Bài soạn lớp 6: Sọ Dừa

Tìm hiểu chung tác phẩm

• Kiểu văn bản: Văn bản tự sự
• Bố cục: 3 phần
• Phần 1: Từ đầu….đặt tên cho nó là Sọ Dừa

=>Sự ra đời của Sọ Dừa

• Phần 2: Tiếp theo…..giữa cảnh đảo hoang vắng 

=>Tài năng và phẩm chất của Sọ Dừa

• Phần 3: Còn lại

=>Vợ chồng Sọ Dừa gặp lại nhau….

• Tóm tắt tác phẩm:

Có đôi vợ chồng già, đi ở cho nhà phú ông và hiếm muộn con cái. Một hôm bà vợ vào rừng hái củi, uống nước trong cái sọ dừa, về nhà có mang, ít lâu sau sinh ra một đứa bé kì dị, không chân không tay, tròn như một quả dừa. Thấy đứa bé biết nói, bà giữ lại nuôi và đặt luôn tên là Sọ Dừa.

Sọ Dừa thương mẹ nên nhận thay mẹ chăn đàn bò nhà phú ông. Ba cô con gái nhà phú ông thay nhau đưa cơm cho Sọ Dừa. Hai cô chị kênh kiệu thường hắt hủi cậu, chỉ có cô út đối đãi với cậu tử tế.

Phát hiện ra vẻ đẹp bên trong cái vẻ kì dị của Sọ Dừa, cô út đem lòng thương yêu. Sọ Dừa nhờ mẹ đến hỏi. Phú ông thách cưới thật to nhưng thấy Sọ Dừa mang đủ đồ thách cưới đến, đành phải gả cô út cho Sọ Dừa. Sọ Dừa hiện nguyên hình làm một chàng trai trẻ đẹp khiến hai cô chị vô cùng ghen tức.

Sọ Dừa thi đỗ Trạng nguyên và được nhà vua cử đi sứ. Trước khi đi chàng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà để đề phòng tai hoạ.

Sọ Dừa đi vắng, hai người chị tìm cách hãm hại cô út, đẩy cô xuống biển hòng cướp chồng em. Nhờ có các đồ vật chồng đưa cho, cô út thoát chết, được chồng cứu trên đường đi sứ về. Hai vợ chồng đoàn tụ. Hai cô chị thấy em không chết, xấu hổ bỏ nhà đi biệt tích.

Câu 1: Sự ra đời của Sọ Dừa có gì khác thường? Kể vể sự ra đời của Sọ Dừa ...

Sự ra đời của Sọ Dừa có gì khác thường? Kể vể sự ra đời của Sọ Dừa như vậy, nhân dân muốn thể hiện điểu gì và muốn chú ý đến những con người như thế nào trong xã hội xưa?

Trả lời:

• Sự ra đời khác thường của Sọ Dừa: Một người vợ vào rừng hái củi cho chủ khát nước quá mà không tìm thấy suối. Thấy cái sọ dừa bên gốc cây to đựng đầy nước mưa, bà bưng lên uống, thế là có mang…Bà sinh một đứa bé không chân, không tay, tròn như một quả dừa.
• Truyện đã đề cập đến những người đau khổ và thấp hèn nhất trong xã hội xưa, khi phải mang một cơ thể dị dạng, xấu xí và mọi người hắt hủi. Nhân dân đã nhận thức rất sâu sắc số phận và địa vị xã hội của mình trong hình thức của nhân vật Sọ Dừa.

Câu 2: Sự tài giỏi của Sọ Dừa thể hiện qua những chi tiết nào? ...

Sự tài giỏi của Sọ Dừa thể hiện qua những chi tiết nào? Em có nhận xét gì vể quan hệ giữa hình dạng bên ngoài và phẩm chất bên trong của nhân vật?

Trả lời:

• Sự tài giỏi của Sọ Dừa thể hiện qua những chi tiết:
• Chăn bò rất giỏi
• Thổi sáo rất hay
• Lo đủ sính tế
• Thi đỗ trạng nguyên
• Có tài dự đoán
• Mối quan hệ giữa hình dạng bên ngoài và phẩm chất bên trong của nhân vật: Thực tế, nhân vật có sự đối lập giữa hình dáng bên ngoài với phẩm chất bên trong của con người. Bên ngoài xấu xí, kì lạ nhưng tâm hồn, nhân phẩm của Sọ Dừa lại hơn hẳn nhiều người. Vì vậy không thể đánh giá một con người chỉ qua dáng vẻ bên ngoài.

Câu 3: Tại sao cô Út lại bằng lòng lấy Sọ Dừa? Em có nhận xét gì về nhân vật cô út?

Trả lời:

• Cô út bằng lòng lấy Sọ Dừa vì:
• Khác với hai cô chị, cô út có bản tính hiền lành, thương người
• Cô út cũng biết được Sọ Dừa chỉ là cái lốt của một chàng trai khôi ngô, tuấn tú.
• Nhận xét nhân vật cô út: 
• Hiền lành, thương người, đối đãi với Sọ Dừa tử tế
• Thông minh, biết xử trí kịp thời để thoát nạn ( thoát chết khi bị cá nuốt).
• Con người thành thực, nết na

⇒ Nhân vật cô út (con gái phú ông) là con người của tình yêu thương, nhân dân khi thể hiện ước mơ về triết lý “ở hiền gặp lành”.

Câu 4: Trong truyện, Sọ Dừa có hình dạng xấu xí nhưng cuối cùng ...

Trong truyện, Sọ Dừa có hình dạng xấu xí nhưng cuối cùng đã được trút bỏ lốt, cùng cô út hưởng hạnh phúc, còn hai cô chị thì phải bỏ nhà trốn đi. Qua kết cục này, em thấy người lao động mơ ước điều gì?

Trả lời:

Trong truyện, Sọ Dừa có hình dạng xấu xí nhưng cuối cùng đã được trút bỏ lốt, cùng cô út hưởng hạnh phúc, còn hai cô chị phải bỏ nhà trốn đi. Kết thúc của câu chuyện này đã thể hiện mong ước của dân gian:

Người lao động mơ ước về một xã hội công bằng: Người lương thiện, tài giỏi được hưởng hạnh phúc, được ban thưởng. Ngược lại những kẻ xấu xa, độc ác phải bị trừng phạt. Điều đó cho thấy tình thần lạc quan, niềm tin vào con người và những điều tốt đẹp trong thế giới cổ tích của người lao động bình dân.

Câu 5: Hãy nêu những ý nghĩa chính của truyện Sọ Dừa

Trả lời:

• Truyện đề cao giá trị thực, ca ngợi vẻ đẹp bên trong của con người. Truyện nêu lên bài học khi đánh giá, nhìn nhận một con người: phải xem xét toàn diện, không nên chỉ nhìn vẻ bề ngoài
• Truyện đề cao lòng nhân ái, sự yêu thương đùm bọc lẫn nhau.
• Truyện khẳng định niềm tin vào sự công bằng, vào giá trị của lao động và sự cố gắng.