Bài soạn văn 8: Tóm tắt văn bản tự sự

I. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự?

Trong cuộc sống hàng ngày, có những văn bản tự sự chúng ta đọc nhưng nếu muốn ghi lại nội dung chính của chúng để sử dụng hoặc thông báo cho người khác biết thì phải tóm tắt văn bản tự sự.

=>Tóm tắt văn bản tự sự là ghi lại một cách ngắn gọn, trung thành những nội dung chính của văn bản tự sự.

II. Cách tóm tắt văn bản tự sự

1. Những yêu cầu đối với văn bản tóm tắt

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Vua Hùng thứ mười tám có người con gái đẹp tên là Mị Nương. Nhà vua muốn kén một chàng rể xứng đáng. Sơn Tinh và Thuỷ Tinh cùng một lúc đến cầu hôn. Cả hai người đều có tài, vua Hùng không biết gả con cho ai, bèn ra điều kiện thách đố để dễ bề lựa chọn. Sơn Tinh thắng cuộc, cưới Mị Nương rồi đưa về núi. Thuỷ Tinh tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng bị thua. Từ đó hằng nămThuỷ Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thất bại.

a. Văn bản tóm tắt trên kể lại nội dung của văn bản nào? Dựa vào đâu mà em biết được điều đó? Văn bản tóm tắt trên có nêu được nội dung chính của văn bản tóm tắt không?

b. Văn bản tóm tắt trên có gì khác so với văn bản được tóm tắt (về độ dài, về lời văn, về số lượng nhân vật, sự việc….)

c. Từ việc tìm hiểu trên, hãy cho biết các yêu cầu đối với một  văn bản tóm tắt?

Trả lời:

a. Văn bản tóm tắt trên kể lại nội dung của văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh.

• Em biết được điều đó là dựa vào các nhân vật và các chi tiết tiêu biểu đã nêu trong văn bản tóm tắt.
• Văn bản trên đã nêu được các nhân vật và sự việc chính của truyện.

b. Văn bản tóm tắt trên khác với văn bản được tóm tắt. Cụ thể là khác ở chỗ:

• Độ dài của văn bản tóm tắt ngắn hơn nhiều độ dài của tác phẩm được tóm tắt.
• Số lượng nhân vật và sự việc trong văn bản tóm tắt ít hơn trong tác phẩm tóm tắt. Vì chỉ lựa chọn các nhân vật chính và những sự việc quan trọng.

c. Các yêu cầu đối với văn bản tóm tắt:

• Đảm bảo tính khách quan: 
• Trung thành với văn bản được tóm tắt
• Không thêm bớt các chi tiết không có trong tác phẩm.
• Không đan xen vào các ý kiến bình luận khen chê…
• Đảm bảo tính hoàn chỉnh: giúp người đọc hình dung toàn bộ câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc).
• Bảo đảm tính cân đối.

2. Các bước tóm tắt văn bản

• Bước 1: Đọc kĩ toàn bộ văn bản cần tóm tắt để nắm chắc nội dung của nó.
• Bước 2: Xác định nội dung chính cần tóm tắt: lựa chọn những nhân vật quan trọng và sự việc tiêu biểu.
• Bước 3: Sắp xếp nội dung chính theo trình tự hợp lí.
• Bước 4: Viết bản tóm tắt bằng lời văn của mình.

Ghi nhớ:

• Tóm tắt văn bản tự sự và dùng lời văn của mình trình bày một cách ngắn gọn nội dung chính (bao gồm sự việc tiêu biểu và nhân vật quan trọng của văn bản đó).
• Văn bản tóm tắt cần phản ánh trung thành nội dung của văn bản được tóm tắt.
• Muốn tóm tắt văn bản tự sự, cần đọc kĩ dể hiểu đúng chủ đề văn bản, xác định nội dung chính cần tóm tắt, sắp xếp các nội dung ấy theo một trình tự hợp lí, sau đó viết thành văn bản tóm tắt.