Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Đập đá ở Côn Lôn SBT Ngữ Văn 8 tập 1

1. Thơ “nói chí” của văn học trung đại thường biểu hiện chí khí của các bậc trượng phu anh hùng qua các hình thức sau :

a) Trực tiếp thể hiện chí khí.

b) Miêu tả một vật tầm thường, nhỏ bé (ví dụ : cái chổi, cái gậy,...) nhưng lại gán cho nó những ý nghĩa lớn lao, dùng những hình ảnh khoa trương, khoáng đạt, ngầm biểu lộ ý chí, khí phách của nhà thơ.

c) Nói đến khó khăn, nguy hiểm bằng một giọng cười cợt, ngạo nghễ, xem thường.

Theo em, bài thớ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và bài Đập đá Ở Côn Lôn thuộc loại nào ? Hãy giải thích vì sao em chọn phương án đó.

Trả lời:

a) Đọc kĩ hai bài thơ, dựa vào phương thức biểu hiện cảm xúc ở mỗi bài để lựa chọn phương án thích hợp.

b) Để giải thích sự lựa chọn của mình, nên chọn ra một vài câu thơ hoặc những hình tượng nghệ thuật cốt lõi ở mỗi bài rồi phân tích và chứng minh.

Gợi ý :

- Bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác, tác giả dùng hình thức a (trực tiếp thể hiện ý chí, khí phách - các câu 5, 6) và c (nói đến khó khăn, nguy hiểm bằng một giọng cười cợt, ngạo nghễ, xem thường - các câu 1, 2 và 7, 8).

- Bài Đập đá Ở Côn Lồn dùng cả ba hình thức : a (các câu 5, 6) ; b (các câu 1, 2, 3, 4) và c (các câu 7, 8).

Chú ý : Một bài có khi sử dụng kết hợp hai hoặc cả ba hình thức ; đồng thời, có nhừng câu thơ có thể thuộc cả hai, ba loại kể trên.

2. Hãy đọc kĩ bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu và chọn ra hai câu thơ mà em cho là biểu hiện rõ nhất và hay nhất chí khí của các nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX, rồi phân tích những câu thơ đó.

Trả lời:

3*. Trong lối thơ khẩu khí, các nhà thơ thường hay dùng biện pháp tu từ nói quá (khoa trương, ngoa dụ). Em hiểu biện pháp này như thế nào ? Tác dụng nghệ thuật của nó là gì ? Hãy chọn trong bài thơ Đập đá Ở Côn Lôn hai câu thơ tiêu biểu cho thủ pháp nghệ thuật này, rồi phân tích những câu thơ đó.

Trả lời:

4. Khi nhiều thân sĩ yêu nước khắp Bắc, Trung Kì cũng bị đày ra Côn Đảo, Phan Châu Trinh đã ném một mảnh giây vào khám của họ, nói : “Đây là một trường học thiên nhiên, mùi cay đắng trong ây làm trai giữa thế kỉ XX này không thể không nếm cho biết”. Dựa vào những điều đã cảm nhận từ bài thơ Đập đá ở Côn Lôn, em nghĩ tác giả muôn gửi gắm điều gì qua câu nói đó ?

Trả lời: