Bài soạn siêu ngắn: Cậu bé thông minh - Ngữ văn lớp 6

Tìm hiểu chung tác phẩm

• Thể loại: Truyện cổ tích
• Bố cục: 4 phần
• Phần 1: Từ đầu đến “về tâu vua”: Em bé giải được câu đố của quan.
• Phần 2: Tiếp đến “ăn mừng với nhau rồi”: Em bé giải được câu đố của vua.
• Phần 3: Tiếp đến “ban thưởng rất hậu”: Em bé giải được câu đố của vua.
• Phần 4: Còn lại: Em bé giải được câu đố của sứ thần.

Câu 1: Hình thức câu đố để thử tài nhân vật có phổ biến trong truyện cổ tích hay không? Tác dụng của hình thức này?

Trả lời:

• Hình thức dùng đó rất phổ biến trong các câu chuyện cổ tích dân gian.
• Tác dụng:
• Tạo ra thử thách để nhân vật bộc lộ tài năng, phẩm chất.
• Tạo tình huống cho cốt truyện phát triển.
• Gây hứng thú, hồi hộp cho người nghe.

Câu 2: Sự mưu trí thông minh của em bé được thử thách qua mấy lần? Lần sau có khó hơn lần trước không? Vì sao?

Trả lời:

• Sự mưu trí thông mình của cậu bé được thử thách qua 4 lần với cấp độ khó tăng dần.
• Lần 1: là lời đố của viên quan chỉ liên quan đến hai bố con.
• Lần 2:  lời đố của nhà vua liên quan đến cả dân làng.
• Lần 3: cũng là của vua, có mục đích khẳng định thực tài của cậu bé.
• Lần 4: là câu đó của viên sứ thần, nó không chỉ là thách đố với bản thân mà còn danh dự của cả dân tộc.

=> Qua đó người đọc càng ngày càng thấy rõ được sự thông minh, nhanh nhạy của cậu bé, một tài năng xuất chúng.

Câu 3: Trong mỗi lần thử thách, em bé đã dùng những cách gì để giải những câu đố oái oăm? Theo em, những cách ấy lí thú ở chỗ nào?

Trả lời:

• Lần 1: Cậu bé đố lại : Ngựa một ngày đi mấy bước => Quan bí
• Lần 2: Cậu bé đóng kịch, trách cha không đẻ em bé để cho vua tự nói điều phi lý, dùng lý lẽ của vua (giống đực không đẻ) để bác ý vua.
• Lần 3: Cậu bé yêu cầu vua rèn cái kim may thành dao để làm thịt con chim sẻ.
• Lần 4: Em bé vận dụng câu: “ quan thấy kiện như kiến thấy mỡ” và buộc sợi chỉ vào mình kiến, bôi mỡ một đầu rồi để kiến bò sang.
• Những cách lý giải của em bé thông minh rất hóm hỉnh, lý thú ở chỗ:
• Lần 1: Đẩy thế bị động sang cho người đố
• Lần 2: Đưa người đố vào bẫy tự nói ra điều phi lí
• Lần 3: Lấy “gậy ông đập lưng ông”.
• Lần 4: Kinh nghiệm đời sống dân gian.

Câu 4: Hãy nêu ý nghĩa của truyện Em bé thông minh?

Trả lời:

Ý nghĩa của truyện Em bé thông minh là: đề cao sự thông minh và trí khôn dân gian, tạo tiếng cười trong cuộc sống hàng ngày.