Giải địa lí 12 bài 10: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa (Tiếp)

Việc địa hình bị xâm thực, bồi tụ mạnh sẽ có những tác động tích cực và tiêu cực đến việc sử dụng đất ở nước ta. Cụ thể là:

• Về mặt tích cực: Khi quá trình xâm thực diễn ra mạnh ở vùng đồi núi thì bề mặt đất màu mỡ sẽ được rửa trôi và bồi tụ tại vùng đồng bằng hạ lưu sông. Tạo điều kiện để trồng cây hoa màu và lương thực…
• Về mặt tiêu cực: Nếu như vùng đồng bằng đất trở nên phì nhieeuthif ở vùng đồi núi do quá trình xâm thực mạnh, lớp phủ thực vật bị rửa trôi nên đất nhiều nơi chỉ còn trơ sỏi đá, kém phì nhiêu, khó canh tác, sản xuất.

Câu 3. Vì sao sông ngòi nước ta có đặc điểm nêu trên?

Sông ngòi nước ta có 4 đặc điểm đó là:

• Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch giày đặc
• Sông ngòi nhiều nước
• Sông ngòi nước ta giàu phù sa
• Chế độ nước theo mùa

Nguyên nhân khiến sông ngòi nước ta có những đặc điểm như vậy đó là:

• Thứ nhất, mạng lưới song ngòi dày đặc là do nước ta nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ẩm có lượng mựa nhiều làm cho quá trình cắt xẻ, xâm thực diễn ra mạnh.
• Thứ hai, sông ngòi nhiều nước là do hằng năm nước ta có lượng mưa dồi dào nên nhận được nguồn nước lớn.
• Thứ ba, sông ngòi nước ta giàu phù sa là do quá trình xâm thực, bào mòn ở vùng núi diễn ra mạnh mẽ. Chính vì vậy, các dòng nước đổ về sông đều mang theo một lượng phù sa lớn. Đó cũng là nguyên nhân khiến các đồng bằng hạ lưu sông hằng năm được mở rộng và màu mỡ.
• Cuối cùng, chế độ nước theo mùa là do nước ta có chế độ mưa theo mùa do đó lượng nước ở sông cũng dựa vào đó mà đầy hoặc cạn.

Đất Feralit là một trong những loại đất ở nước ta. Đất Feralit có đặc tính là lớp vở phong hóa dày, đất thoáng khí, thoát nước, nghèo các chất Bazơ, nhiều ôxít sắt, nhôm, đất chua và dễ bị thoái hóa.

=> Với những đặc tính trên, đất Feralit có thể thích hợp để trồng rừng nhất là đối với các cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả và đồng cỏ cho chăn nuôi. Lưu ý: Trong quá trình sử dụng cần phải thường xuyên cải tạo đất, giảm độ chua của đất….Với loại đất này không phù hợp cho việc trồng lúa nước và cây hoa màu.

Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đã tác động nhiều đến hoạt động sản xuất và đời sống.

Thứ nhất, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp

Thuận lợi

• Thiên nhiên NĐÂGM với nguồn nhiệt phong phú, nguồn tài nguyên đất phong phú, được phát triển trên loại đá mẹ khác nhau đây là nguồn tài nguyên quan trọng cho SX nông nghiệp giúp cây cối, đồng cỏ chăn nuôi, phát triển rừng…xanh tốt quanh năm, tăng trưởng nhanh.
• Đồng thời cho phép phát triển nhiều loại cây từ ưa nhiệt của vùng nhiệt đới như : bông, lúa gạo…đến các loại cây của xứ cận nhiệt hay ôn đới.
• Ven biển giàu sinh vật biển, nhiều đảo, vũng vịnh, cửa sông, vừa có giá trị đánh bắt, vừa có giá trị nuôi trồng hải sản.
• Trên đất liền có nhiều kênh rạch, sông ngòi, ao hồ, diện tích đất mặt nước vừa là nguồn nước, nguồn phù sa quan trọng cho trồng trọt, vừa mở ra khả năng lớn cho để nuôi trồng thủy sản…đưa nước ta thành quốc gia có ngành thủy sản phát triển.
• Tạo điều kiện phát triển nền nông nghiệp lúa nước, tăng vụ, đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi. Cần tận dụng mặt thuận lợi này để không ngừng nâng cao năng suất cây trồng và nhanh chóng phục hồi lớp phủ thực vật trên đất trống bằng mô hình nông-lâm kết hợp.

Khó khăn

• Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm thì sâu bệnh, dịch hại cây trồng, gia súc dễ bùng phát, lây la trên diện rộng.
• Các diễn biến khí hậu thất thường, cực đoan, nhiễu động (ngập úng, hạn hán, rét đậm, rét hại…) thường xảy ra vào các thời kỳ chuyển mùa làm cho SX NN nước ta càng thêm bấp bênh.
• Xói mòn, rửa trôi đất màu có tốc độ nhanh, đặc biệt trên đất dốc với lớp phủ thực vật bị tàn phá.
• Qúa trình mặn hóa, phèn hóa đất ở những vùng trũng, ven kênh rạch, sông ngòi và vùng đất thấp ven biển gây khó khăn, tốn kém trong việc cải tạo những loại đất trồng này.

Thứ hai, ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất khác và đời sống

Thuận lợi

• Có điều kiện phát triển các ngành kinh tế như: lâm nghiệp, thủy sản, giao thông vận tải và du lịch…và đẩy mạnh các hoạt động khai thác, xây dựng…nhất là vào mùa khô.
• Tài nguyên sức nước, sức gió, năng lượng mặt trời…tạo điều kiện phát triển CN năng lượng, là động lực phát triển KTXH trong CNH và phát triển bền vững đất nước.
• Mùa khô tạo điều kiện thuận lợi cho thu hoạch và phơi sấy các sản phẩm nông nghiệp.

Khó khăn:

• Các hoạt động giao thông vận tải, du lịch, công nghiệp khai thác … chịu ảnh hưởng trực tiếp của sự phân mùa khí hậu, chế độ nước của sông ngòi.
•  Độ ẩm cao gây khó khăn cho việc bảo quản máy móc, thiết bị, nông sản.
• Các thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán hằng năm gây tổn thất rất lớn cho mọi ngành sản xuất, gây thiệt hại về người và tài sản.
• Các hiện tượng thời tiết thất thường như dông lốc, mưa đá, sương muối, rét hại, khô nóng … cũng gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống.
• Môi trường thiên nhiên dễ bị suy thoái.