Giải lịch sử 10 bài 3: Các quốc gia cổ đại phương Đông

Xã hội có giai cấp và nhà nước lại phát triển sớm ở lưu vực các con sông lớn thuộc châu Á và châu Phi là bởi vì ở đó các lưu vực các sông lớn ở châu Á, châu Phi có đất đai màu mỡ, gần nguồn nước tưới, khí hậu nóng ẩm, thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp và sinh sống.

Bên cạnh đó cũng gặp một số khó khăn về lũ lụt hay các vấn đề về thủy lợi khiến cho cư dân sống quần tụ thành những trung tâm quần cư lớn và gắn bó trong tổ chức công xã.

Câu 2: Hãy nêu các ngành kinh tế chính ở khu vực này?

Ở các khu vực sông lớn ở Châu Á, Châu Phi hoạt động chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó còn có chăn nuôi, làm hàng hóa thủ công nghiệp và diễn ra các hoạt động trao đổi hàng hóa.

Câu 3: Các quốc gia cổ đại phương Đông đã được hình thành ở đâu và từ bao giờ?

Các quốc gia cổ đại phương đông ra đời trên lưu vực các con sông lớn ở Trung Quốc, Ấn Độ, Iraq, Ai Cập.

Lưu vực sông Hoàng Hà, Sông Ấn, Sông Hằng, Sông Tigrit, sông Nil là những vùng đất được phù sa bồi đắp màu mỡ từ xưa, có những điều kiện thuận lợi cho sự quần tụ cộng đồng, hình thành những nhóm người lớn, và sau này là hình thành nên các quốc gia cổ đại đầu tiên của thế giới - đó cũng là những nền văn minh cổ đại của thế giới, có những thành tựu văn hóa - khoa học lớn của thế giới mà nó góp phần làm thay đổi cuộc sóng của con người và có giá trị lớn đến tận ngày nay.

Câu 4: Ở các nước phương Đông vua có những quyền gì?

Ở các nước phương Đông, vua là người nắm mọi quyền hành, từ việc đặt ra luật pháp, chỉ huy quân đội, đến việc xét xử những người có tội. Vua được coi là đại diện thần thánh ở trần gian, theo chế độ cha truyền con nối.

Câu 5: Tại sao gọi chế độ nhà nước phương Đông là chế độ chuyên chế cổ đại?

Ở các nước Phương Đông, vua được coi là con của thần hay thượng đế, được các thần linh cử xuống trần gian để trị vì thiên hạ, do vậy quyền lực của vua là quyền lực vô hạn.

Dưới vua và giúp việc cho vua là một hệ thống các quan lại hết sức đông đảo từ TW đến địa phương. Nhờ quân đội và bộ máy quan lại giúp việc, nhà vua đã thực hiện việc bóc lột nhân dân trong nước bằng tô thuế và lao dịch, đàn áp dã man mọi sự phản kháng của dân và đem quan đi xâm lược nước ngoài.

=>Những đặc điểm trên chính là nguyên nhân khiến chế độ nhà nước phương Đông được gọi là chế độ chuyên chế cổ đại.

Có 4 thành tựu văn hóa lớn của các nước cổ đại phương Đông. Đó chính là:

• Sự ra đời của Lịch Pháp và thiên văn học đáp ứng nhu cầu thời vụ, mùa màng, thời gian.
• Ra đời chữ viết đáp ứng nhu cầu ghi lại và lưu giữ.
• Toán học đáp ứng nhu cầu tính toán trong buôn bán.
• Ra đời nhiều kiến trúc đẹp mắt.

Câu 3: Em hiểu như thế nào là chế độ chuyên chế cổ đại phương Đông?

Chế độ chuyên chế cổ đại phương Đông là nhà nước do vua đứng đầu. Mọi quyền lực đều nằm trong tay của nhà vua. Vua có toàn quyền quyết định đến mọi việc của đất nước.

Giúp việc cho vua chính là tầng lớp quan lại, quý tộc mà ở nhà nước phương Đông thì đứng đầu là quan tể tướng. Bên cạnh đó còn có các tầng lớp bóc lột đó chính là nhân dân tự do và nô lệ.

Cư dân văn hóa cổ đại phương Đông đã có những đóng góp to lớn đối với văn hóa nhân loại. Cụ thể đó là:

• Thứ nhất, nhờ biết sự chuyển động của Mặt trời, mặt trăng để tạo ra nông lịch. Một năm có 365 ngày, chia thành các tháng, tuần, ngày và mỗi ngày có 24 giờ. Nhờ có nó mà con người biết làm mùa đúng thời vụ.
• Thứ hai, tạo ra chữ viết, nhờ nhu cầu ghi chép và lưu giữ nên chữ viết ra đời. Ban đầu là chữ tượng hình, sau được cách điệu hóa thành neys để diễn tả ý nghĩa của con người gọi là chữ tượng ý.
• Thứ ba, toán học cũng ra đời nhằm phục vụ nhu cầu tính toán. Ban đầu chữ số của những chữ số chính là những vạch đơn giản.
• Cuối cùng chính là kiến trúc: Cư dân  cô đại phương Đông đã phát triển phong phú các kiểu kiến trúc.