Bài soạn lớp 6: Con hổ có nghĩa

Tìm hiểu chung tác phẩm

• Thể loại: Truyện trung đại Việt Nam
• Chữ viết: chữ Hán
• Cốt truyện: đơn giản
• Nội dung: phong phú, mang tính giáo huấn
• Nhân vật: miêu tả qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể, qua hành động, ngôn ngữ đối thoại của nhân vật.
• Tác giả: Vũ Trinh (17591828), tự là Duy Chu, hiệu là Nguyên Hanh Lan Trì Ngư Giả. Người trấn Kinh Bắc, làm quan cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn.
• Các sự việc chính:
• Câu chuyện thứ nhất: Con hổ với bà đỡ Trần
• Hổ cái đau đẻ, hổ đực đi tìm bà đỡ.
• Bà cho hổ uống thuốc, xoa bóp bụng hổ, hổ đẻ được.
• Hổ đực đền ơn bà cục bạc và đưa bà ra khỏi rừng
• Câu chuyện thứ hai: Con hổ với bác tiều phu
• Bác Tiều thấy hổ hóc xương, khúc xương mắc ngang họng.
• Hổ nhìn bác ra dáng cầu cứu.
• Bác thò tay vào họng hổ lấy khúc xương bò.
• Hổ đền ơn bác khi bác còn sống và cả khi mất.

Câu 1: Văn bản này thuộc thể văn gì? Có mấy đoạn? Mỗi đoạn nói gì?

Trả lời:

• Văn bản này thuộc thể loại văn xuôi.
• Truyện có hai đoạn:
• Đoạn 1: Từ đầu đến “mới sống qua được” =>Con hổ với bà đỡ Trần
• Đoạn 2: Còn lại => Con hổ với bác tiều phu

Câu 2: Biện pháp nghệ thuật bao trùm được sử dụng là hiện pháp gì? ...

Biện pháp nghệ thuật bao trùm được sử dụng là hiện pháp gì? Tại sao lại dựng lên chuyện “Con hổ có nghĩa” mà không phải là “Con người có nghĩa”.

Trả lời:

Biện pháp nghệ thuật cơ bản, bao trùm được sử dụng là nhân hóa.

Dùng chuyện một loài vật hung dữ, chuyên ăn thịt người mà còn biết coi trọng nghĩa tình, mục đích của tác giả muốn người đọc so sánh với con người, để con người sống có nghĩa trước sau với nhau.

Câu 3: Chuyện gì đã xảy ra giữa bà đỡ Trần và con hổ thứ nhất, ...

Chuyện gì đã xảy ra giữa bà đỡ Trần và con hổ thứ nhất, giữa bác tiều và con hổ thứ hai? Trong mỗi chuyện chi tiết nào em cho là thú vị, chuyện con hổ với bác tiều so với chuyện con hổ với bà Trần có thêm ý nghĩa gì?

Trả lời:

Chuyện một: Con hổ và bà đỡ Trần

• Chi tiết thú vị: Cầm tay bà, nhìn hổ cái, nhỏ nước mắt bởi hổ là một loài vật hung dữ, nhưng lại vô cùng thương vợ con.

Chuyện hai: Con hổ và bác tiều phu

• Chi tiết thú vị: Con hổ nghe lời bác tiều nằm phục xuống, há miệng vẻ cầu cứu.

Chuyện con hổ với bác tiều so với chuyện con hổ với bà đỡ Trần có thêm ý nghĩa: ngoài hành động đáp nghĩa nó luôn luôn nhớ đến ơn nghĩa. Nó sống có thủy chung, có đầu có cuối.

Câu 4: Truyện con hổ có nghĩa đề cao, khuyến khích điều gì cần có trong cuộc sống con người

Trả lời:

• Mượn chuyện loài vật để nói chuyện về việc đối xử giữa con người với con người
• Qua câu chuyện Con hổ có nghĩa người xưa muốn đề cao ân nghĩa trong đạo làm người, sống cần có trước có sau, ăn quả phải nhớ người trồng cây.

[Luyện tập] Em hãy kể về một con chó có nghĩa với chủ...

Em hãy kể về một con chó có nghĩa với chủ. Nếu chưa biết để kể thì hãy nhờ bố mẹ hoặc ai đó kể cho nghe và từ đó viết vài lời cảm nghĩ.

Trả lời:

Capitán là tên chú chó được ông Miguel Guzman (sống ở thị trấn nhỏ Villa Carlos Paz, Argentina) mua làm quà tặng cậu con trai Damian vào năm 2005.

Thế nhưng, chuyện buồn đã xảy ra khi một năm sau, ông Miguel đột ngột qua đời. Sau đám tang ông, người ta cũng thấy Capitán mất tích. Mọi người nghĩ rằng nó đã chết hoặc đến sống ở một nơi khác.

Cho đến một ngày, gia đình tới nghĩa trang thăm ông Miguel thì nhìn thấy Capitán đang ngồi bên cạnh ngôi mộ. Khi Damian hét lên đó là Capitán, chú chó tiến lại gần rồi sủa với tiếng như đang khóc.

Sau đó, gia đình ông Miguel mới biết rằng, cứ 6h chiều mỗi ngày, Capitán lại đến nằm bên mộ suốt đêm. Dù con trai ông Miguel đã nhiều lần đưa Capitán về nhà nhưng lần nào chú chó cũng quay lại nghĩa trang. Thế nên, gia đình họ tin rằng, Capitán đang ở đây để bảo vệ cho người chủ quá cố của mình.

=>Qua câu chuyện trên ta thấy, đó là một người bạn trung thành và thân thiết nhất với con người. Và dù lý do là gì, thì chắc chắn rằng Capitan là bằng chứng sống cho những vật nuôi trung thành luôn hướng về chủ nhân của mình. 10 năm gần như là cả một cuộc đời của một chú chó, và Capitan đã dành trọn thời gian đó để chờ đợi chủ nhân, với hy vọng họ sẽ gặp nhau lần nữa.