Bài soạn lớp 7: Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình
Nội dung bài gồm:
- Tìm hiểu chung tác phẩm
- Câu 1: Lời của từng bài ca dao là lời của ai nói với ai? Tại sao em khẳng định như vậy?
- Câu 2: Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm gì? ...
- Câu 3: Bài 2 là tâm trạng người phụ nừ lấy chồng xa quê...
- Câu 4: Bài ca dao 3 diễn tả nỗi nhớ và sự kính yêu đối với ông bà...
- Câu 5: Trong bài ca dao 4, tình cảm anh em thân thương được diễn tả ...
- Câu 6: Những biện pháp nghệ thuật được cả bốn bài ca dao sử dụng?
- [Luyện tập] Câu 1: Tình cảm được diễn tả trong bốn bài ca dao...
- [Luyện tập] Câu 2: Ngoài những bài ca dao được học và đọc thêm trong SGK...
Tìm hiểu chung tác phẩm
1. Khái niệm
- Ca dao, dân ca là thể loại trữ tình đơn giản, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống tình cảm của con người.
2. So sánh ca dao và dân ca
- Ca dao là lời thơ của dân ca và các bài thơ mang phong cách thơ dân gian (thể ca dao).
- Dân ca là những sáng tác dân gian kết hợp lời và nhạc.
3. Một số làn điệu dân ca
- Hát quan họ Bắc Ninh
- Hát giặm Nghệ Tĩnh
- Ca Huế
- Dân ca Nam Bộ
4. Phương thức biểu đạt
- Kết hợp nhiều hình thức thể hiện: Hát ru, hát đối đáp, chào mời.
5. Nội dung phản ánh
- Tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước, cuộc sống lao động sản xuất, chống phong kiến…
Câu 1: Lời của từng bài ca dao là lời của ai nói với ai? Tại sao em khẳng định như vậy?
Trả lời:
Đọc các bài ca dao trên ta thấy:
- Bài 1 là lời mẹ hát ru cho con ngủ với dấu hiệu ngôn ngữ: “con ơi”.
- Bài 2 là tâm trạng của người con gái đi lấy chồng xa nhìn về quê mẹ với dấu hiệu ngôn ngữ: “trông về quê mẹ”.
- Bài 3 là lời của con cháu đối với công lao ông bà với dấu hiệu ngôn ngữ: “Nhớ ông bà bấy nhiêu”.
- Bài 4 là lời của ông bà, cha mẹ, cô chú….nói với con cháu hoặc lời anh em tâm sự với nhau với dấu hiệu ngôn ngữ: anh, em.
Câu 2: Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm gì? ...
Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm gì? Hãy chỉ ra cái hay của ngôn ngữ, hình ảnh, âm điệu của bài ca dao này. Tìm những câu ca dao cũng nói đến công cha nghĩa mẹ tương tự như bài 1.
Trả lời:
- Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm bố mẹ dành cho con cái. Thông qua bài ca dao, muốn nhắc nhở về công lao trời biển của cha mẹ đối với con cái và bổn phận, trách nhiệm của kẻ làm con trước công lao to lớn ấy.
- Điểm hay của bài ca dao này là được thể hiện trong hình thức lời ru, câu hát ru. Với âm điệu tâm tình, thành kính và sâu lắng dễ dàng đi vào lòng người. Với thể thơ lục bát dễ đọc, dễ nhớ cùng với lối nói ví quen thuộc, dùng những hình ảnh to lớn, cao rộng không cùng của thiên nhiên, bài ca dao đã thể hiện được công ơn sinh thành, nuôi dạy con của cha mẹ. Đó là công lao được to lớn được thể hiện ở chín chữ cù lao.
- Những câu ca dao cũng nói đến công lao chao mẹ là:
Ơn cha nặng lắm ai ơi
Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang
Hay là
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con
Câu 3: Bài 2 là tâm trạng người phụ nừ lấy chồng xa quê...
Bài 2 là tâm trạng người phụ nừ lấy chồng xa quê. Hãy nói rõ tâm trạng đó qua việc phân tích các hình ảnh thời gian, không gian, hành động và nỗi niềm của nhân vật?
Trả lời:
Đọc bài ca dao thứ hai ta thấy được tâm trạng của cô gái lấy chồng xa quê và đang nhớ về quê mẹ. Điều này được thể hiện rõ trong tâm trạng của nhân vật qua hình ảnh thời gian, không gian và hành động của nhân vật.
- Thời gian: Chiều chiều – đó là khoảng thời gian buồn. Nhịp “chiều chiều” gợi tả sự đều đặn đến khắc khoải của thời gian.
- Không gian: Đứng ở ngõ sau trông về quê mẹ - từ “ngõ sau” khiến ta liên tưởng nơi vắng lặng, heo hút gợi đến cảnh ngộ cô đơn của nhân vật, nó cũng là một góc khuất của tâm hồn để cô gái hướng cả tấm lòng về quê mẹ.
- Nỗi niềm: Ruột đu chín chiều - Dù là nỗi đau nào thì cái không gian ấy cũng làm cho nó càng thêm tê tái. Cách sử dụng từ ngữ đối xứng (chiều chiều - chín chiều) cũng góp phần làm cho tình cảnh và tâm trạng của người con gái càng nặng nề, đau xót hơn.
Câu 4: Bài ca dao 3 diễn tả nỗi nhớ và sự kính yêu đối với ông bà...
Bài ca dao 3 diễn tả nỗi nhớ và sự kính yêu đối với ông bà. Tình cảm đó được diễn tả như thế nào? Cái hay của cách diễn tả đó?
Trả lời:
Đọc hai câu ca dao trên ta thấy nỗi nhớ và sự kính yêu đối với ông bà. Tình cảm đó được thể hiện qua cụm từ “ngó lên nuột lạt mái nhà”.
Ngó lên ở đây có nghĩa là sự thành kính, sự tôn trọng của bậc làm con cháu đối với ông bà. Còn “nuột lạt mái nhà” đó là một hình ảnh rất đỗi thân thuộc thường ngày. Ở đây, điều mà câu ca dao muốn nói đó chính là công lao của ông bà đã gây dựng nên ngôi nhà mà mình đang ở. Chính ông bà là người đã buộc những dây nuột lạt ấy. Đó là tình cảm, là sự đùm bọc, che chở của ông bà dành cho con cháu.
Ngoài ra, câu ca dao còn sử dụng phép so sánh “bao nhiêu…bấy nhiêu” để thể hiện nỗi nhớ trùng điệp vô kể không thể nào đếm xuể.
Câu 5: Trong bài ca dao 4, tình cảm anh em thân thương được diễn tả ...
Trong bài ca dao 4, tình cảm anh em thân thương được diễn tả như thế nào? Bài ca dao này nhắc nhở chúng ta điều gì?
Trả lời:
Bài 4 là những câu hát về tình cảm anh em. Anh em là hai nhưng cũng là một, vì: "Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân" (cùng một cha mẹ sinh ra, cùng chung sống, cùng chung buồn vui, sướng khổ).
Quan hệ anh em còn được ví với hình ảnh chân – tay (những bộ phận gắn bó khăng khít trên một cơ thể thống nhất). Hình ảnh đó nói lên tình nghĩa và sự gắn bó thiêng liêng của anh em.
Thông qua bài ca dao nhắc nhở chúng ta: Anh em phải hòa thuận, phải biết đoàn kết, nương tựa vào nhau, thương yêu nhau, che chở cho nhau sự hài hòa gắn bó của tay với chân trong một cơ thê. Cơ thể đó chính là gia đình để cha mẹ vui lòng.
Câu 6: Những biện pháp nghệ thuật được cả bốn bài ca dao sử dụng?
Trả lời:
Những nghệ thuật được cả bốn bài ca dao sử dụng bao gồm:
- Thể thơ lục bát ngọt ngào
- Dùng phép so sánh, đối lập, điệp ngữ
- Âm điệu tâm tình, nhắn nhủ
- Tất cả các bài đều là lời độc thoại
- Những hình ảnh gần gũi, quen thuộc trong đời sống hàng ngày.
[Luyện tập] Câu 1: Tình cảm được diễn tả trong bốn bài ca dao...
Tình cảm được diễn tả trong bốn bài ca dao là tình cảm gì? Em có nhận xét gì về những tình cảm đó?
Trả lời:
Tình cảm được diễn tả trong bốn bài ca dao là tình cảm gia đình, đó là tình cảm của cha mẹ dành cho con, của con cháu dành cho ông bà, của con với mẹ hay của anh em trong gia đình… Đó là một thứ tình cảm thiêng liêng của mỗi con người. Bằng những hình ảnh thân thuộc đời thường cùng với các hình thức so sánh, ẩn dụ quen thuộc, những bài ca dao đã nhanh chóng đi vào lòng người nhằm bày tỏ tâm tình, nhắc nhở về công lao sinh thành, về tình mẫu từ và tình anh em ruột thịt.
[Luyện tập] Câu 2: Ngoài những bài ca dao được học và đọc thêm trong SGK...
Ngoài những bài ca dao được học và đọc thêm trong SGK, em hãy tìm đọc và chép lại một sô bài ca dao khác có nội dung tương tự?
Trả lời:
Một số bài ca dao khác có nội dung tương tự là:
Chiều chiều xách giỏ hái rau
Ngó lên mả mẹ ruột đau như dần.
Chiều chiều lại nhớ chiều chiều
Nhớ cha, nhớ mẹ chín chiều ruột đau.
Qua cầu ngả nón trong cầu
Cầu bao nhiêu nhịp dạ em sầu bấu nhiêu".
Anh em như thể tay chân
Như chim liền cánh, như cây liền cành.
Công cha đức mẹ cao dày,
Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ.
Nuôi con khó nhọc đến giờ,
Trưởng thành con phải biết thờ song thân.
Xem thêm lời giải Bài soạn văn 7
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cổng trường mở ra
- 👉 Bài soạn lớp 7: Mẹ tôi
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ ghép
- 👉 Bài soạn lớp 7: Liên kết trong văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cuộc chia tay của những con búp bê
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bố cục trong văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình
- 👉 Bài soạn lớp 7: Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ láy
- 👉 Bài soạn lớp 7: Qúa trình tạo lập văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Những câu hát than thân
- 👉 Bài soạn lớp 7: Những câu hát châm biếm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Đại từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập tạo lập văn bản
- 👉 Bài soạn lớp 7: Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà)
- 👉 Bài soạn lớp 7: Phò giá về kinh
- 👉 Bai soạn lớp 7: Từ hán việt
- 👉 Bài soạn lớp 7: Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bài ca Côn Sơn
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ Hán Việt (tiếp)
- 👉 Bài soạn lớp 7: Đặc điểm của văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Sau phút chia ly
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bánh trôi nước
- 👉 Bài soạn lớp 7: Quan hệ từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Qua đèo ngang
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bạn đến chơi nhà
- 👉 Bài soạn lớp 7: Chữa lỗi về quan hệ từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Xa ngắm thác núi lư
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ đồng nghĩa
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cách lập dàn ý của bài văn biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
- 👉 Bài soạn lớp 7: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ trái nghĩa
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập văn biểu cảm về sự vật, con người
- 👉 Bài soạn lớp 7: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
- 👉 Bài soạn lớp 7: Từ đồng âm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cảnh khuya và rằm tháng giêng
- 👉 Bài soạn lớp 7: Thành ngữ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
- 👉 Bài soạn lớp 7: Tiếng gà trưa
- 👉 Bài soạn lớp 7: Điệp ngữ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học
- 👉 Bài soạn lớp 7: Làm thơ lục bát
- 👉 Bài soạn lớp 7: Một thứ quà của lúa non: Cốm
- 👉 Bài soạn lớp 7: chơi chữ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Chuẩn mực sử dụng từ
- 👉 Bài soạn lớp 7: Ôn tập văn bản biểu cảm
- 👉 Bài soạn văn 7: Sài Gòn tôi yêu
- 👉 Bài soạn lớp 7: Mùa xuân của tôi
- 👉 Bài soạn lớp 7: Luyện tập sử dụng từ
Lớp 7 | Các môn học Lớp 7 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 7 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 7 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 7 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Toán lớp 7 - Kết nối tri thức
- Sách bài tập Toán 7 - Cánh diều
- Sách bài tập Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- Sách bài tập Toán 7 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 7 - Cánh diều
- SGK Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 7 - Kết nối tri thức
- Tài liệu Dạy - học Toán 7
- SBT Toán lớp 7
- Vở bài tập Toán 7
- Giải môn Toán học lớp 7
Vật Lý
Ngữ Văn
- Đề thi, đề kiểm tra Văn lớp 7 - Cánh diều
- Đề thi, đề kiểm tra Văn lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- Đề thi, đề kiểm tra Văn lớp 7 - Kết nối tri thức
- Văn mẫu 7 - Cánh Diều
- Văn mẫu 7 - Chân trời sáng tạo
- Văn mẫu 7 - Kết nối tri thức
- SBT Văn 7 - Cánh diều
- SBT Văn 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 7 - Kết nối tri thức
- Soạn văn 7 - Cánh diều chi tiết
- Soạn văn 7 - Cánh diều siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo chi tiết
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức chi tiết
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức siêu ngắn
- SBT Ngữ văn lớp 7
- Tác giả - Tác phẩm văn 7
- Văn mẫu lớp 7
- Vở bài tập Ngữ văn lớp 7
- Soạn văn 7 chi tiết
- Soạn văn 7 ngắn gọn
- Soạn văn 7 siêu ngắn
- Bài soạn văn lớp 7 siêu ngắn
- Bài soạn văn 7
- Bài văn mẫu 7
Lịch Sử
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Kết nối tri thức
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Cánh Diều
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Kết nối tri thức
- Tập bản đồ Lịch sử 7
- SBT Lịch sử lớp 7
- VBT Lịch sử lớp 7
- Giải môn Lịch sử lớp 7
Địa Lý
Sinh Học
GDCD
Tin Học
- SBT Tin học 7 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học 7 - Cánh Diều
- SGK Tin học 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Tin học 7 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học lớp 7
Tiếng Anh
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - English Discovery
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - Right on!
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - iLearn Smart World
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - Friends Plus
- Đề thi, đề kiểm tra Tiếng Anh lớp 7 - Global Success
- SBT Tiếng Anh 7 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 7 - Right on!
- SBT Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 7 - Friends Plus (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 7 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 7 - English Discovery
- Tiếng Anh 7 - Right on!
- Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 7 - Friends Plus
- Tiếng Anh 7 - Global Success
- SBT Tiếng Anh lớp 7
- SGK Tiếng Anh lớp 7
- SBT Tiếng Anh lớp 7 mới
- Vở bài tập Tiếng Anh 7
- SGK Tiếng Anh lớp 7 Mới
Công Nghệ
- SGK Giáo dục công dân 7 - Cánh diều
- SGK Giáo dục công dân 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục công dân 7 - Kết nối tri thức
- SGK Công nghệ 7 - Cánh diều
- SGK Công nghệ 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Công nghệ 7 - Kết nối tri thức
- SGK Công nghệ 7
Khoa Học
- SBT KHTN lớp 7 - Cánh diều
- SBT KHTN lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT KHTN lớp 7 - Kết nối tri thức
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Cánh diều
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Kết nối tri thức
Âm Nhạc & Mỹ Thuật
- SGK Âm nhạc 7 - Cánh diều
- SGK Âm nhạc 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Âm nhạc 7 - Kết nối tri thức
- Âm nhạc và mỹ thuật lớp 7