Soạn bài Điều không tính trước SGK Ngữ văn 6 tập 2 Cánh diều chi tiết

Lý thuyết:

Nội dung chính

Tác phẩm cho thấy tình bạn bền chặt, khăng khít được xây dựng từ những gì chân thành, bao dung và độ lượng nhất. Sự rộng lượng và không chấp nhặt của Nghi đã khiến “tôi” và Phước buông bỏ sự căm ghét, thù hận để cùng nắm tay nhau vui vẻ, hòa đồng như những người bạn thật sự. Đồng thời giúp con người ta nhận ra trong cuộc sống nên chân thành, nhẫn nhịn và có lòng bao dung với mọi người.

---

1

Trả lời câu 1 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Xem lại các mục Chuẩn bị bài Bức tranh của em gái tôi để vận dụng vào bài đọc hiểu văn bản này.

Phương pháp giải:

Đọc trước văn bản, và đọc phần Chuẩn bị của bài Bức tranh của em gái tôi để trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Truyện kể về câu chuyện mà tôi không lường trước được đó là trong một lần đá bóng, “tôi” xảy ra xích mích với Nghi. Cứ nghĩ “chúng tôi” sẽ xảy ra cuộc tranh chấp đánh nhau ai ngờ cả ba lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.

- Truyện kể về nhân vật: tôi, Nghi, Phước.

- Nhân vật chính là cậu bé dễ xúc động, nông nổi nhưng cũng rất tốt bụng.

- Truyện được kể theo ngôi kể thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề và dễ dàng bộc lộ tâm trạng nhân vật.

- Bài học: Trước một sự việc, chúng ta cần bình tĩnh để đánh giá mọi việc không nên lấy bạo lực để giải quyết vấn đề.

---

2

Trả lời câu 2 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc trước truyện Điều không tính trước, tìm hiểu thêm về thông tin về tác giả Nguyễn Nhật Ánh.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu thông tin tác giả trên sách báo, internet.

Lời giải chi tiết:

Tác giả Nguyễn Nhật Ánh:

- Nguyễn Nhật Ánh là một trong những nhà văn nổi tiếng tại Việt Nam, sinh năm 1955 tại Quảng Nam.

- Ông chuyên viết về đề tài thiếu nhi, tuổi mới lớn. Nguyễn Nhật Ánh từng được bầu chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong 40 năm liên tiếp (1975-2015). Nếu khảo sát thêm 20 mươi năm nữa (từ 2015 đến 2035) có thể Nguyễn Nhật Ánh vẫn là một trong những nhà văn được yêu thích nhất.

---

1

Trả lời câu 1 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó.

Phương pháp giải:

Nhớ lại hai ngôi kể đã học.

Lời giải chi tiết:

- Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất. 

- Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật.

---

2

Trả lời câu 2 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau" là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ tình huống trong truyện.

Lời giải chi tiết:

Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau": bàn thắng của “tôi” không được công nhận lại còn bị đám thằng Nghi trêu chọc, gây sự.

---

3

Trả lời câu 3 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật "tôi".

Phương pháp giải:

Đọc lại các đoạn hội thoại của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Qua những lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy được nhân vật “tôi” là người hiếu thắng, dễ xúc động.

---

4

Trả lời câu 4 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

So với dự định ban đầu thì sự việc xảy ra ở phần 3 khác như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần 3 và tìm ý trả lời.

Lời giải chi tiết:

So với ý định phục kích, xịt vũ khí hóa học vào thằng Nghi thay vào đó Nghi lại mang theo một cuốn sách luật bóng đá và mời “tôi” và Phước đi xem bóng đá.

---

5

Trả lời câu 5 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tranh minh họa cho chi tiết sự việc gì trong truyện?

Phương pháp giải:

Quan sát bức tranh trong bài.

Lời giải chi tiết:

Minh họa cho tình tiết tôi giăng bẫy cùng Phước đang nghênh chiến chờ đợi Nghi tới.

---

6

Trả lời câu 6 (trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trong phần 4, điều gì khiến người đọc hồi hộp?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần 4 và tìm ý trả lời.

Lời giải chi tiết:

Trong phần 4, người đọc hồi hộp vì sợ rằng Phước sẽ không thấy Nghi ra hiệu dừng lại mà tiếp tục như kế hoạch và sẽ gây ra trận ẩu đả.

---

7

Trả lời câu 7 (trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Qua phần 4, em thấy Nghi là người như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc phần (4), so với những thay đổi trước đó và rút ra nhận xét về nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Qua phần (4), em thấy Nghi là cậu bé tốt, cậu ấy suy nghĩ thấu đáo và đối xử rất tốt với bạn bè.

---

8

Trả lời câu 8 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ nào về sự đoàn kết?

Phương pháp giải:

Quan sát bức tranh được vẽ trong hình.

Lời giải chi tiết:

Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ về sự đoàn kết:

Một cây làm chẳng nên non,

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

---

1

Trả lời câu 1 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Dẫn ra một ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính trước.

Phương pháp giải:

Nhớ lại hai ngôi kể đã học.

Lời giải chi tiết:

- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.

- Ví dụ:

+ Lời người kể chuyện: Tôi đưa cái kềm cho Nghị và liếc lại phía bụi cây.

+ Lời nhân vật: Mày làm gì vậy?

---

2

Trả lời câu 2 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

"Điều không tính trước" trong câu chuyện là điều gì? Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc lại toàn văn bản, chú ý tính cách và hành động của Nghi.

Lời giải chi tiết:

- Điều không tính trước trong câu chuyện là Nghi tìm gặp nhân vật tôi để đưa cuốn sách và rủ đi xem phim.

- Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người tốt bụng, vui vẻ, bình tĩnh, không chấp nhặt.

---

3

Trả lời câu 3 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Nhân vật "tôi" trong truyện là người như thế nào? Hãy chỉ ra một số chi tiết (hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,...) mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật "tôi".

Phương pháp giải:

Xem lại văn bản, và chọn ra câu văn nói về nhân vật “tôi”.

Lời giải chi tiết:

- Nhân vật “tôi” trong truyện là người nóng tính, hiếu chiến.

- Một số chi tiết khắc họa nhân vật tôi:

+ Ức nhất là lúc đó bên tôi đang bị dẫn trước một bàn.

+ "Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!".

+ Cuối cùng, tôi tìm thấy "vũ khí" trong hộp đồ nghề của anh Nghĩa.

+ "Chiều nay mày có đi đánh nhau với tao không?"

+ Tôi khích "Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi! Chính nó đã ăn gian trận bóng hôm nọ, lại còn chọc tức tụi mình nữa! Bỏ qua sao được!"

+ Tôi lên giọng đàn anh.

...

---

4

Trả lời câu 4 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Điều gì tạo nên sự hấp dẫn trong kết thúc của câu chuyện (phần 4).

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (4)

Lời giải chi tiết:

Sự hấp dẫn trong kết thúc câu chuyện là việc Phước suýt chút nữa vẫn thực hiện theo kế hoạch.

---

5

Trả lời câu 5 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều gì đối với em là thấm thía và sâu sắc nhất? Vì sao?

Phương pháp giải:

Từ nội dung văn bản, suy nghĩ và trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi sự điềm đạm, bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo cũng như sự đoàn kết trong tình bạn; phê phán sự bốc đồng, hiếu thắng.

- Đối với em thấm thía nhất là sự đoàn kết trong tình bạn và bỏ qua những điều nhỏ nhặt. Bởi vì đó là một tình cảm tốt đẹp cần được trân trọng.

---

6

Trả lời câu 6 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Em hiểu như thế nào về kết thúc truyện: "Nắng chiều hắt bóng ba đứa xuống mặt đường thành một khối, giống như người khổng lồ trong truyện cổ(…)”?

Phương pháp giải:

Đọc câu văn trên và trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Kết thúc truyện cho em thấy một tình bạn đẹp và những khoảnh khắc đáng yêu trong cuộc sống. Cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên nhiều màu sắc hơn khi có tình bạn. Và tình bạn sẽ trở nên đẹp đẽ hơn nếu như chúng ta sống trong sự vị tha, yêu thương và đoàn kết.

- Hình ảnh ba cậu bé ngồi cạnh bên nhau “tạo thành một khối” cũng khiến em liên tưởng đến sự đoàn kết và câu "Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại lên hòn núi cao."