Luyện tập về tách câu
Đề bài
Luyện tập về tách câu
Lời giải chi tiết
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Tách câu là tách một bộ phận của câu thành câu riêng nhằm mục đích tu từ (nhấn mạnh nội dung thông tin) hoặc để chuyển nội dung. Việc đặt dấu câu bất thường như vậy thường chỉ gặp trong văn học nghệ thuật.
II. RÈN KĨ NĂNG
1. Đọc các câu sau:
a. Ông già không nói. Đang nhấp ngụm trà thơm phức mùi ngâu.
b. Cô hàng xóm vừa du học ở Ô-xtrây-li-a về. Cho một đĩa ổi chín.
c. Bà đẹp lắm. Đẹp lạ lùng.
d. Tôi cắn trái ổi mùa đầu. Và mời cha một trái.
e. Chẳng sợ hãi gì trước con mèo nanh ác, con chim khuyên bé tẹo. Sà xuống. Xù lông.
g. Trước những lời đe dọa trắng trợn như vậy, người đàn ông gầy mà cao. Chỉ mỉm cười.
Trả lời câu hỏi:
a. Các câu a, b, c, d chấp nhận được, câu e, g đều dùng dấu chấm sai ngữ pháp. Sửa lại:
- Chẳng sợ hãi gì trước con mèo nanh ác, con chim khuyên bé tẹo sà xuống, xù lông.
- Trước những lời đe doạ trắng trợn như vậy, người đàn ông gầy và cao chỉ mỉm cười.
b. Có thể dùng dấu chấm để tách câu trong những trường hợp sau:
- Khi câu đã có đủ chủ ngữ vị ngữ, rõ nghĩa, truyền tải một nội dung thông tin nào đó.
- Dùng dấu chấm để tách câu ở phần vị ngữ khi có nhiều vị ngữ.
c. Bốn câu:
- Ông già không nói. Đang nhấp ngụm trà thơm phức mùi ngâu.
- Cô hàng xóm vừa du học ở Ô-trây-li-a về. Cho một đĩa ổi chín.
- Bà đẹp lắm. Đẹp lạ lùng.
- Tôi cắn trái ổi đầu mùa. Và mời cha một trái.
Bốn câu trên có dùng dấu chấm một cách bất thường nhưng vẫn chuẩn ngữ pháp. Đây chính là hiện tượng tách câu. cách đặt dấu chấm như vậy làm tăng hiệu quả biểu đạt của câu, nhấn mạnh nội dung thông tin chính (phần in nghiêng). Nếu thay dấu phẩy vào dấu chấm, câu văn đúng về ngữ pháp nhưng giảm hiệu quả diễn đạt, câu văn chỉ là một câu kể bình thường.
2. So sánh các cặp (a), (b) với nhau, và thực hiện nhiệm vụ nêu ở dưới:
- Tối về, tôi không sao ngủ được, cứ nghĩ mãi đến chuyện đã xảy ra. Cả chuyện sắp xảy ra. (1a)
- Tối về, tôi không sao ngủ được, cứ nghĩ mãi. Đến chuyện đã xảy ra. Cả chuyện sắp xảy ra. (1b)
- Đó là một cuốn sách hay. Và gợi nhiều suy nghĩ. (2a)
- Đó là một cuốn sách. Hay và gợi nhiều suy nghĩ. (2b)
- Sừng sững đứng trước ông là chàng trai khẻo mạnh, vạm vỡ. Cái cậu bé ngày xưa gầy gò, oặt oẹo tưởng như không nuôi nổi ấy. (3a)
- Chàng trai khẻo mạnh, vạm vỡ. Cái cậu bé ngày xưa gầy gò, oặt oẹo tưởng như không nuôi nổi ấy. Sừng sững đứng trước ông .(3b)
- Rồi đột ngột, một cái đầu ló lên. Từ dưới gầm bàn. (4a)
- Rồi đột ngột, từ dưới gầm bàn. Một cái đầu ló lên. (4b)
- Anh cứ giữ cuốn sách ấy đi. Nếu cần. (5a)
- Nếu cần. Anh cứ giữ cuốn sách ấy đi. (5b)
a. Các trường hợp tách câu có thể chấp nhận được: 1a, 2a, 3a, 4a, 5a.
- Các câu b đều sai.
b. Điều kiện của việc dùng dấu để tách câu:
- Chỉ dùng dấu chấm để tách khi câu câu thứ nhất đã có đủ thành phần nòng cốt.
- Đặt dấu chấm để tách câu khi cần nhấn mạnh một nội dung nào đó và chỉ tách thành phần phụ:
+ Chỉ tách một phần bổ ngữ thành câu riêng khi câu có nhiều bổ ngữ.
+ Chỉ tách một phần của định ngữ thành câu riêng khi câu có nhiều định ngữ.
+ Chỉ tách thành phần chú giải thành câu riêng khi thành phần này đứng ở cuối câu.
+ Chỉ tách thành phần trạng ngữ thành câu riêng khi thành phần này đứng ở cuối câu.
+ Chỉ tách vế phụ của câu ghép thành câu riêng khi vế phụ này đứng ở cuối câu.
3. Đọc các câu sau:
- Thậm chí, chẳng đợi phải có các tổ chức thơ văn như thế, khi bằng hữu gặp nhau, các cụ vẫn bình văn bên kỉ trà, cùng rượu, dưới trăng, cốt là có bạn hiền và thơ hay.
- Bà hà ghét vợ chồng anh xe ra mặt, nhất là chị vợ.
- Đó là một nghề đi nhiều, thấy rộng, gần gũi với thiên nhiên.
- Bóng họ ngả vào nhau, ở cuối đường.
- Tôi nghĩ đến sức mạnh của thơ, chức năng và vinh dự của thơ.
- Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn.
Tách câu:
- Thậm chí, chẳng đợi phải có các tổ chức thơ văn như thế, khi bằng gữu gặp nhau, các cụ vẫn bình văn bên kỉ trà. Cùng rượu, dưới trăng. Cốt là có bạn hiền và thơ hay.
- Bà Hà ghét vợ chồng anh xe ra mặt. Nhất là chị vợ.
- Đó là một nghề đi nhiều, thấy rộng. Gần gũi với thiên nhiên.
- Bóng họ ngả vào nhau. ở cuối đường.
- Tôi nghĩ đến sức mạnh của thơ. Chức năng và vinh dự của thơ.
- Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên. Những chữ đờn li biệt, bồn chồn.
4. Đọc các câu:
- Dung là cô gái rượu bà béo vhủ nhà. Chẳng đẹp gì nhưng mũm mĩm và trắng trẻo. Mà lại diện. Cô diện nhất vùng này.
(Nam cao)
- Tôi phải bày ra nhiều trò khác, để thấy mình có ích. Như đọc sách. Tôi nghĩ trong kháng chiến mình không có nhiều thì giờ, lại thiếu sách thì nay cố mà đọc.
(Nguyễn văn bổng)
Phần được tách “Mà lại diện”, “Như đọc sách” trong các ví dụ là nội dung thông tin chính mà người viết muốn nhấn mạnh, đồng thời, việc tách các yếu tố này ra như vậy còn có tác dụng đề dẫn để mở rộng nội dung sang một vấn đề khác (Cô diện nhất vùng này; Tôi nghĩ. .. thì nay cố mà đọc.)
Xemloigiai.com
Xem thêm Bài tập & Lời giải
Trong bài: Các bài văn mẫu về Nghị luận xã hội lớp 11
Bài tập & Lời giải:
- 👉 Nghị luận xã hội về căn bệnh vô cảm
- 👉 Luyện tập về trường từ vựng và quan hệ trái nghĩa
- 👉 Viết bài tập làm văn số 1 lớp 11
- 👉 Luyện tập về lập luận phân tích
- 👉 Ôn tập văn học trung đại Việt Nam
- 👉 Viết bài tập làm văn số 2 lớp 11 BÀI VIẾT SỐ 2 (Nghị luận xã hội)
- 👉 Viết bài tập làm văn số 3 lớp 11
- 👉 Suy nghĩ của em về truyền thống “Tôn sư trọng đạo”
- 👉 Lập luận so sánh
- 👉 Văn nghị luận xã hội về tác hại của tệ nạn với đời sống con người
- 👉 Phong cách ngôn ngữ báo chí
- 👉 Luyện tập về hiện tượng tách từ
- 👉 Đọc kịch bản văn học
- 👉 Luyện tập về từ Hán Việt lớp 11
- 👉 Lập luận phân tích
- 👉 Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân
- 👉 Luyện tập về lập luận phân tích (tiếp theo)
- 👉 Luyện tập về ngôn ngữ chung và lời nói cá nhân
- 👉 Ngữ cảnh
- 👉 Nghị luận xã hội chủ đề “Nói không với những tệ nạn xã hội”
- 👉 Soạn bài Ngữ cảnh (tiếp theo)
- 👉 Ý nghĩa của việc tự học
- 👉 Nghị luận xã hội “Bàn về sự nhường nhịn”
- 👉 Nghị luận xã hội về tinh thần tự học
Xem thêm lời giải Văn mẫu 11
Nghị luận xã hội lớp 11
Tập làm văn lớp 11
Nghị luận văn học lớp 11
- 👉 Vào phủ chúa Trịnh - Lê Hữu Trác
- 👉 Tự tình - Hồ Xuân Hương
- 👉 Câu cá mùa thu - Nguyễn Khuyến
- 👉 Thương vợ - Trần Tế Xương
- 👉 Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến
- 👉 Vịnh khoa thi Hương
- 👉 Bài ca ngất ngưởng - Nguyễn Công Trứ
- 👉 Bài ca ngắn đi trên bãi cát - Cao Bá Quát
- 👉 Lẽ ghét thương - Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Chạy giặc - Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Bài ca phong cảnh Hương Sơn - Chu Mạnh Trinh
- 👉 Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc - Nguyễn Đình Chiểu
- 👉 Chiếu cầu hiền (Cầu hiền chiếu) - Ngô Thì Nhậm
- 👉 Xin lập khoa luật - Nguyễn Trường Tộ
- 👉 Hai đứa trẻ - Thạch Lam
- 👉 Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân
- 👉 Hạnh phúc của một tang gia - Vũ Trọng Phụng
- 👉 Chí Phèo - Nam Cao
- 👉 Cha con nghĩa nặng - Hồ Biểu Chánh
- 👉 Vi hành - Nguyễn Ái Quốc
- 👉 Vĩnh biệt cửu trùng đài - Vũ Như Tô
- 👉 Lưu biệt khi xuất dương - Phan Bội Châu
- 👉 Hầu Trời - Tản Đà
- 👉 Vội vàng - Xuân Diệu
- 👉 Tràng Giang - Huy Cận
- 👉 Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử
- 👉 Chiều tối - Hồ Chí Minh
- 👉 Từ ấy - Tố Hữu
- 👉 Lai Tân - Hồ Chí Minh
- 👉 Nhớ đồng - Tố Hữu
- 👉 Tương tư - Nguyễn Bính
- 👉 Tôi yêu em - A.X. Pu-skin
- 👉 Bài thơ số 28 - R. Ta-go
- 👉 Người trong bao - A.P. Sê-khốp
- 👉 Người cầm quyền khôi phục uy quyền - V.Huy-gô
- 👉 Về luân lí xã hội ở nước ta - Phan Châu Trinh
- 👉 Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác - Ăng-ghen
- 👉 Một thời đại trong thi ca - Hoài Thanh
- 👉 Đọc thêm: Trần Tế Xương (Tú Xương)
- 👉 Đọc thêm Số đỏ - Vũ Trọng Phụng
- 👉 Đời thừa - Nam Cao
- 👉 Rô-mê-ô và Giu-li-ét - Sếch - xpia
- 👉 Đọc thêm: Phan Bội Châu
- 👉 Thề non nước - Tản Đà
- 👉 Đây mùa thu tới - Xuân Diệu
- 👉 Thơ duyên - Xuân Diệu
- 👉 Tiếng hát đi đày - Tố Hữu
- 👉 Tâm tư trong tù - Tố Hữu
- 👉 Đám tang lão Gô - ri - ô - Ban-dắc
- 👉 Một số tác giả, tác phẩm tham khảo - Ngữ văn 11
Xem Thêm
Lớp 11 | Các môn học Lớp 11 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 11 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 11 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 11
- SBT Toán lớp 11 Nâng cao
- SBT Toán 11 Nâng cao
- SGK Toán 11 Nâng cao
- SBT Toán lớp 11
- SGK Toán lớp 11
Vật Lý
- SBT Vật lí 11 Nâng cao
- SGK Vật lí lớp 11 Nâng cao
- SBT Vật lí lớp 11
- SGK Vật lí lớp 11
- Giải môn Vật lí lớp 11
Hóa Học
- Đề thi, đề kiểm tra Hóa lớp 11
- SBT Hóa học 11 Nâng cao
- SGK Hóa học lớp 11 Nâng cao
- SBT Hóa lớp 11
- SGK Hóa lớp 11
Ngữ Văn
Lịch Sử
Địa Lý
Sinh Học
- Đề thi, đề kiểm tra Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11 Nâng cao
- SBT Sinh lớp 11
- SGK Sinh lớp 11
- Giải môn Sinh học lớp 11
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh 11 mới
- SBT Tiếng Anh lớp 11
- SGK Tiếng Anh lớp 11
- SBT Tiếng Anh lớp 11 mới
- SGK Tiếng Anh lớp 11 Mới