địa phương (phần Tập làm Văn)
- 👉 Soạn bài Hịch tướng sĩ
- 👉 Soạn bài Hành động nói
- 👉 Soạn bài Nước Đại Việt ta (Trích Bình Ngô đại cáo)
- 👉 Soạn bài Hành động nói (Tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Ôn tập về luận điểm
- 👉 Soạn bài Bàn luận về phép học
- 👉 Soạn bài Viết đoạn văn trình bày luận điểm
- 👉 Soạn bài Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm
- 👉 Soạn bài Thuế máu (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)
- 👉 Soạn bài Hội thoại
- 👉 Soạn bài Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Đi bộ ngao du (Trích Ê-min hay về giáo dục)
- 👉 Soạn bài Hội thoại (Tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Lựa chọn trật tự từ trong câu
- 👉 Soạn bài Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục (Trích Trưởng giả học làm sang)
- 👉 Soạn bài Lựa chọn trật tự từ trong câu (Luyện tập)
- 👉 Soạn bài Luyện tập đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận
- 👉 Soạn bài Chương trình địa phương (phần Văn)
- 👉 Soạn bài Chữa lỗi diễn đạt (lỗi lô-gic)
- 👉 Soạn bài Tổng kết phần Văn
- 👉 Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt
- 👉 Soạn bài Văn bản tường trình
- 👉 Soạn bài Văn bản thông báo
- 👉 Soạn bài Tổng kết phần Văn (Tiếp theo)
- 👉 Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
- 👉 Soạn bài Tổng kết phần Văn (Tiếp theo)
Lớp 8 | Các môn học Lớp 8 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 8 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 8 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Bài soạn văn lớp 12 siêu ngắn
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 8
- Tài liệu Dạy - học Toán 8
- SBT Toán lớp 8
- Vở bài tập Toán 8
- SGK Toán lớp 8
Vật Lý
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 8
- Tài liệu Dạy - học Hóa học 8
- SBT Hóa lớp 8
- SGK Hóa lớp 8
- Giải môn Hóa học lớp 8
Ngữ Văn
- Đề thi, đề kiểm tra Văn 8
- SBT Ngữ văn lớp 8
- Tác giả - Tác phẩm văn 8
- Văn mẫu lớp 8
- Vở bài tập Ngữ văn lớp 8
- Soạn văn 8 chi tiết
- Soạn văn 8 ngắn gọn
- Soạn văn 8 siêu ngắn
- Bài soạn văn lớp 8 siêu ngắn
- Bài soạn văn 8
- Bài văn mẫu 8
Lịch Sử
Địa Lý
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 8
- SBT Sinh lớp 8
- Vở bài tập Sinh học 8
- SGK Sinh lớp 8
- Giải môn Sinh học lớp 8
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh 8 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 8
- SBT Tiếng Anh lớp 8 mới
- Vở bài tập Tiếng Anh 8
- SGK Tiếng Anh lớp 8 Mới