Bài soạn lớp 12: Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 1.12. 2003

Tìm hiểu chung tác phẩm

• Tác giả:
• Cô – phi An –nan: Sinh ngày 8-4-1938 tại Ga-na, một nước cộng hòa thuộc châu Phi.
• Ông là người thứ bảy và là người châu Phi da đen đầu tiên được bầu làm Tổng thư kí Liên hợp quốc. Ông đảm nhiệm chức vụ này hai nhiệm kì, từ tháng 1-1997 đến tháng 1-2007.
• Năm 2001, Tổ chức LHQ và cá nhân Tổng thư kí Cô-phi An-nan được trao giải thưởng Nô-ben Hòa bình.
• Tác phẩm:
• Hoàn cảnh ra đời: Ra đời nhân ngày thế giới phòng chống AIDS 1.12.2003
• Mục đích: Kêu gọi các quốc gia, tổ chức, cá nhân đẩy lùi đại dịch AIDS.
• Thể loại: Nghị luận xã hội – Hình thức thông điệp văn bản nhật dụng
• Bố cục: 3 phần
• Đặt vấn đề: Từ đầu đến “chống lại dịch bệnh này”. ->Thế giới đã cam kết phòng chống và đánh bại căn bệnh AIDS/HIV

• Giải quyết vấn đề: Tiếp theo… “đồng nghĩa với cái chết”. ->Điểm lại tình hình và nêu nhiệm vụ mới cho toàn cầu

• Kết thúc vấn đề: Phần còn lại ->Lời kêu gọi khẩn thiết

Câu 1: Bản thông điệp nêu lên vấn đề gì? Vì sao tác giả cho rằng...

Bản thông điệp nêu lên vấn đề gì? Vì sao tác giả cho rằng đó là một vấn đề rất cần đặt lên “vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về vấn đề chính trị và hành động thực tế” của mỗi quốc gia và mỗi cá nhân?

Trả lời:

Mở đầu bản thông điệp tổng thống Liên Hợp Quốc nhắc lại những lời tuyên bố cam kết của các quốc gia trên thế giới về phòng chống căn bệnh thế kỉ này vào năm 2011

Đó là một vấn đề rất cần phải đặt lên "vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế" của mỗi quốc gia và mỗi cá nhân vì:

• HIV/AIDS là vấn đề nóng bỏng, cấp thiết của toàn nhân loại và đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe con người.
• AIDS vẫn đang hoành hành, lây lan với tốc độ báo động, nhất là ở phụ nữ và có rất ít dấu hiệu suy giảm.
• HIV/AIDS làm tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng, tỉ lệ tử vong cao.

Những thách thức cạnh tranh trong lĩnh vực kinh tế không quan trọng hơn vấn đề cấp bách HIV/AIDS.

Câu 2: Tổng thư kí LHQ đã làm thế nào để cho việc tổng kết...

Tổng thư kí LHQ đã làm thế nào để cho việc tổng kết tình hình thực tế của mình không chỉ trung thực, đáng tin cậy mà còn là cơ sở để dẫn tới những kiến nghị mà ông sẽ nêu sau đó?

Trả lời:

• Cách tác giả điểm lại tình hình đã qua:

Đầu tiên tác giả nhấn mạnh trong phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên hợp quốc về HIV/AIDS các quốc gia đã thống nhất thông qua "Tuyên bố" về cam kết phòng chống HIV/AIDS đưa ra các mục tiêu, cam kết, nguồn lực và hành động".

• Tác giả đưa ra một số kết quả đạt được như:
• Ngân sách dành cho phòng chống HIV/AIDS đã tăng lên một cách đáng kể.
• Quỹ toàn cầu về phòng chống AIDS, lao, sốt rét đã được thông qua.
• Ngày càng nhiều các công ty áp dụng chính sách phòng chống HIV/AIDS tại nơi làm việc.
• Các nhóm từ thiện cộng đồng luôn đi đầu trong cuộc chiến chống AIDS và có các hoạt động tích cực, phối hợp với chính phủ các tổ chức khác.

Luận điểm tiếp theo: "Chúng ta đã không hoàn thành được một số mục tiêu đề ra cho năm nay trong tuyên bố về cam kết phòng chống HIV/AIDS. Với tiến bộ như hiện nay thì sẽ không đạt được bất cứ mục tiêu vào trong năm 2005".

=> Tác giả đã điểm lại tình hình đã qua một cách trung thực với những số liệu đáng tin cậy.

• Cô-phi An-nan đã đưa ra các biểu hiện và số liệu cụ thể nhằm thuyết phục người đọc. Từ đó đưa ra những kiến nghị cụ thể:
• Trong năm qua, mỗi phút đồng hồ của một ngày trôi đi, có khoảng 10 người bị nhiễm HIV.
• Ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng.
• Trong năm qua, mỗi phút có khoảng 10 người bị nhiễm HIV, và đạt dịch này đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở phụ nữ, lan rộng nhanh nhất ở chính những khu vực mà trước đây hầu như vẫn an toàn – đặc biệt là Đông Âu và toàn bộ châu Á, từ dãy núi U-ran đến Thái Bình Dương

Như vậy với nghệ thuật lập luận chặt chẽ, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng và đi đến kiến nghị. Qua đó, người đọc có thể hình dung một bức tranh toàn cảnh về vấn đề HIV/AIDS đang đe doạn nhân loại như thế nào.

Câu 3: Trong lời kêu gọi mọi người phải nỗ lực phòng chống HIV/AIDS...

Trong lời kêu gọi mọi người phải nỗ lực phòng chống HIV/AIDS nhiều hơn nữa, tác giả đã đặc biệt nhấn mạnh đến điều gì?

Trả lời:

a. Tác giả đã đặc biệt nhấn mạnh: "Thậm chí chúng ta còn bị chậm hơn nữa về tiến độ hoàn thành các mục tiêu nếu sự kì thị và phân biệt đối xử vẫn tiếp tục diễn ra đối với những người bị HIV/AIDS".

b. Từ đây có thể thấy: Tác giả là một con người có trái tim nhân hậu, chan chứa yêu thương - một tấm lòng nhân đạo sâu sắc. Ở ông có tầm nhìn sâu rộng đối với sự vận động không ngừng của sự sống, luôn quan tâm đến vận mệnh của con người hơn bao giờ hết. Là một con người sống vì công việc vì sự ổn định tốt đẹp của toàn nhân loại.

c. Bài văn có sức thuyết phục mạnh mẽ vì những lí do sau:

• Bài văn có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố chính luận với giọng văn trữ tình thắm đượm tình cảm, cảm xúc của tác giả.
• Cách lập luận chặt chẽ, đáng tin cậy khi tác giả lần lượt điểm lại tình hình đã qua, thực trạng của HIV/AIDS và hướng tới kêu gọi mọi người hãy sát cánh để chống HIV/AIDS bởi "Cuộc chiến chống lại HIV/AIDS bắt đầu từ chính các bạn".

Câu 4: Trong bản thông điệp này, những nội dung mà câu văn nào...

Trong bản thông điệp này, những nội dung mà câu văn nào đã làm cho anh/chị thấy xúc động nhất? Vì sao? Qua đó, anh/chị rút ra bài học gì cho việc làm văn nghị luận của bản thân?

Trả lời:

• Lựa chọn câu văn cảm thấy xúc động nhất: Hãy cùng tôi đánh đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử đang vây quanh bệnh dịch này. Hãy sát cánh cùng tôi, bởi lẽ cuộc chiến chống lại HIV-ADIS bắt đầu từ chính các bạn.
• Nơi lạnh lẽo nhất trên Trái Đất không phải Bắc cực mà là nơi không có tình người. Những người bị bệnh HIV?AIDS hơn lúc nào hết cần có tình có tình thương, sự quan tâm, động viên, an ủi của mọi người. Chỉ khi tất cả mọi người cùng lên tiếng để chống lại HIV/AIDS thông cảm, chia sẻ với những người bất hạnh lúc ấy cuộc sống mới thật sự dễ chịu, có ý nghĩa thay vì sự dè dặt. Vì vậy, lời kêu gọi của tác giả mong muốn cả nhân loại hãy nhận thức đúng đắn về căn bệnh thế kỉ và giúp đỡ những người mắc phải, đồng thời cần ngăn chặn sự lây lan bởi sự im lặng không lên tiếng của bạn.
• Qua văn bản, có thể rút ra một số kinh nghiệm cho việc làm văn nghị luận:
• Lập luận chặt chẽ, logic.
• Đưa ra dẫn chứng thuyết phục, sát thực.
• Bài viết thể hiện tư tưởng, tình cảm, quan điểm của mình một cách rõ ràng
• Lời văn trong sáng, logic, giàu sức thuyết phục.
• Thể hiện tình cảm chân thành của người viết, tạo sức lay động đến người đọc.

[Luyện tập] Viết một báo cáo về tình hình phòng chống HIV/AIDS ở địa phương anh (chị).

Trả lời:

Trước thực trạng và tác hại của tệ nạn ma túy, nguyên nhân hết sức tiềm tàng của HIV/AIDS, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh quận cầu Giấy đã nêu cao ý thức, trách nhiệm, phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ, tổ chức tốt các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội và đặc biệt là phòng chông HIV/AIDS. Quận cầu Giấy đã xuất hiện nhiều mô hình sáng tạo tại cộng đồng dân cư, làm phong phú và tăng thêm tính hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng chống các tệ nạn xã hội như hòm thư giúp bạn, hòm thư tố giác tội phạm đội xung kích an ninh, đội thanh niên tình nguyện phòng chống các tệ nạn ma túy.

Mô hình Thanh niên chủ động phòng chống ma túy ở cơ sở phối hợp giữa Đoàn Thanh niên và Công an quận triển khai ở 8 phường là Nghĩa Đô, Quan Hoa, Dịch Vọng, Dịch Vọng hậu, Trung Hòa, Nghĩa Tân, Mai Dịch và Yên Hòa. Với nhiệm vụ tuyên truyền, tham gia đấu tranh phòng chống ma túy, giúp đỡ cai nghiện, sau 2 năm triển khai đã thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Các nhóm đã tổ chức cai nghiện cho 50 đối tương, trong đó có 24 đối tượng đã hoàn toàn cự tuyệt đối với ma túy, 7 đối tượng có chuyển biến tốt. Đặc biệt trong hai năm qua, ở các khối xóm được triển khai mô hình không phát sinh thêm đối tượng nghiện mới, các tụ điểm bán lẻ ma túy giảm đáng kể, từng bước làm trong sạch địa bàn.

Mô hình Đội kĩ năng Sống tuyên truyền phòng chống tệ nạn ma túy, HIV/AIDS tại phường Yên Hòa với hình thức hoạt động truyền thông thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia. Mô hình Trí thức trẻ tình nguyện và Y bác sĩ trẻ tình nguyện được triển khai ở các phường Dịch Vọng, Quan Hoa, Nghĩa Tân, Nghĩa Đô đã đi vào hoạt động có hiệu quả. Ngoài hướng dẫn, giúp đỡ nhân dân làm ăn, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe, các đội viên còn tham gia tích cực công tác tuyên truyền, đấu tranh phòng chống tệ nạn ma túy được các cấp Bộ Đoàn chủ động phối hợp với công an tuần tra, giữ gìn an ninh trật tự nơi thôn xóm, cung cấp hàng ngàn nguồn thông tin có giá trị cho cơ quan chức năng. Hằng năm, các cấp Bộ đoàn còn tổ chức các cuộc thi tìm hiểu ma túy, HIV/AIDS, hội trại phòng chống ma túy thu hút hàng ngàn lượt đoàn viên thanh niên tham gia; phối hợp với ngành công an tuyên truyền, giáo dục cho thanh thiếu niên về ý thức tham gia giữ gìn an ninh trật tự, phát động phong trào kí cam kết không vi phạm luật, tệ nạn xã hội và nhất là tệ nạn ma túy.

Trong quá trình tham gia phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội đã xuất hiện nhiều thanh niên xuất sắc, gương đoàn viên, thanh niên dũng cảm, mưu trí tình nguyện tham gia giữ gìn trật tự an toàn giao thông, tuyên truyền pháp luật, phóng chống ma túy, góp phần tích cực trong việc giữ gìn trật tự ở cơ sở. Điều ghi nhận là hoạt động tuyên truyền phòng chống ma túy của tổ chức Đoàn, Hội, Đội ở Quận cầu Giấy được triển khai thường xuyên, liên tục, lấy cơ sở làm địa bàn để chỉ đạo; khẳng định rõ thái độ trách nhiệm của thế hệ trẻ quyết tâm đấu tranh phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội, phân đấu vì một môi trường trong sạch, lành mạnh, văn minh.

Trước thực trạng của tệ nạn xã hội, nhất là ma túy và HIV/AIDS đang diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến một bộ phận thanh thiếu niên, Quận đoàn Cầu Giấy xác định công tác phòng chống các tệ nạn xã hội thời gian tới là: đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về ngăn chặn, phòng chống tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn ma túy, HIV/AIDS nói riêng thông qua các hình thức phong phú, hâp dẫn như giao lưu, trao đổi, đàm thoại, gặp mặt các điển hình tiên tiến trong công tác phòng chồng ma túy, HIV/AIDS-, những tấm gương vươn lên số phận; tổ chức các cuộc thi, hội trại với chủ đề Tuổi trẻ nói không với ma túy, tiếp tục duy trì, củng cố và xây dựng các mô hình thanh niên tình nguyện, chống ma túy tại cơ sở; phối hợp với các ngành giúp đỡ thanh niên chậm tiến, vi phạm pháp luật, sa vào các tệ nạn xã hội, cai nghiện và giải quyết việc làm sai trái, động viên các đối tượng tham gia các hoạt động đoàn thể, tái hòa nhập cộng đồng bền vững; phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ, tham gia với các lực lượng truy quét, giải tỏa các tụ điểm buôn bán, sử dụng ma túy, tiến tới xây dựng cơ sở, địa bàn khối xóm trong sạch về ma tuy và các tệ nạn xã hội, tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ Thanh niên, học sinh, sinh viên với phòng chống ma túy, HIV/AIDS, Không xa lánh và phân biệt đối xử với những người nhiễm HIV/AIDS,... thông qua đó lồng ghép tuyên truyền những tác hại của tệ nạn ma túy, trang bị những kĩ năng, biện pháp phòng chống, đồng thời nâng cao ý thức cho cộng đồng trong công tác phòng chống HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội; hướng dẫn cở sở tổ chức kí cam kết Chi đoàn, Đoàn cơ sở sạch về ma túy.

Phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ trong thời kì mới, thời gian tới, Đoàn thanh niên Quận cầu Giấy tiếp tục có những đóng góp quan trọng trong công tác đấu tranh phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội, xây dựng môi trường trong sạch, lành mạnh để học tập lao động góp phần xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh.