Bài soạn lớp 8: Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp miêu tả và biểu cảm

1. Ôn tập về ngôi kể

Hãy xem và ôn lại các nội dung nói về ngôi kể trong văn tự sự (kể chuyện) ở Ngữ văn 6, tập một bằng cách trả lời các câu hỏi sau :

a. Kể theo ngôi thứ nhất là kể như thế nào ? Như thế nào là kể theo ngôi thứ ba ? Nêu tác dụng của mỗi loại ngôi kể.

b. Lấy ví dụ về cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba ở một vài tác phẩm hay trích đoạn văn tự sự đã học.

c. Tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể ?

Trả lời:

a. Kể theo ngôi thứ nhất là người kể xưng tôi để kể lại câu chuyện, và những tình cảm, cảm xúc của mình nhằm làm cho bài văn thêm chân thực, sinh động hơn.

Kể theo ngôi thứ 3 là người kể giấu mình, đứng ngoài câu chuyện để kể lại nhằm làm cho bài văn có cái nhìn khách quan và linh hoạt hơn.

b. ví dụ : 

• ở ngôi thứ nhất : tác phẩm “tôi đi học”.
• ở ngôi thứ 3 : tác phẩm “ tức nước vỡ bờ”, “chiếc lá cuối cùng”

c. Người kể phải thay đổi ngôi nhằm mục đích thể hiện ý đồ của tác giả trong tác phẩm, tùy thuộc vào trong các hoàn cảnh khác nhau. Nhằm mục đích giúp cho tác phẩm trở nên sinh động hấp dẫn hay tăng tính đa dạng, phong phú khi miêu tả sự vật, sự việc, con người...

2. Chuẩn bị luyện nói

Kể lại đoạn trích sau theo lời kể của chị Dậu - ngôi kể thứ nhất

“Chị Dậu xám mặt lại, vôi vàng đặt con xuống……ngã nhào ra thềm”.

Trả lời:

Đóng vai chị Dậu kể lại câu chuyện:

• Xưng hô: Tôi
• Chuyển lời thoại trực tiếp thành lời kể gián tiếp
• Lựa chọn chi tiết miêu tả, biểu cảm phù hợp
• Khi nói kết hợp giọng nói với nét mặt, cử chỉ, động tác…

Bài mẫu:

Tôi xám mặt, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy tới đỡ tay hắn, van xin:

- Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại, xin ông tha cho!

- Tha này! Tha này!

Vừa nói hắn vừa bịch vào ngực tôi mấy bịch rồi sấn tới để trói chồng tôi. 

Tức quá không thể chịu được, tôi liều mạng cự lại:

- Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!

Cai lệ tát vào mặt tôi một cái đánh bốp rồi hắn cứ nhảy vào cạnh chồng tôi. Tôi nghiến hai hàm răng:

- Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!

Rồi tôi túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền như tôi, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng nham nhảm thét trói vợ chồng tôi là những kẻ thiếu sưu.

Người nhà lí trưởng sấn sổ bước đến giơ gậy trực đánh tôi. Nhanh như cắt, tôi nắm được gậy của hắn. Tôi và hắn giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau. Thằng Dần, cái Tửu kêu khóc om sòm. Kết cục anh chàng “hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn như tôi, hắn bị tôi túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.